*Συνέντευξη στον Δημήτρη Τερζή –
«Η παρέμβαση στο κοινωνικό γίγνεσθαι είναι καθήκον των ακαδημαϊκών δασκάλων» μας λέει, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, Γρηγόρης Γεροτζιάφας, σχολιάζοντας την απόφασή του να κατέβει στις εκλογές ως υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εφ.Συν.» μιλάει για την πανδημία και τις ευθύνες της κυβέρνησης στη διαχείρισή της, σχολιάζει τις πολιτικές διαμαρτυρίες τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ελλάδα (δίνοντας μεγάλη έμφαση στην πολιτική ενότητα όλου του φάσματος της Αριστεράς και των προοδευτικών δυνάμεων) και καταθέτει την άποψή του σχετικά με αυτά που μας δίδαξε η πανδημία. Τέλος, στο ενδεχόμενο αντιμετώπισης μιας νέας υγειονομικής κρίσης τονίζει ότι «όσο έχουμε εμπιστοσύνη στη συλλογική ανθρώπινη προσπάθεια και διάνοια δεν φοβόμαστε».
● Ποιο ήταν το κίνητρο που σας οδήγησε στην απόφαση να κατέλθετε στον πολιτικό στίβο αφήνοντας σε δεύτερο ρόλο μια σπουδαία καριέρα στην ιατρική και την έρευνα;
Νομίζω ότι δεν πρόκειται για δύο αντιτιθέμενες καταστάσεις. Στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες εδώ και χρόνια γίνεται μια σημαντική προσπάθεια ώστε η «κοινωνία των πολιτών» να συναντηθεί με τον «κόσμο της πολιτικής». Βέβαια είναι ένα ερώτημα εάν ένα τέτοιο πείραμα μπορεί να πετύχει. Αξίζει ωστόσο να γίνει το πείραμα. Η απόφασή μου να ασχοληθώ με την πολιτική δεν είναι πρόσφατη.
Ηδη από τα μαθητικά και φοιτητικά μου χρόνια ήμουν ενεργά μέτοχος στην πολιτική μέσα από τις γραμμές της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η ιατρική, η έρευνα και η πολιτική έχουν το κοινό χαρακτηριστικό της προσφοράς στο δημόσιο καλό. Δεν θεωρώ ότι αφήνω σε δεύτερο ρόλο την καριέρα μου στην ιατρική, καθώς η πιθανή εκλογή μου ως βουλευτή θα μου δώσει την ευκαιρία να προσφέρω ενεργά στη βελτίωση του δημόσιου συστήματος υγείας αλλά και στην προώθηση της ιατρικής έρευνας.
Επίσης δεν πρέπει να υποβαθμίζουμε το γεγονός ότι η παρέμβαση στο κοινωνικό γίγνεσθαι είναι καθήκον των ακαδημαϊκών δασκάλων. Το καθήκον αυτό γίνεται επιτακτικό όταν το επίδικο αντικείμενο αφορά είτε τη δημόσια υγεία είτε τη λειτουργία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Εισερχόμαστε σε μια νέα κατάσταση που καθοδηγείται από τις οικονομικές ολιγαρχίες και τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, την οποία Γάλλοι διανοούμενοι περιγράφουν ως «κρίση καθεστώτος». Απέναντι σε αυτή την κατάσταση κάθε δημοκρατικός πολίτης έχει χρέος να αντισταθεί από όποια θέση μπορεί να είναι αποτελεσματικός.
● Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ασκήσει έντονη κριτική στην κυβέρνηση για τη διαχείριση της πανδημίας κάνοντας λόγο για «εκατόμβες νεκρών». Ωστόσο είδαμε χιλιάδες νεκρούς και σε άλλες χώρες με καλύτερα συστήματα υγείας από το δικό μας. Τι θα μπορούσε να έχει γίνει διαφορετικά ώστε να μη μετρήσουμε τόσες απώλειες, από τη στιγμή μάλιστα που το ΕΣΥ δεν είχε συνέλθει από τους μνημονιακούς περιορισμούς και εξακολουθεί έως σήμερα να έχει ελλείψεις;
Τα λάθη των κυβερνήσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως, στη διαχείριση της πανδημίας δεν οφείλονται στην έλλειψη οικονομικών πόρων, αλλά στην αδυναμία οργάνωσης και συνεργασίας καθώς επίσης και στη δογματική προσκόλλησή τους στις αρχές της «αγοράς». Η Ελλάδα δυστυχώς κατέχει πρωτεύουσα θέση στη μαύρη λίστα της παγκόσμιας κατάταξης.
Βρίσκεται στην 17η θέση παγκοσμίως με 34.779 καταγεγραμμένους νεκρούς από COVID-19. Η ελληνική κυβέρνηση, ενώ αρχικά έδειξε να αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος και προχώρησε, ακούγοντας τις επικλήσεις μας, σε ένα πρώιμο lockdown κερδίζοντας χρόνο, στη συνέχεια δεν έκανε τίποτα για να οργανώσει το επόμενο βήμα που θα έσωζε ζωές.
Γρήγορα η επιστήμη έκανε γιγαντιαία άλματα. Το καλοκαίρι του 2020 είχαμε προχωρήσει στην εκπόνηση κατευθυντήριων οδηγιών για τη θεραπεία των ασθενών με COVID-19 (η θνητότητα στις ΜΕΘ έπεσε κατά 60% από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο 2020). Η κυβέρνηση θα μπορούσε με ελάχιστα κονδύλια να οργανώσει ενημερωτικές ημερίδες, έστω και διαδικτυακά, τόσο για τους γιατρούς του ΕΣΥ όσο και για τους ιδιώτες γιατρούς, ούτως ώστε να είναι έτοιμοι.
Αντ’ αυτού, γιατροί στέλνονταν να αντιμετωπίσουν τους ασθενείς με COVID-19 χωρίς να έχουν οποιαδήποτε εκπαίδευση ή γνώση. Δεν οργάνωσε τα νοσοκομεία, δεν φρόντισε να ενισχύσει έγκαιρα τις ΜΕΘ, δεν υποχρέωσε τα μεγάλα νοσηλευτικά ιδρύματα του ιδιωτικού τομέα να ενταχθούν στον σχεδιασμό. Φυσικά και το γεγονός ότι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι υποβαθμισμένη στην Ελλάδα συνετέλεσε στη διόγκωση του προβλήματος.
Δεν απέτρεψε την εκατόμβη της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 2020. Δεν οργάνωσε την πολιτική συναίνεση, παρά την ενεργό στράτευση ολόκληρης της Αριστεράς, από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., το ΚΚΕ, το ΜέΡΑ25 και το ΠΑΣΟΚ έως την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά στο μέτωπο προστασίας της υγείας του λαού. Οταν ξεκίνησε το εμβολιαστικό πρόγραμμα, η κυβέρνηση με πολιτική της επιλογή όξυνε την πολιτική αντιπαράθεση και επιτάχυνε την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων – σας θυμίζω ότι την ίδια περίοδο η γαλλική κυβέρνηση, αν και νεοφιλελεύθερη, εφάρμοσε «moratorium» στις μεταρρυθμίσεις.
Το καλοκαίρι του 2021, και ενώ το εμβολιαστικό πρόγραμμα ξεκίνησε δυναμικά, αντί να εξασφαλίσει τις συνθήκες που απαιτούνταν για την επιτάχυνσή του διέσπειρε και πάλι τον εφησυχασμό. Το αποτέλεσμα ήταν να επιβραδυνθεί ο ρυθμός εμβολιασμού του πληθυσμού στην πιο κρίσιμη φάση της πανδημίας. Ετσι μπήκαμε στον χειμώνα του 2021 με ένα επίπεδο εμβολιασμού του πληθυσμού της τάξης του 50%-60%.
