Μόνο έτσι, αν κλονίσουμε τις ανισότητες στην πράξη, μπορεί να κλονιστεί και η κυριαρχία του κυρίου Μητσοτάκη. Αν η κεντροαριστερά θέλει αυτή τη συζήτηση, τότε θα πρέπει να αποφασίσει ποιους θέλει να εκπροσωπεί και με ποιους θέλει να συγκρουστεί.
Ομολογώ ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν θα μπορούσα να σκεφτώ ότι θα με ενδιέφερε το μέλλον της κεντροαριστεράς. Για τη δική μου γενιά η λέξη ήταν ταυτισμένη με το ΠΑΣΟΚ της ιδεολογικής κυριαρχίας του εκσυγχρονισμού και τις επώδυνες εμπειρίες της κρίσης και της αποτυχημένης της διαχείρισης. Και στις δύο περιόδους η εγχώρια κεντροαριστερά είχε επιλέξει την αποδοχή του οικονομικού και ιδεολογικού σύμπαντος των νεοφιλελεύθερων πολιτικών- της μεγάλης δηλαδή συναίνεσης που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1990 και η οποία καθιστούσε το χώρο της κεντροαριστεράς μια ελαφρά παραλλαγή της κεντροδεξιάς. Η ματιά μου άρχισε να αλλάζει όταν -μέσα από την εμπειρία της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης- είδα τον χώρο του ιστορικού σοσιαλισμού να αλλάζει και αυτός με την ανάπτυξη αντίρροπων τάσεων και δυναμικών.
Σήμερα, υπάρχει ένα ισχυρό ρεύμα κριτικού -και αυτοκριτικού- λόγου προς τις επιταγές της οικονομικής ορθοδοξίας και μια νέα προσπάθεια σύνδεσης με το, αφημένο για χρόνια στην άκρη, κοινωνικό ζήτημα. Δηλαδή τον στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι επεξεργασίες για παράδειγμα του Τομά Πικετί για τη φορολογία συνδέονται με το αίτημα της φορολόγησης του πλούτου και την παραγωγή νέων -προοδευτικών- απαντήσεων στην παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου. Προφανώς δεν είναι μόνο θέμα θεωρίας. Στην Ισπανία έχουμε ένα παράδειγμα εφαρμοσμένης πολιτικής: εκεί το Σοσιαλιστικό Κόμμα επέλεξε να συνεργαστεί με την Αριστερά, προσπαθεί να προωθήσει ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις και να εκφράσει μια σύγχρονη προοδευτική ατζέντα για τα μεγάλα ερωτήματα της εποχής μας.
Αλλά αυτή είναι η μία όψη. Υπάρχουν ταυτόχρονα ισχυρές δυνάμεις της αδράνειας και της συντήρησης. Πολλά Σοσιαλιστικά Κόμματα παραμένουν προσανατολισμένα προς το περίφημο «κέντρο» και αδυνατούν εξαιτίας αυτού να συνδεθούν με τα νέα κοινωνικά κινήματα και τις ανάλογες κοινωνικές εκπροσωπήσεις. Η επιλογή αυτή είναι συνήθως εκλογικά αναποτελεσματική και βυθίζονται στο τέλμα, αλλά και όπου επιτυγχάνει εκλογικά δεν φέρνει μια έμπρακτη αλλαγή στην ουσία της ασκούμενης πολιτικής. Εδώ, το μεγάλο -και αρνητικό- παράδειγμα είναι της Γερμανίας. Η Μέρκελ έφυγε, αλλά καμία μεγάλη αλλαγή δεν ήρθε. Το αντίθετο. Η αποτυχία του SPD οδηγεί στην έκφραση της κοινωνικής δυσφορίας μέσα από την άκρα Δεξιά. Αυτό μας θυμίζει ότι η κυβερνητική εναλλαγή από μόνη της δεν σημαίνει πολλά. Η κεντροαριστερά μπορεί να είναι απλώς μια κεντροδεξιά με ευαισθησίες. Και αυτό δεν αρκεί.
Στη χώρα μας ο χώρος της κεντροαριστεράς βρίσκεται σε κρίση γιατί κουβαλά το ιστορικό τραύμα των μνημονιακών χρόνων δίχως ουσιαστική επεξεργασία, αλλά κυρίως δεν έχει πάρει ξεκάθαρη θέση για το μέλλον του. Το ΠΑΣΟΚ αναμασά ένα προοδευτικό λεξιλόγιο που όμως δεν συνδέεται με συγκεκριμένες αιχμές και συχνά συναινεί με την πολιτική της Δεξιάς. Σε κάθε κρίσιμο ερώτημα εμφανίζεται διχασμένο -ας θυμηθούμε τα όσα συνέβησαν στην ψηφοφορία για τα ομόφυλα ζευγάρια ή τα ιδιωτικά πανεπιστήμια- και η ηγεσία του δεν αμφισβητεί τη Δεξιά και κυρίως την ιδεολογική της κυριαρχία. Την ίδια στιγμή, στο εσωτερικό του, υπάρχουν φωνές που συνομιλούν με τη διεθνή αριστερή σοσιαλδημοκρατία και φαίνεται να έχουν πειστεί ότι μόνο ένα ουσιαστικό διαζύγιο με την κεντρώα σούπα μπορεί να ανοίξει το δρόμο για ουσιαστικές προγραμματικές τομές. Αλλά αυτές οι τάσεις δεν εμφανίζονται με έναν ορατό προγραμματικό λόγο παρά μόνο σποραδικά. Την εξίσωση την περιπλέκει και κάτι άλλο ακόμα περισσότερο. Υπάρχουν χιλιάδες πολίτες που σκέφτονται, και δρουν στην καθημερινότητά τους, με όρους προοδευτικούς που ασφυκτιούν με τη Δεξιά, προσέγγισαν κριτικά το ΠΑΣΟΚ το 2023 και τώρα νιώθουν αμηχανία από τις επιλογές (ή τις μη επιλογές) του.
Η Νέα Αριστερά θέλει να συνομιλήσει και να απευθυνθεί σε αυτό το κοινωνικό δυναμικό. Νεότερους συχνά ανθρώπους που δεν προέρχονται από το «βαθύ ΠΑΣΟΚ» ή από μια νοσταλγία για κάποια παλιά καλή εποχή του, αλλά αναζητούν μια σύγχρονη και πειστική πολιτική διέξοδο στην κυριαρχία της Δεξιάς. Θέλουμε να είμαστε η σύγχρονη Αριστερά που δίχως παρωπίδες θέτει το ερώτημα της επόμενης μέρας: ότι πρέπει να ανοίξει ένας προγραμματικός κοινωνικός και πολιτικός διάλογος για την ανασύνθεση του πολιτικού χάρτη της χώρας. Στη δημόσια συζήτηση της χώρας, αυτό συνήθως μας επιστρέφεται ως ερώτημα για το αν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με το Χ ή το Ψ κόμμα. Το ερώτημα όμως πάσχει. Πρέπει πρώτα να ορίσουμε τα πεδία της συζήτησης. Εμείς, για παράδειγμα, λέμε ότι η σύγχρονη Αριστερά πρέπει να σπάσει το ταμπού της αναδιανομής του πλούτου. Ότι πρέπει να φορολογηθεί ο πλούτος και να δοθεί ένα πολιτικό σήμα για κοινωνικές διεκδικήσεις που θα ζητούν περισσότερα. Ότι μόνο έτσι, αν κλονίσουμε δηλαδή τις ανισότητες στην πράξη, μπορεί να κλονιστεί και η κυριαρχία του κυρίου Μητσοτάκη. Αν η κεντροαριστερά θέλει αυτή τη συζήτηση, τότε θα πρέπει να αποφασίσει ποιους θέλει να εκπροσωπεί και με ποιους θέλει να συγκρουστεί. Εμείς έχουμε πάρει την απόφασή μας. Μόνο έτσι η Αριστερά και οι προοδευτικές δυνάμεις μπορούν να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη ότι μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα και άρα να ηττηθεί η πολιτική των μειωμένων προσδοκιών της Δεξιάς. Και στην καθημερινότητα και στην κάλπη.
*Ο Κώστας Καρπόζηλος είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής της Νέας Αριστεράς- συγγραφέας
Πηγή: dnews.gr
