*Του Νίκου Στραβελάκη –
Η κυβερνητική προπαγάνδα μας έχει συνηθίσει σε μια θριαμβολογία των αριθμών. Σύμφωνα με αυτή η ελληνική οικονομία επιτυγχάνει εντυπωσιακές επιδόσεις (π.χ. εντυπωσιακούς ρυθμούς μεγέθυνσης) που μας επιτρέπουν να ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία και προσμονή.
Αυτή η φιλολογία θέλει να κρύψει φυσικά ότι η Ελλάδα είναι μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ίσως μια από τις μοναδικές χώρες στο κόσμο που το ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από το εκείνο του 2009 και μάλιστα σε ποσοστά της τάξης του 15%. Συγκεκριμένα, το ΑΕΠ του 2022 είναι 192 δις (η προβολή για το 2023 είναι στα 196,5 δις) την ώρα που το 2009 το ΑΕΠ της χώρας ήταν στα 226 δις. Η πορεία αυτή συνοδεύτηκε από μια πρωτοφανή μείωση του μέσου πραγματικού μισθού της τάξης του 40% και μεγάλη μείωση των κοινωνικών δαπανών ιδιαίτερα στον κλάδο της υγείας. Κοντολογίς, η Ελλάδα συνεχίζει να αποκλίνει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 13 χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο.
Τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα που έτρεξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη (11,1% του ΑΕΠ το 2020, 8,7% το 2021 και ο πρωτογενώς ισοσκελισμένος προϋπολογισμός του 2022) έκρυψαν εν μέρει αυτά τα φαινόμενα. Οι επιδοτήσεις της κατανάλωσης δημιούργησαν την ψευδαίσθηση ότι κάποια μέριμνα θα ληφθεί για τα χαμηλά εισοδήματα. Όμως η εμφάνιση επίμονου πληθωρισμού και στασιμοπληθωρισμού στη Γερμανία έχουν βάλει τέλος στις πολιτικές δημοσιονομικής επέκτασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιστρέφει στη δημοσιονομική πειθαρχία και οι γαλαντομίες του κ. Μητσοτάκη έπεσαν το 2023 σε ένα πενιχρό πουρμπουάρ 150 ευρώ κατά μέσο όρο για 2,3 εκατομμύρια δικαιούχους, όπως ανακοινώθηκε πριν μερικές μέρες.
Στο ίδιο ακριβώς πνεύμα βρίσκεται ο προϋπολογισμός του 2024. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Commission στην τελική «Διατύπωση Γνώμης» για το σχέδιο του Ελληνικού προϋπολογισμού (21/11/2023 σελ. 3 παρ. 11) «με βάση τις εκτιμήσεις της Commission, η δημοσιονομική στάση [του σχεδίου προϋπολογισμού] αναμένεται να είναι περιοριστική κατά 1% του ΑΕΠ το 2024, κατόπιν μιας επεκτατικής δημοσιονομικής στάσης το 2023».
Η «δημοσιονομική στάση» είναι οι πρωτογενείς δαπάνες του προϋπολογισμού (μισθοί, δημόσιες επενδύσεις και μεταβιβαστικές πληρωμές) μείον τα έκτακτα φορολογικά μέτρα πλέον τις επιδοτήσεις του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης.
Το ότι αναμένεται να περιοριστεί παρόλο που το σχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει συνεισφορά 1,5% (του ΑΕΠ) από το ταμείο ανθεκτικότητας και ανάπτυξης, παραπέμπει στο προφανές. Ότι μιλάμε για προϋπολογισμό λιτότητας που δεν προβλέπει προσλήψεις στους κρίσιμους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και της Αντιμετώπισης Φυσικών καταστροφών, δεν προβλέπει σημαντικές δημόσιες δαπάνες για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων νομών Θεσσαλίας και Έβρου, ούτε για υποδομές σε σχολεία και νοσοκομεία.
Ο κόσμος το μόνο που έχει να περιμένει από τον προϋπολογισμό του 2024 είναι να αναγνωρισθεί κάποια «υπεραπόδοση» των εσόδων στην επόμενη εαρινή έκθεση της Commission και να πέσει κανένα 150 πουρμπουάρ.
Το χειρότερο είναι ότι στη νέα πανευρωπαϊκή λιτότητα έρχονται να προστεθούν και οι ιδεοληψίες της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Οι τελευταίοι έχουν βγάλει έναν αλγόριθμο υπολογισμού της αναλογίας φορολογικών εσόδων/ ΑΕΠ και βλέπουν ότι τα ποσοστά στην Ελλάδα πέφτουν. Με τη σύμφωνη γνώμη της Ελληνικής κυβέρνησης βρήκαν λοιπόν τον ένοχο. Είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες/ αυτοαπασχολούμενοι αυτοί που φοροδιαφεύγουν. Δεν αναλογίζονται τις εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας που χάθηκαν από τις πολιτικές των μνημονίων αλλά τους ελεύθερους επαγγελματίες που προστέθηκαν. Μα οι ίδιοι άνθρωποι είναι που μετατράπηκαν από εργαζόμενοι σε αυτοαπασχολούμενους. Η αναλογία τους στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό είναι αποτέλεσμα της συντριβής του Ελληνικού καπιταλισμού τα τελευταία 15 χρόνια.
Βέβαια, σε αυτό το γαϊτανάκι του παραλόγου η κυβέρνηση ξεχνά τους συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων και ότι οι τράπεζες θα ξανα-πληρώσουν φόρους το 2030. Περιορίζεται σε κάποια εύκολα έσοδα αντικειμενικής φορολόγησης που πολλοί θα πληρώσουν από το υστέρημά τους.
Πάγια άποψή μου είναι ότι η βελτίωση των συνθηκών ζωής της μεγάλης πλειοψηφίας της Ελληνικής κοινωνίας είναι οι άμεσες διεκδικήσεις των εργαζόμενων και των φορέων της οργανωμένης εργασίας. Αυτές θα ξαναδώσουν αυτοπεποίθηση στο κόσμο ώστε να αντιμετωπίσει τη νέα φάση λιτότητας και όξυνσης της κρίσης στην οποία βρισκόμαστε.
*Ο Νίκος Στραβελάκης είναι Διδάσκων του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ
Πηγή: militaire.gr