Η συνέπεια ήταν ότι στην περίοδο Σεπτέμβριος 2021-Μάρτιος 2023 είχαμε περίπου το 50% των συνολικών θανάτων από την πανδημία στην Ελλάδα, ενώ διαθέταμε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια, γνώση και φάρμακα για τη θεραπεία των ασθενών, έμπειρο πια ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι το ελληνικό δράμα της πανδημικής κρίσης δεν είναι μονοσήμαντα απότοκο των εγγενών προβλημάτων του ΕΣΥ και των συνεπειών των μνημονιακών χρόνων. Αντιθέτως, εξαιτίας των γνωστών προβλημάτων, η κυβέρνηση έπρεπε να προετοιμαστεί κατάλληλα. Δεν το έκανε και είναι κρίμα για τις ζωές που χάθηκαν.
● Σε μια δημόσια ανάρτησή σας και με αφορμή τα γεγονότα της Ν. Σμύρνης την περίοδο της πανδημίας είχατε χαρακτηρίσει την κυβέρνηση «ακροδεξιά συμμορία». Εξακολουθείτε να το πιστεύετε αυτό και για ποιους λόγους;
Η ανάρτηση στην προσωπική μου σελίδας στο facebook είχε γίνει με αφορμή τη σκληρή και απρόκλητη αστυνομική επίθεση της κυβέρνησης στη νεολαία της Νέας Σμύρνης. Η κυβέρνηση, ηγεμονευόμενη από την ακροδεξιά της πτέρυγα, επέλεξε την εργαλειοποίηση της πανδημίας ώστε να προωθήσει την αυταρχική εκτροπή «κρίσης του καθεστώτος».
Σας θυμίζω ότι τότε ήμασταν σε πολύ ιδιαίτερες συνθήκες – οι ειδικοί γνωρίζαμε ότι η κοινωνική συναίνεση και κυρίως η συμμετοχή της νεολαίας ήταν το κλειδί της επιτυχίας του εμβολιαστικού προγράμματος. Τότε η κυβέρνηση έκανε το άλμα στην πόλωση και στον αυταρχισμό. Για να έχετε μια εικόνα σύγκρισης, στην ίδια περίοδο η γαλλική κυβέρνηση, και ενώ είχαμε lockdown, επέτρεπε τις διαδηλώσεις.
Η κυβέρνηση του προέδρου Μακρόν, παρ’ όλο που από την αρχή της θητείας του έως και σήμερα έχει χρησιμοποιήσει άμετρα την αστυνομική βία κατά των διαδηλωτών, σε εκείνη ακριβώς την περίοδο, επιδεικνύοντας υψηλό αίσθημα ευθύνης ως προς την προστασία της δημόσιας υγείας, επέδειξε υψηλό επίπεδο ανοχής εφαρμόζοντας τις σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες. Καθώς η ανάρτησή μου γράφτηκε εν θερμώ, μετά από μια δύσκολη νύχτα στο νοσοκομείο, χρησιμοποίησα τον όρο «συμμορία» ο οποίος είναι πολιτικά λάθος. Για τον λόγο αυτό την απέσυρα. Δεν πρόκειται για συμμορία. Είναι μια εκλεγμένη κυβέρνηση που εφαρμόζει δογματικά το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμά της, πιστή στις επιταγές της ολιγαρχίας, σφιχταγκαλιασμένη με την Ακροδεξιά και σε βάρος των συμφερόντων αλλά και της υγείας των εργαζομένων και της νεολαίας.
● Στη Γαλλία, για την οποία έχετε σαφή εικόνα, βλέπουμε συχνά μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις κατά του προέδρου Μακρόν. Στην Ελλάδα αυτό συνέβη έπειτα από καιρό εξαιτίας της τραγωδίας των Τεμπών. Γιατί παρατηρούμε αυτή τη διαφορά; Είναι περισσότερο πολιτικοποιημένοι οι Γάλλοι από εμάς ή είναι άλλα τα αίτια;
Η πανδημία ανέδειξε την αξία του κοινωνικού κράτους που έχει κατασυκοφαντηθεί από τους νεοφιλελεύθερους. Στην Ελλάδα, το δυστύχημα των Τεμπών δρα καταλυτικά στη συνειδητοποίηση της αξίας των οργανωμένων δημόσιων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη μεγάλη διαδήλωση-συναυλία κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού στη Θεσσαλονίκη.
Στη Γαλλία η ενότητα των συνδικάτων και η κινητοποίηση της νεολαίας επέδρασε στη μεγιστοποίηση των κινητοποιήσεων. Η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση επίσης έχουν δράσει πολλαπλασιαστικά. Τέλος, η πολιτική ενότητα της Αριστεράς μέσα στο σχήμα τής NUPES (παρά τα προβλήματα) έχει συμβάλει καθοριστικά. Φανταστείτε την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα εάν είχαμε ένα κοινό μέτωπο από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το ΚΚΕ έως το ΜέΡΑ25, τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και το ΠΑΣΟΚ. Το λέω αυτό επειδή αυτή ήταν η εικόνα που είδαμε στις μεγάλες κινητοποιήσεις. Η ηγεσία του NPA, της France Insoumise, του Κομμουνιστικού Κόμματος και του Σοσιαλιστικού Κόμματος βρίσκονται πίσω από το ίδιο πανό.
● Η Ευρώπη, ειδικά μετά τον COVID, συντηρητικοποιείται όλο και περισσότερο. Ποια οφείλουν να είναι τα χαρακτηριστικά του αριστερού λόγου σε αυτή τη διαφαινόμενη κυριαρχία, ώστε να αποτελέσει ουσιαστικό αντίπαλο και να διεκδικήσει σοβαρά την εξουσία;
Ο πρωτεύον στόχος είναι η εμπιστοσύνη των λαϊκών τάξεων και των μικρομεσαίων στρωμάτων προς τις προοδευτικές δυνάμεις, από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έως το ΜέΡΑ25, το ΚΚΕ, το ΠΑΣΟΚ και την εξωκοινοβουλευτική αριστερά. Το πεδίο συγκρότησης της εμπιστοσύνης είναι η ανοικοδόμηση αξιόπιστου και αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους με επίκεντρο το δίκαιο φορολογικό σύστημα, το δημόσιο εθνικό σύστημα υγείας, τη δημόσια δωρεάν εκπαίδευση, τις δημόσιες μαζικές μεταφορές, τον δημόσιο έλεγχο στην ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες. Σε αυτούς τους άξονες μπορούν να βρουν κοινό βηματισμό οι αριστερές δυνάμεις.
● Πήραμε τα μαθήματά μας από την πανδημία και αν ναι, ποια είναι αυτά; Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάτι ανάλογο στο μέλλον ή μπορεί να έρθουμε απέναντι σε κάτι πολύ πιο επικίνδυνο;
Η πανδημία έχει προκαλέσει τεκτονικές αλλαγές στον πλανήτη αλλά και στις συνειδήσεις των πολιτών – στον καθένα και την καθεμία από εμάς. Απέναντι στον επικίνδυνο ιό SARS-CoV-2 ο παγκόσμιος συλλογικός νους έφερε πολύ γρήγορα γνώση, μεθόδους και τεχνολογικά εργαλεία για την αντιμετώπιση της πανδημίας και του COVID-19. Οι ολιγαρχίες και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις έχουν εμποδίσει τη μεταφορά αυτής της γνώσης στην κοινωνία.
Η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος και η επιδεινούμενη οικονομική κρίση επιταχύνουν το τέλος της ιδεολογικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού. Eχοντας εμπιστοσύνη στη συλλογική ανθρώπινη προσπάθεια και διάνοια, δεν φοβόμαστε. Εχοντας εμπιστοσύνη στη συλλογική οργάνωση και στις προοδευτικές δυνάμεις που στοχεύουν στην ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον.
Πηγή: efsyn.gr
Φωτογραφία: twitter
