*Της Ιωάννας Δρόσου –
Το 2024 είναι η χρονιά που συμπληρώνει μισό αιώνα Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Είναι μια χρονιά ορόσημο, για την οποία επέλεξαν Η Καθημερινή, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, το Φόρουμ των Δελφών και το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics να συνδιοργανώσουν ένα τριήμερο συνέδριο (29/2-2/3) «ιστορικού απολογισμού και εθνικής αυτογνωσίας». Η σύνθεση των ομιλητριών και ομιλητών και η επιλογή των θεμάτων δείχνει πώς αντιλαμβάνονται οι διοργανωτές τον «απολογισμό» αλλά και τη Δημοκρατία: το πρόγραμμα βρίθει πρώην πρωθυπουργών και υπουργών, με την προσθήκη οικονομολόγων και ορισμένων πανεπιστημιακών.
Η θεματολογία μοιάζει ολιστική αλλά κυρίως κινείται στο σήμερα με αναφορές στο παρελθόν, δεν στέκεται σε ιστορικές στιγμές-ορόσημα, ενώ το ενδιαφέρον εστιάζει σε κυβερνήσεις. Δεν υπήρξε καμία έγνοια -προφανώς δεν υπάρχει ούτως ή άλλως στους διοργανωτές- να συμμετέχει η κοινωνία, οι μελετητές, τα κινήματα. Από τους προβληματισμούς του συνεδρίου απουσιάζουν η αποχουντοποίηση, ο εκδημοκρατισμός των θεσμών, η κουλτούρα, ο πολιτισμός, τα γεγονότα στον κόσμο που επηρέασαν την ελληνική δημοκρατία, το Σύνταγμα, οι μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν τη χώρα.
Αυτό δείχνει και την ανάγκη ο δικός μας χώρος, να διοργανώσει ένα φόρουμ που θα συζητά για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, για τα 50 χρόνια Δημοκρατίας εστιάζοντας στην Δημοκρατία και όχι στην ανάδειξη πολιτικών προσώπων. Αλλά αυτό ας μας προβληματίσει σε άλλες σελίδες της εφημερίδας μας. Στο παρόν άρθρο θα πατήσουμε την μπανανόφλουδα και θα εστιάσουμε στην συνέντευξη που πήραν ο Αλέξης Παπαχελάς και Κώστας Κωστής την πρώτη μέρα του συνεδρίου από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Το καλούπωμα
Εκεί ο πρωθυπουργός στάθηκε στην Δημοκρατία με επίκεντρο εκείνον και τα δικά του βιώματα, από παιδί έως σήμερα, ενώ το ιστορικό ερώτημα που απασχόλησε τη συζήτηση είναι ποιος είναι πιο σημαντικός στη Μεταπολίτευση: ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ή ο Ανδρέας Παπανδρέου. Κατόπιν εστίασε στο κυβερνητικό του πρόγραμμα και την τρέχουσα πολιτική. Επομένως από τα 50 χρόνια Δημοκρατίας, το συνέδριο εστίασε κυρίως στα τέσσερα και μισό της θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη, με αποτέλεσμα η παρέμβαση του πρωθυπουργού να μην διαφέρει σε τίποτα από οποιαδήποτε συνέντευξη δίνει σε κανάλια και εφημερίδες. Ήταν λοιπόν μια πολύ φιλική (οριακά συντροφική αφού ήταν παράλληλα με το δείπνο που είχε ετοιμαστεί, με την παρουσία κατόπιν πρόσκλησης) συζήτηση.
Σε αυτή, το πιο επικίνδυνο σημείο του Κ. Μητσοτάκη και πολύ μακριά από οποιαδήποτε έννοια Δημοκρατίας ήταν η εξής: «Η ευθύνη μου είναι να καταστήσω τις αλλαγές μη αναστρέψιμες και αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με δομικές, θεσμικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας, αλλά και με νοοτροπίες, το πώς αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με το κράτος, μεταξύ δικαιωμάτων και διεκδικήσεων και ευθύνης, η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι η γενεσιουργός αιτία και του λαϊκισμού και των προβλημάτων που αυτός προκάλεσε. Τι θα ήθελα να αφήσω πίσω μου; Αλλαγές οι οποίες να μην μπορούν να ξεριζωθούν την επόμενη μέρα από κάποιον και να καταστήσω μια σειρά από επιλογές περίπου αυτονόητες».
Ο πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος δεν έχει κανέναν δισταγμό να παραβιάσει το σύνταγμα, δηλώνει δημόσια ότι θέλει να δεσμεύσει τους θεσμούς της χώρας ανεπιστρεπτί στην υπηρεσία των δικών του πολιτικών και κανείς δεν εξανίσταται. Πενήντα χρόνια εξελίσσεται η Δημοκρατία και η Νέα Δημοκρατία θέλει να τη φέρει στα μέτρα της και να την καλουπώσει, ώστε να μην μπορεί να αλλάξει μορφή. Και είναι απλά Πέμπτη βράδυ, για τους διοργανωτές.
