*Της Μαργαρίτας Βεργολιά – Αν πριν από ακριβώς έναν χρόνο πολλοί ανέμεναν έναν blitzkrieg (=πόλεμος-αστραπή), με πρώτη απ’ όλους τη Μόσχα, έναν χρόνο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το τέλος δεν είναι καν ορατό και η έκβασή του –στρατιωτικά και γεωστρατηγικά– παραμένει αβέβαιη και ρευστή.
Κατά πολλούς, εξάλλου, ο πόλεμος αυτός δεν ξεκίνησε πέρσι τον Φεβρουάριο, αλλά το 2014, με τη φιλοδυτική εξέγερση στο Κίεβο, την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και την αιματηρή σύγκρουση στο Ντονμπάς.
Σε κάθε περίπτωση, μέσα στον τελευταίο χρόνο τα δεδομένα –τοπικά, περιφερειακά και γεωπολιτικά– έχουν αλλάξει άρδην. Μπαίνοντας στον δεύτερο πια χρόνο, η σύγκρουση έχει γίνει πολυπαραγοντική, με άξονα τα ουκρανικά εδάφη και υπαρκτό πάντα τον κίνδυνο μιας επικίνδυνης πυρηνικής κλιμάκωσης και ενός Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ουδείς ωστόσο επιθυμεί.
Η Δύση και το ΝΑΤΟ στέκονται στο πλευρό του Κιέβου, ισορροπώντας στις λεπτές γραμμές της διατήρησης αντοχών και της συμμαχικής συνοχής, αλλά και της μη ανοιχτής υπέρβασης «κόκκινων γραμμών».
Η Ρωσία δηλώνει αποφασισμένη, διεξάγοντας υπαρξιακό πόλεμο κατά δήλωση του ίδιου του προέδρου Πούτιν, που χθες ανακοίνωσε περαιτέρω ενίσχυση του πυρηνικού οπλοστασίου μετά και την αναστολή της συμμετοχής της χώρας του στη συνθήκη New START.
Η δε αναδυόμενη υπερδύναμη Κίνα διεκδικεί ανοιχτά νέο πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή, σε ένα υπό διαμόρφωση πολυπολικό νεο-ψυχροπολεμικό πεδίο, ενόσω η ηγεσία της έχει ανοιχτά μέτωπα εντός κι εκτός συνόρων.
Σε αυτό το φόντο, κάθε πρόβλεψη για την εξέλιξη του πολέμου φαντάζει παρακινδυνευμένη. Στην παρούσα συγκυρία, ως βασικά ερωτήματα προβάλλουν δύο:
Αφενός ποιον θα ωφελούσε περισσότερο η παράταση της σύγκρουσης, που στην παρούσα φάση εξελίσσεται σε πόλεμο φθοράς. Αφετέρου, ποιο και υπό ποιους όρους θα μπορούσε να είναι το πλαίσιο για τη μελλοντική διευθέτηση της κρίσης και για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης.
Προς το παρόν –και εκτός απροόπτου– σχεδόν άπαντες προβλέπουν στο εγγύς μέλλον κλιμάκωση και από τις δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές, με επικρατέστερα σενάρια νέα ευρεία επίθεση των Ρώσων (ακόμη και για επιχειρησιακό σχέδιο «τανάλια», εν μέσω φόβων αποσταθεροποίησης ακόμη και της Μολδαβίας) και αντεπίθεση των Ουκρανών στον Νότο με ώθηση τα νέα βαρέα όπλα από τη Δύση.
Οι μακροπρόθεσμοι στόχοι παραμένουν σε αυτή τη φάση ασαφείς –εάν π.χ. ζητούμενο είναι η ισχυροποίηση των θέσεων προ μια ευρύτερη διευθέτηση γύρω από ένα τραπέζι διαπραγμάτευσης ή η επαναχάραξη του χάρτη.
Πολλά εκτιμάται ότι θα κρίνουν ορισμένες κομβικές παράμετροι, με σημαντικό αντίκτυπο στην εξέλιξη του πολέμου.
Μεσοπρόθεσμα, ως βασική προβάλλει η διαθεσιμότητα των πυρομαχικών, και δη η ικανότητα της Δύσης να αυξήσει την αμυντική παραγωγή της, αναπροσαρμόζοντας τον μεταψυχροπολεμικό εφοδιασμό σε έναν πόλεμο που –στην παρούσα φάση τουλάχιστον– διεξάγεται κυρίως με εξοπλισμό του 20ού αιώνα.
Οι ρυθμοί χρήσης των πυρομαχικών πυροβολικού από τις ουκρανικές δυνάμεις ήδη εξαντλούν τα δυτικά αποθέματα, πολύ ταχύτερα από τις υφιστάμενες δυνατότητες αναπλήρωσής τους, ενόσω η ρωσική παραγωγή συνεχίζεται σε 24ωρη βάση, καθιστώντας έτσι τον χρόνο αντίπαλο και όχι σύμμαχο του Κιέβου.
Η ανοικοδόμηση
Σε αυτό θα μπορούσαν επίσης να συντείνουν έτερες μεταβλητές: από τη δυνατότητα έκαστης εμπόλεμης πλευράς στην κινητοποίηση πρόσθετων στρατευμάτων σε έναν παρατεταμένο πόλεμο, έως την πρόθεση της Δύσης να ενισχύσει περαιτέρω και μακροπρόθεσμα, επίγεια και εναέρια, τις στρατιωτικές δυνάμεις της Ουκρανίας, αλλά και την καταρρέουσα οικονομία της, με το κόστος της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης ήδη να υπολογίζεται σε πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
Σε αυτήν την «εξίσωση» εν τω μεταξύ υπεισέρχεται και ο παράγοντας της Κίνας –οι αμερικανικές προειδοποιήσεις κατά της στρατιωτικής ενίσχυσης της ρωσικής πολεμικής μηχανής από το Πεκίνο δεν διατυπώνονται σε τυχαία συγκυρία.
Η Κίνα διαψεύδει αυτά τα σενάρια ως «εικασίες», προβάλλοντας στον αντίποδα τον ρόλο του μεσολαβητή, προαναγγέλλοντας πρόταση σχεδίου επίλυσης της κρίσης και –μέσω χθεσινών διαρροών– σημερινή «ομιλία ειρήνης» από τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Οι σινορωσικές σχέσεις εν τω μεταξύ συσφίγγονται και σε οικονομικό επίπεδο, παρέχοντας πολύτιμα έσοδα στην πολεμική μηχανή του Πούτιν, ενώ ανοιχτή παραμένει η πρόσκληση της Μόσχας στον Σι για επίσκεψη την άνοιξη.
Κατά την αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, αυτή πιθανόν να γίνει τον Απρίλιο ή στις αρχές Μαΐου –όταν η Ρωσία θα γιορτάζει τη νίκη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επί της ναζιστικής Γερμανίας–, εν προκειμένω στο πλαίσιο της προώθησης, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, «πολυμερών ειρηνευτικών συνομιλιών» και αποτροπής της χρήσης πυρηνικών.
Ομως όλα αυτά μένει να φανούν στην πράξη, ενόσω δοκιμάζονται στρατηγικά οι ηγεσίες των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ε.Ε., οι οποίες –τουλάχιστον υπό κανονικές συνθήκες και βάσει των προγραμματισμένων– αναμένεται να κριθούν το 2024 στις κάλπες.
Πηγή: efsyn.gr
