*Του Βασίλη Σκουρή –
«Μ.Μ.Ε. με την άδειά σας» είναι το βιβλίο του Νίκου Παππά, που κυκλοφορεί εντός των αμέσως επόμενων ημερών από τις εκδόσεις «Θεμέλιο», με πρόλογο του Αλέξη Τσίπρα.
Το βιβλίο αναμένεται να προκαλέσει πολλές συζητήσεις, καθώς αναφέρεται στις προσπάθειες ρύθμισης του τηλεοπτικού τοπίου, τον διαγωνισμό των αδειών, την προανακριτική και τις κατηγορίες στο Ειδικό Δικαστήριο.
Το iEidiseis αναδημοσιεύει σήμερα ένα απόσπασμα από το κεφάλαιο για την ΕΡΤ, ενώ προσεχώς θα αναφερθεί λεπτομερώς στο περιεχόμενο του βιβλίου και τις αποκαλύψεις που έχει, ενώ αναμένονται και οι σχετικές αντιδράσεις.
Για την ΕΡΤ
Η επιλογή της κυβέρνησης για το κλείσιμο της ΕΡΤ αμφισβητήθηκε έντονα από τον πολιτικό κόσμο, και οδήγησε στην έξοδο της ΔΗΜΑΡ από την τρικομματική κυβέρνηση. Η πλειοψηφία των απολυμένων εργαζομένων της ΕΡΤ συνέχισε να εκπέμπει πρόγραμμα για πολλούς μήνες από τις εγκαταστάσεις της Αγίας Παρασκευής, ενώ μετά την έξωσή τους από το Ραδιομέγαρο, συνεχίστηκε η μετάδοση από διαφορετικές δομές, όπως από τον αυτοδιαχειριζόμενο ραδιοτηλεοπτικό φορέα ERT Open και, κυρίως, από την ΕΡΤ3. Oι έλληνες ομογενείς, μετά την παύση λειτουργίας της ΕΡΤ και της ERT World, προέβησαν σε διαμαρτυρίες, καθώς ένιωσαν πως χάθηκε η γέφυρα επικοινωνίας με τη μητέρα πατρίδα. Τα προγράμματα της ΕΡΤ και η ελληνική γλώσσα έφερναν τους ομογενείς σε επαφή με την πολιτιστική τους κληρονομιά και καλλιεργούσαν την αίσθηση της ταυτότητας στις ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Επίσης, η ΕΡΤ υπήρξε πολύτιμο μέσο προβολής του ελληνικού πολιτισμού και των παραδόσεών του σε όλο τον κόσμο.
Θυμάμαι ακόμη ότι, σε κάθε επίσκεψη που πραγματοποιούσα στο εξωτερικό μέχρι τον Ιούνιο του 2015, διάφοροι αξιωματούχοι άλλων χωρών εξέφραζαν την απορία τους για το πώς μπόρεσε η προηγούμενη κυβέρνηση να κλείσει τη δημόσια ραδιοτηλεόραση και μάλιστα με τόσο βίαιο τρόπο. Αντιστοίχως, το θέμα της ΕΡΤ έμπαινε επιτακτικά σε κάθε συζήτηση και σε κάθε συνάντηση που πραγματοποίησα εκείνο το χρονικό διάστημα με Έλληνες του εξωτερικού. Η αγανάκτηση τους για το μαύρο ήταν έκδηλη. Ήταν μια αγανάκτηση, η οποία συχνά συνδυαζόταν με αίσθημα ντροπής και ταπείνωσης. Η χώρα που γέννησε τη δημοκρατία κατάντησε μια χώρα δίχως δημόσιο ραδιο- τηλεοπτικό φορέα.