Απελευθερώθηκε
Λίγες ώρες νωρίτερα και αρκετά χιλιόμετρα μακριά, το Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε την έκθεσή του για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ένωση, με 374 υπέρ (ανάμεσά τους η συντριπτική πλειοψηφία του ΕΛΚ), 113 κατά και 45 αποχές (ανάμεσά τους όλοι οι ευρωβουλευτές της ΝΔ). Σε αυτή αναφέρεται ότι τα επίπεδα διαφθοράς σε Βουλγαρία, Μάλτα, Ουγγαρία, Ελλάδα και Σλοβενία είναι ανησυχητικά· σημειώνεται η ανησυχία για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα, όπου ανεξάρτητες αρχές βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση λόγω του έργου τους ως προς την παράνομη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού· καταδικάζεται η παράνομη παρακολούθηση δημοσιογράφων· καταδικάζεται απερίφραστα η έλλειψη σημαντικής προόδου στην έρευνα για τη δολοφονία του Γ. Καραϊβάζ και εκφράζεται η βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι τρία νεαρά άτομα Ρομά έχουν σκοτωθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, καθώς και για την έλλειψη διεξοδικής έρευνας για τα περιστατικά αυτά. Πίσω στο συνέδριο, ο Αλέξης Παπαχελάς ρωτά τον πρωθυπουργό πώς αντιμετωπίζει την κριτική για θέματα κράτους δικαίου, αναφερόμενος και στο πρόσφατο ψήφισμα στο ευρωκοινοβούλιο.
Ο πρωθυπουργός αναρωτιέται «Πόσο politically correct θέλετε να είμαι στην απάντησή μου;» και ο Α. Παπαχελάς του ανταπαντά «Απελευθερωθείτε κ. Πρόεδρε», λες και τον πνίγει το δίκιο του και βρέθηκε κάπου που επιτέλους μπορεί να μιλήσει. Ο πρωθυπουργός, λοιπόν, κατέληξε ότι «ο τελικός κριτής του κράτους δικαίου, σύμφωνα τουλάχιστον με τους κανόνες της ευρωπαϊκής οικογένειας στην οποία συμμετέχουμε, είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διότι είναι πιο αποπολιτικοποιημένη, ενδεχομένως, από το ευρωκοινοβούλιο». Απελευθερώθηκε, όντως. Απαξίωσε δημόσια σε ένα συνέδριο για τη Δημοκρατία το Ευρωκοινοβούλιο. Και κανείς δεν αναρωτήθηκε, πήγε απλώς στο επόμενο ερώτημα, παρακάτω.
Εργαλειοποίηση
Αλλά και στη χώρα του απαξιώνει το κοινοβούλιο και τους θεσμούς του. Εργαλειοποιεί προβλέψεις της Δημοκρατίας για έλεγχο, όπως οι εξεταστικές επιτροπές, για να αθωώνει την πολιτική του. Το έκανε με τις υποκλοπές και το κάνει τώρα με τα Τέμπη. «Σκύβουμε το κεφάλι» δήλωναν όλα τα στελέχη της ΝΔ τη μέρα μνήμης από την πολύνεκρη σύγκρουση των τρένων. Είναι οι ίδιοι οι οποίοι έκλεισαν άρον άρον την Εξεταστική για τα Τέμπη για να μην περιμένουν τη δικογραφία, και όταν αυτή έφτασε την μετέτρεψαν σε «αναγνωστέο έγγραφο», χωρίς φυσικά να αντλήσουν πληροφορίες από αυτή για να συνεχιστεί η διερεύνηση των ευθυνών. Ο Κ. Μητσοτάκης στο προσβλητικό για τα θύματα και τους συγγενείς του μήνυμα για τα Τέμπη είπε, μεταξύ άλλων, «μόνο η Δικαιοσύνη είναι εκείνη που θα ρίξει φως στην υπόθεση, όπως το θέλουμε όλοι». Έτσι, απέκλεισε κάθε περίπτωση να αποδοθούν ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα, καθώς σε περιπτώσεις πιθανής εμπλοκής υπουργών σε ποινική υπόθεση, η δίωξη δεν έρχεται αυτεπάγγελτα αλλά μόνο από τη βουλή μέσω προανακριτικής επιτροπής (την είχε ήδη αποτρέψει η ΝΔ), η οποία είναι αρμόδια να εκτελέσει χρέη εισαγγελέα και ανακριτή.
Για να ξεκινήσει η Δικαιοσύνη έρευνα που αφορά πολιτικούς πρέπει πρώτα να έχει την έγκριση της βουλής. Και παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση έχει το θράσος να λέει σε όλους τους τόνους «σκύβουμε το κεφάλι». Πατάνε πάνω από τα πτώματα για να παραμείνουν στην εξουσία και ταυτόχρονα κατηγορούν την αντιπολίτευση για «τυμβωρυχία» και «εργαλειοποίηση» επειδή στην επέτειο μνήμης και οργής ζητούν δικαίωση. Όπως και 1.230.140 πολίτες που υπέγραψαν σχετικό κάλεσμα της Μαρίας Καρυστιανού και απαιτούν την απόδοση ευθυνών και σε πολιτικά πρόσωπα. Τι έκανε ένα χρόνο η κυβέρνηση της ΝΔ για τον σιδηρόδρομο; Τι έκανε ένα χρόνο για την απόδοση Δικαιοσύνης; Τίποτα. Μα αυτός ήταν ο στόχος, το είπε και στο συνέδριο: «Η ευθύνη μου είναι να καταστήσω τις αλλαγές μη αναστρέψιμες». Και αυτό κάνει. Ποια δημοκρατία μου μιλάτε; Κύριε (πρωθ)υπουργέ… τα υπουργεία σας.
Πηγή: epohi.gr
Σκίτσο: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ
