Πυροδοτεί εξελίξεις ο ανασχηματισμός, ξηλώνεται το… πουλόβερ της κυβέρνησης
Ο αποτυχημένος ανασχηματισμός τσαλάκωσε το προσωπικό προφίλ του πρωθυπουργού, εξαΰλωσε ό,τι είχε απομείνει από την «ηγετικότητα» του Κυριάκου Μητσοτάκη, ανέδειξε τη σύγκρουση των επιχειρηματικών συμφερόντων και συνολικά κατέδειξε ότι το… κυβερνητικό πουλόβερ ξηλώνεται.
Οπως εξελίχτηκε, ο ανασχηματισμός δεν ήταν ούτε σαρωτικός ούτε δομικός, δεν σηματοδοτεί «restart» και δεν «εμφυσά νέα μεταρρυθμιστική πνοή στην κυβέρνηση». Οι περιορισμένης εμβέλειας αλλαγές αδυνατούν να υποστηρίξουν ένα νέο αφήγημα της κυβέρνησης στην έναρξη της πολιτικής χρονιάς. Αντίθετα αυτός ο ανασχηματισμός βγάζει ακόμη πιο αποδυναμωμένο τον πρωθυπουργό σε ένα βαρύ, υπεράριθμο κυβερνητικό σχήμα με κουρασμένους και φθαρμένους υπουργούς, που δεν μπορεί καν να τους μετακινήσει.
Με αυτό το κυβερνητικό σχήμα και ενώ βγαίνει αποδυναμωμένος και προσωπικά απαξιωμένος από αυτόν, σε συνέχεια της κατάρρευσης του «επιτελικού κράτους» με τις πυρκαγιές, ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει να αντιμετωπίσει την πανδημία που επανακάμπτει και τις κοινωνικές διαμαρτυρίες που κορυφώνονται λόγω των κακών χειρισμών του. Επίσης έχει να αντιμετωπίσει τη δευτερογενή οικονομική κρίση που δείχνει τα δόντια της με την ακρίβεια που πλήττει τα λαϊκά εισοδήματα. Παράλληλα μπροστά έχει τα ελληνοτουρκικά μετά το ήρεμο καλοκαίρι με τον Ερντογάν.Η αισιοδοξία που θέλησε να εκπέμψει μετά τη συνάντησή του με τους παραγωγικούς φορείς στη Θεσσαλονίκη δείχνει ότι θα προσπαθήσει να ανεβάσει την «επιτυχή πορεία της οικονομίας». Δημιουργεί όμως το ερώτημα εάν είναι σε αμηχανία ή δεν έχει αίσθηση της πραγματικότητας που αντιμετωπίζει η κοινωνία.
Ανησυχούν οι «προστάτες»
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο «υψηλοί προστάτες» της κυβέρνησης διαπιστώνουν ότι «η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός δεν τραβάνε» και διερευνούν τις δυνατότητες της επόμενης ημέρας, ενώ διακινείται στο παρασκήνιο το σενάριο για τραπεζίτη που θα ηγηθεί κυβέρνησης η οποία θα μοιράσει τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης. Το «πρότζεκτ» δεν είναι εύκολο, ο Αλέξης Τσίπρας έδειξε ότι δεν συμμετέχει σε καμία εκδοχή σεναρίων, ούτε με απλή ανοχή, σε μία αλλαγή φρουράς που θα προκύψει από τη ΝΔ. Μάλιστα, καίτοι οι δημοσκοπήσεις επιμένουν να τον υποτιμούν, έδειξε ότι έχει την αυτοπεποίθηση του πολιτικού που «έρχεται», λέγοντας όχι στην τοποθέτηση Αποστολάκη και όποιου τον στηρίζει.
Αντίθετο όμως βρίσκει το σχετικό σενάριο και το υποσύστημα των σαμαρικών εντός της ΝΔ. Ο Αντώνης Σαμαράς διοχέτευσε μέσω του περιβάλλοντός του από την Τρίτη το απόγευμα την «οργή του» για την επιλογή του Ευάγγελου Αποστολάκη (επειδή υπήρξε ο υπουργός Αμυνας της συμφωνίας των Πρεσπών) και εμμέσως πλην σαφώς προς την έστω και προσχηματική κίνηση συναίνεσης του Κυρ. Μητσοτάκη προς τον Αλ. Τσίπρα.
Λουδοβίκεια αντίληψη
Βασικός στόχος του ανασχηματισμού ήταν να συμβολίσει τη διάθεση συναίνεσης με την αντιπολίτευση μέσω της σύστασης υπουργείου Πολιτικής Προστασίας και της επιλογής του Ευάγγ. Αποστολάκη που είχε διατελέσει υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά αν επιθυμούσε πραγματική συναίνεση ο Κυρ. Μητσοτάκης όφειλε να επικοινωνήσει ο ίδιος με τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης και να τους ενημερώσει και να δεχτεί τις παρατηρήσεις τους. Μόνο που η λουδοβίκεια αντίληψη του πρωθυπουργού δεν του επιτρέπει κανονικούς πολιτικούς χειρισμούς. Αντίθετα επιχείρησε να παγιδεύσει τον Ευάγγ. Αποστολάκη και να σύρει τους πολιτικούς αρχηγούς σε προσχηματική συναίνεση για τις εντυπώσεις – ή να τους χρεώσει την άρνηση συνεννόησης. Γι’ αυτό και ενώ ο Ευάγγ. Αποστολάκης έστειλε τη Δευτέρα νωρίς το πρωί sms ότι δεν δέχεται την υπουργοποίησή του, ο πρωθυπουργός το αντιπαρήλθε και συνέχισε τη διαδικασία. Επιπλέον, του Αλ. Τσίπρα όχι μόνο δεν του τηλεφώνησε ο Κυρ. Μητσοτάκης, αλλά αντίθετα έβαλε τον διευθυντή του γραφείου του Γρηγόρη Δημητριάδη να επικοινωνήσει με το γραφείο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης δέκα λεπτά πριν από τις ανακοινώσεις.
Μετά την άρνηση Αποστολάκη έπεσε πανικός στο Μέγαρο Μαξίμου και τα «γαλλικά» ακούγονταν στην Ηρώδου Αττικού. Αυτήν τη φορά ο Κυρ. Μητσοτάκης στράφηκε εναντίον του ανιψιού του Γρηγόρη Δημητριάδη που ανέλαβε τους χειρισμούς με τη γνωστή κατάληξη. Ενδεικτική του πανικού αλλά και της πριγκιπικής αντίληψης του Κυρ. Μητσοτάκη είναι και η επιχείρηση απαξίωσης του Ευάγγ. Αποστολάκη, αμέσως μετά την άρνησή του, από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει η συμπεριφορά του Αδωνη Γεωργιάδη ο οποίος είπε ότι «δεν κάνει για καφετζής ο κ. Αποστολάκης», προκαλώντας την απορία αν στρέφεται και κατά του πρωθυπουργού που μία ημέρα νωρίτερα είχε επιλέξει το πρόσωπο που δεν κάνει ούτε για καφετζής.
Προσβλητικές αρνήσεις
Μετά τον Ευάγγ. Αποστολάκη το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αρνήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, και ο Γιώργος Φλωρίδης, από τους πιο φανατικούς του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου. Αρνηση όμως δέχτηκε ο πρωθυπουργός και από την Αννα Διαμαντοπούλου για το υπουργείο Παιδείας στη θέση της Νίκης Κεραμέως. Δείχνουν αν μη τι άλλο οι δύο αρνήσεις ότι οι σχέσεις του Κυρ. Μητσοτάκη με τον εκσυγχρονιστικό χώρο δεν είναι στο καλύτερο σημείο τους.
Είναι όμως κι άλλες οι αρνήσεις που δείχνουν έναν αδύναμο πρωθυπουργό. Δύο βουλευτές του κόμματος αρνήθηκαν την είσοδο στην κυβέρνηση. Η Ν. Κεραμέως αρνήθηκε να μετακινηθεί στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Αλλά ακόμη και ο Γιώργος Γεραπετρίτης, πάντα σύμφωνα με πληροφορίες, όταν του ζητήθηκε να πάει στη θέση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη ζήτησε να αναβαθμιστεί το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη παίρνοντας και την αρμοδιότητα της ΕΥΠ, που τώρα ανήκει στο γραφείο του πρωθυπουργού. Ακολούθως ο πρωθυπουργός έδειξε ότι δεν είναι σε θέση να μετακινήσει υπουργούς όπως ο Νίκος Δένδιας,ο Χρήστος Σταϊκούρας, ο Αδ. Γεωργιάδης ούτε καν τη Λίνα Μενδώνη.
Μάχη συμφερόντων
Τη Δευτέρα το απόγευμα το σάιτ iefimerida.gr, με τις γνωστές φιλικές σχέσεις με την κυβέρνηση, κατήγγειλε «πιέσεις από εξωθεσμικά κέντρα» για τον ανασχηματισμό, εννοώντας ισχυρό επιχειρηματικό παράγοντα, φίλο της πρωθυπουργικής οικογένειας. Την ίδια ημέρα έτερος φιλικός ιστότοπος, το liberal.gr, έκανε λόγο για μάχη μεταξύ του Βαρδή Βαρδινογιάννη (Β.Β.) και του Σπύρου Λάτση (Σ.Λ.) για τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Το liberal.gr επανήλθε αποτιμώντας τον ανασχηματισμό σαν μια απλή μάχη μεταξύ ισχυρών επιχειρηματικών παραγόντων. Αναφέρει το καλό σάιτ: «Ο Μινώταυρος, πάντως, σας είχε ενημερώσει έγκαιρα για τον κύριο Τάκη και για τη μάχη Βαρδινογιάννη – Λάτση. Ο Β.Β. ήθελε στο Προστασίας του Πολίτη τον Τάκη Θεοδωρικάκο και ο Σ.Λ. την παραμονή του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Κέρδισε, τελικά, ο Β.Β. Η ουσία, φιλελεύθεροι και φιλελεύθερές μου, είναι ότι ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, παρά το φιάσκο με τα μπρος πίσω του Ευάγγελου Αποστολάκη, κέρδισε πολλούς πόντους σε αυτή την κυβέρνηση. Και το ερώτημα είναι για ποιον λόγο να κάνει μια τέτοια συμμαχία ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
»Εκδοχή πρώτη: Θέλησε να αποκτήσει τη στήριξη ενός μεγάλου μιντιακού ομίλου. Δύο τηλεοπτικά κανάλια έχει ο Ομιλος!
»Εκδοχή δεύτερη: Θέλησε να δημιουργήσει ένα αντίπαλο δέος απέναντι στον Ομιλο Μαρινάκη, καθώς ο Κ.Μ. δεν νιώθει άνετα με τις “αποκλειστικότητες”.
»Εκδοχή τρίτη: Θέλησε να “λήξει” την υπόθεση διολίσθησης του ΚΙΝΑΛ προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Οπως είναι γνωστό ο Β.Β. έχει μεγάλη επιρροή στους κύκλους της σημερινής προέδρου του Κινήματος. Κατά τα λοιπά, αναβλήθηκε και πάλι η είσοδος του Θοδωρή Ρουσόπουλου στην κυβέρνηση. Κρίμα κι άδικο για έναν άνθρωπο που μπορούσε να προσφέρει. Θα μου πείτε ότι θα χτυπούσε άσχημα ένας ακόμη άνθρωπος του Β.Β.».
Συνολικότερα, ακόμη και τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης περιέγραφαν τον ανασχηματισμό σαν μια μάχη επιρροής μεταξύ ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων, κάτι βέβαια που μόνο τιμή δεν περιποιεί στον πρωθυπουργό.
Κλίνατε επί… ακροδεξιά
Εκείνος που σε κάθε περίπτωση βγαίνει ενισχυμένος από τον ανασχηματισμό με μια απλή μόνο ανάγνωση είναι ο Αντ. Σαμαράς και γενικότερα η ακροδεξιά πτέρυγα της ΝΔ. Στο κορυφαίο λόγω της συγκυρίας της πανδημίας υπουργείο Υγείας τοποθετήθηκε ο Θανάσης Πλεύρης, ένας πολιτικός δεύτερης γραμμής που έχει απασχολήσει κατά καιρούς την επικαιρότητα μόνο λόγω των ακροδεξιών του απόψεων. Ο Θ. Πλεύρης ανήκει στη σαμαρική ομάδα, η οποία ενίσχυσε την παρουσία της στην κυβέρνηση με ακόμη δύο υφυπουργούς, τον Ανδρέα Κατσανιώτη (στη θέση του επίσης σαμαρικού Κώστα Βλάση) και τον Σίμο Κεδίκογλου.
Στην κυβέρνηση φιγουράρουν σε κορυφαία πόστα και τα τρία «πουλέν» του Γιώργου Καρατζαφέρη: Μάκης Βορίδης, Αδ. Γεωργιάδης και Θ. Πλεύρης. Δεν σηματοδοτούν απλώς στροφή προς τα δεξιά αλλά ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης φλερτάρει με την ελληνική εκδο
χή της ευρωπαϊκής νέας Δεξιάς. Σε μια συγκυρία μάλιστα που το κοινό της νέας Δεξιάς αυξάνεται και βγαίνει στο προσκήνιο με τα συλλαλητήρια κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού. Το ίδιο κοινό που έχει βέβαια λαϊκές αναφορές είναι γενικότερα δυσαρεστημένο και για τις εξελίξεις στην οικονομία αλλά κυρίως για τα εθνικά θέματα.
Αντιφάσεις
Οι ανασχηματισμοί σπάνια λύνουν πραγματικά προβλήματα, συνήθως όμως εξασφαλίζουν θετική δημοσιότητα για μερικές ημέρες. Ο Κυρ. Μητσοτάκης ανέτρεψε και αυτό το στερεότυπο. Ο ανασχηματισμός του, ο τρίτος κατά σειρά στα δύο χρόνια που κυβερνά, ξεκίνησε σαν μια μάχη παρασκηνίων μεταξύ ισχυρών παραγόντων και εξελίχτηκε σε κυβερνητική κρίση με το μοναδικό στα παγκόσμια χρονικά γεγονός υπουργός να υπαναχωρήσει από τον διορισμό του καταγγέλλοντας ότι τον εξαπάτησε ο πρωθυπουργός.
Είναι αντίφαση ότι την ώρα που ο πρωθυπουργός σε κάθε δημόσια εμφάνιση επιμένει ότι τόσο στην πανδημία όσο και στις πυρκαγιές «ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε υποδειγματικά και έγινε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν» έκανε έναν ανασχηματισμό για να αποδώσει ευθύνες στις ηγεσίες των δύο υπουργείων: Υγείας και Προστασίας του Πολίτη. Στο υπουργείο Υγείας μάλιστα δεν αναβάθμισε τον αναπληρωτή Βασίλη Κοντοζαμάνη,ο οποίος ακολούθως δεν δέχτηκε να παραμείνει υπό τον Θ. Πλεύρη.
* Του Σπύρου Γκουτζάνη στο documentonews.gr