ΣΤΙΣ 26 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013, λίγες μέρες δηλαδή μετά το «μαύρο της ΕΡΤ», ιδρύεται η ΝΕΡΙΤ – Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία, Ίντερνετ και Τηλεόραση.4 Η ΝΕΡΙΤ όμως άρχισε να εκπέμπει στις 4 Μαΐου 2014. Στο ενδιάμεσο διάστημα, και πιο συγκεκριμένα στις 12.6.2013, είχε προηγηθεί από την ΠΟΣΠΕΡΤ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Προσωπικού Επιχειρήσεων Ραδιοφωνίας-Τηλεόρασης) αίτηση αναστολής της εκτέλεσης της απόφασης «Κατάργηση της ΕΡΤ» στην Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ. Η αίτηση έγινε ενμέρει δεκτή5 και αυτό οδήγησε στην εκπομπή σήματος από ένα μεταβατικό δημόσιο ραδιοτηλεο- πτικό φορέα, τη Δημόσια Τηλεόραση (Δ.Τ.), η οποία λειτούργησε ως ειδικός διαχειριστής ενεργητικού και παθητικού (πρώην ΕΡΤ ΑΕ) του Υπουργείου Οικονομικών.6 Είναι απολύτως βέβαιο ότι με το πέρασμα των χρόνων, λίγοι θα θυμούνται το φαιδρό τηλεοπτικό μόρφωμα της Δ.Τ. Ίσως περισσό- τεροι θα θυμούνται το μόρφωμα της ΝΕΡΙΤ. Όσοιόμως το θυμούνται, θα το θυμούνται ως αντιπαράδειγμα για το με ποιους κανόνες, με ποιο εκτόπισμα, με ποιες ιεραρχήσεις και με ποια κοινωνική ευθύνη πρέπει να υφίσταται και να λειτουργεί μια δημόσια τηλεόραση. Η ΝΕΡΙΤ κατηγορήθηκε πολλές φορές, και δικαίως, από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για έλλειψη ανεξαρτησίας. Η απόφασή της μάλιστα να μην μεταδοθεί η καθιερωμένη ομιλία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ, το Σάββατο 13.9.2014, πυροδότησε μια σειρά καταγγελιών για κυβερνητικές παρεμβάσεις. Οι διοικούντες αποφάσισαν να σπάσουν μια μακροχρόνια παράδοση μετάδοσης ομιλιών και συνεντεύξεων Τύπου των πολιτικών αρχηγών κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Αυτή η επιλογή, υπαγορευμένη από τον ίδιο τον τότε πρωθυπουργό, προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις και παραιτήσεις μελών του εποπτικού συμβουλίου, οι οποίες συνοδεύτηκαν από εξαιρετικά αιχμηρές δημόσιες τοποθετήσεις. Στις 11.9.2014 υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους από το διοικητικό συμβούλιο της ΝΕΡΙΤ ο πρόεδρος, Αντώνης Μακρυδημήτρης και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος, Ροδόλφος Μορώνης. Ο αείμνηστος Ροδόλφος Μορώνης, στηλιτεύοντας τις αντιδημοκρατικές κυβερνητικές επιλογές, ανέφερε σε ανάρτησή του στα social media (11.9.2014):
«Αν διακηρύττεις ότι θέλεις να φτιάξεις κάτι ανεξάρτητο, αντικειμενικό και ποιοτικό αλλά δεν το εννοείς, μην το αναθέτεις σε κάποιον που το εννοεί…». Σε συνέντευξή του στο thetoc.gr την 1.10.2014, ο Ροδόλφος Μορώνης είχε μιλήσει ευθέως για κυβερνητικές παρεμβάσεις από την υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπο, Σοφία Βούλτεψη: «Αισθάνονται ότι η δημόσια τηλεόραση είναι εκεί για να προπαγανδίζει το έργο της κυβέρνησης και να εξυπηρετεί ανθρώπους της επιλογής της κυβέρνησης, είτε αυτοί είναι υπάλληλοι ή παραγωγοί ή δεν ξέρω τι άλλο». Σε ερώτηση μάλιστα του δημοσιογράφου «ποιος διοικεί τη ΝΕΡΙΤ;», η απάντησή του Ροδόλφου Μορώνη υπήρξε αφοπλιστική: «Η διοίκηση γινόταν απευ- θείας από το υπουργείο». Στις 15.9.2014 ακολούθησε η παραίτηση του Χρή- στου Χωμενίδη από το εποπτικό συμβούλιο της ΝΕΡΙΤ. Στην επιστολή παραίτησής του αναφέρεται επίσης σε ευθεία κυβερνητική παρέμβαση. Συγκεκριμένα γράφει:
Μετά τα πρόσφατα γεγονότα, αναγκάζομαι να υποβάλω την παραίτησή μου από τη θέση του μέλους εποπτικού συμβουλίου. Δεν πρόκειται για το εάν η ομιλία ή και η συνέντευξη Τύπου του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης έπρεπε να μεταδοθούν απευθείας από τη ΝΕΡΙΤ. Πρόκειται για την ευθεία κυβερνητική παρέμ- βαση, η οποία αμφισβήτησε στον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΝΕΡΙΤ τη δυνατότητα να επιλαμβάνεται ζητημάτων που ανήκουν απο- κλειστικά και μόνο στην αρμοδιότητα μιας δημόσιας και ανεξάρτητης από κόμματα και πολιτικά πρόσωπα ραδιοτηλεόρασης. Και οδήγησε στην παραίτηση του καθηγητή, Αντώνη Μακρυδημήτρη.
Τηλεοπτικές άδειες
ΣΤΙΣ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 2018, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, ανακοίνωσε επίσημα τον τελικό κατάλογο των υπερθεματιστών για τις άδειες παρόχου περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης εθνικής εμβέλειας γενικού περιεχομένου. Τα πέντε κανάλια που έλαβαν νόμιμη άδεια λειτουργίας ήταν ο ΣΚΑΪ, ο Alpha, ο Ant1, το Star και το Epsilon TV – μετέπειτα OPEN. Μετά από δεκαετίες, τηρούνταν το Σύνταγμα. Το σχετικό ΦΕΚ εκδόθηκε με βάση τον νόμο 4339 του 2015, τον λεγόμενο και «νόμο Παππά». Στη διοικητική καθομιλουμένη αυτό σημαίνει ότι οι άδειες εκδόθηκαν με βάση τον νόμο 4339· έναν νόμο, ο οποίος πολεμήθηκε με λύσσα από τη Ν.Δ. και όσους την παρακολουθούσαν πολιτικά. Είναι πραγματικά εντυπωσια- κό για το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης και της δημοσιογραφικής ανάλυσης στην Ελλάδα, ότι αυτός ο νόμος έχει εκατοντάδες φορές χαρακτηριστεί αντισυνταγματικός από τους πολέμιούς του. Και όμως, είναι ο νόμος με βάση τον οποίο εκδόθηκαν για πρώτη φορά τηλεοπτικές άδειες στην Ελλάδα. Ο νόμος με βάση τον οποίο εφαρμόστηκε το Σύνταγμα σε σχέση με το τηλεοπτικό τοπίο, και ο οποίος εφαρμόζεται και σήμερα.
Όταν ο διαγωνισμός τελείωσε, η αξιωματική αντιπολίτευση ανέλαβε καθ’ εργολαβία τον ρόλο της ηχούς των συμφερόντων. Η πιο απροκάλυπτη παρέμβασή της στο θέμα –πράξη αδιανόητα αντιδημοκρατική και προβοκατόρικη– ήταν η στάση της έναντι της συγκρότησης του ΕΣΡ. Χωρίς καμία αιδώ, χωρίς καμία δικαιολογία, τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας δήλωναν δημόσια ότι, προκειμένου να μην ολοκληρωθεί η διαδικασία της αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών, «θα μπλόκαραν τη συγκρότηση του ΕΣΡ». Η στάση αυτή κατέρριψε κάθε ίχνος αμφιβολίας περί των αγαστών σχέσεων του κόμματος της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης με το καθεστώς της ασυδοσίας.
Οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό προφανώς ανέπτυξαν τις στρατηγικές τους. Τολμώ να πω, με την ασφάλεια της εκ των υστέρων κρίσης, ότι η στρατηγική του ΣΚΑΪ ήταν η αποτελεσματικότερη. Κέρδισε την πρώτη άδεια της δημοπρασίας και με το χαμηλότερο τίμημα. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά τον εκπρόσωπο του σταθμού, Κ. Κιμπουρόπουλο να απαξιώνει τη διαδικασία του διαγωνισμού με δημόσιες δηλώσεις, και να προσπαθεί να πείσει τους ανταγωνιστές του ότι δεν αποτελεί κίνδυνο για την κατάκτηση της πολυπόθητης άδειας. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν τα κατάφερε να τους πείσει, αλλά σίγουρα κατάφερε να εξασφαλίσει την πρώτη άδεια και με το χαμηλότερο τίμημα.
(Το κείμενο του βιβλίου επαυξάνεται με οπτικοακουστικό υλικό. Οι ιστορικές στιγμές στην εξέλιξη της δημόσιας και ιδιωτικής τηλεόρασης, οι κοινοβουλευτικές αναμετρήσεις και άλλα σχετιζόμενα γεγονότα παρουσιάζονται και με τα σχετικά βίντεο τα οποία είναι προσβάσιμα μέσω κωδικών QR, μέσα στη ροή του βιβλίου. Όταν δηλαδή ο αναγνώστης διαβάζει για τις κοινοβουλευτικές συγκρούσεις γύρω από το θέμα των τηλεοπτικών αδειών, μπορεί να έχει πρόσβαση και στο αντίστοιχο οπτικοακουστικό υλικό).
Πηγή: ieidiseis.gr
