*Γράφει ο Γιάννης Μπασκάκης
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξετάζει μια υπόθεση συστηματικών παρακολουθήσεων πολιτών από τις μυστικές υπηρεσίες στην Πολωνία, η οποία είναι όμως καρμπόν με το σκάνδαλο των υποκλοπών στην Ελλάδα και με τον τρόπο που η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να το συγκαλύψει.
Πριν από δύο εβδομάδες, με μια παρέμβασή της, η ευρωομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών έβαζε δίπλα δίπλα τον Ελληνα πρωθυπουργό με τον Ούγγρο Ορμπαν και τον Πολωνό Κατσίνσκι, χαρακτηρίζοντάς τους «εχθρούς της ελευθερίας του Τύπου» και αναφέροντας πως οι τακτικές τους είναι οι εξής: «Λογοκρισία, περικοπές δημόσιων χρηματοδοτήσεων, καταχρηστικές αγωγές, κατασκοπία, εκστρατείες λασπολογίας και απειλές κατά δημοσιογράφων».
Αυτή η οδυνηρή διαπίστωση ότι η χώρα μας, επί της διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, ταυτίζεται ως προς την παραβίαση του κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων με χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, δυστυχώς δικαιώνεται και από μια εξαιρετικά σημαντική ακροαματική διαδικασία που έλαβε χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στις 27.09.2022 επί των υποθέσεων Pietrzak και Bychawska-Siniarska και Λοιποί κατά Πολωνίας.
Πρόκειται για μια υπόθεση που έχει να κάνει με το θέμα των συστηματικών παρακολουθήσεων πολιτών από τις μυστικές υπηρεσίες και αφορά την Πολωνία, αλλά είναι καρμπόν με την υπόθεση του σκανδάλου των υποκλοπών στην Ελλάδα και με τον τρόπο που η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να το συγκαλύψει, κρυπτόμενη πίσω από το «απόρρητο» των μυστικών υπηρεσιών. Αλλά εκτός από την ταύτιση Ελλάδας – Πολωνίας ως προς τις πρακτικές τους, η συγκεκριμένη ακροαματική διαδικασία είναι κρίσιμη και για έναν ακόμα λόγο: η παραπάνω υπόθεση εξετάστηκε από το Πρώτο Τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο είναι αρμόδιο να εξετάσει στο μέλλον και τις ελληνικές προσφυγές επί του θέματος.
Ο Mikolaj Pietrzak
Πάμε να δούμε τώρα τα γεγονότα: Ο πρώτος προσφεύγων Mikolaj Pietrzak είναι κορυφαίος ποινικολόγος στην Πολωνία και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βαρσοβίας, ενώ οι υπόλοιποι είναι μαχητικοί ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Πολωνία, με πλούσια δράση, διακρίσεις και έντονα κριτική στάση απέναντι στην παρούσα πολωνική κυβέρνηση, καταγγέλλοντας τις προσπάθειές της για τη χειραγώγηση της Δικαιοσύνης.
Με την προσφυγή τους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισημαίνουν πως έχουν έντονες και δικαιολογημένες υποψίες ότι οι κρατικές αρχές παρακολουθούσαν τις επικοινωνίες τους, ειδικά όσον αφορά την επαγγελματική και πολιτική τους δράση, την ώρα μάλιστα που ο πρώτος προσφεύγων είναι δικηγόρος προσώπων όπως πρώην υπουργοί ή δικαστές που απολύθηκαν από το Σώμα. Αλλά παρά τα συνεχή αιτήματα και τις προσπάθειές τους να μάθουν τον λόγο και τις λεπτομέρειες της παρακολούθησης, οι πολωνικές Αρχές αρνήθηκαν να το πράξουν, επικαλούμενες το απόρρητο της δράσης των μυστικών υπηρεσιών. Σας θυμίζει κάτι; Πρόκειται ασφαλώς για déjà vu σε σχέση με τα όσα επικαλείται το μέγαρο Μαξίμου επιχειρώντας να κουκουλώσει την υπόθεση.
Σημειώνουμε ακόμα ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο –του οποίου την απόφαση αναμένουμε προσεχώς– προσέδωσε μεγάλη σημασία στην υπόθεση και αφιέρωσε ειδική ακροαματική διαδικασία που διήρκεσε πολλές ώρες. Εκτός από τους εκπροσώπους της πολωνικής κυβέρνησης και των προσφευγόντων, το Δικαστήριο προσκάλεσε ως τρίτα μέρη να παρέμβουν στην υπόθεση υψηλού κύρους θεσμούς και οργανώσεις και συγκεκριμένα τον ειδικό εισηγητή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Πολωνίας και την Ενωση Ευρωπαίων Ποινικολόγων (European Criminal Bar Association). Την τελευταία εκπροσώπησε και παραστάθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου κατά την ακροαματική διαδικασία ο Ελληνας ποινικολόγος Αλέξης Αναγνωστάκης.
Το δικαίωμα προσφυγής
Κατά την αγόρευσή του ο κ. Αναγνωστάκης τόνισε ότι «σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα, όποιος υποψιάζεται ότι είναι θύμα παραβίασης της ιδιωτικής ζωής ή της προστασίας προσωπικών δεδομένων θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να προσπαθήσει να θεραπεύσει την κατάσταση. Το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της πρόσβασης στη Δικαιοσύνη» και σημείωσε ότι «στην περίπτωση της παρακολούθησης, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ενημέρωσης, φαίνεται να μην ισχύει πλήρως».
Υπογράμμισε ακόμα πως «οι λόγοι για αυτό τις περισσότερες φορές είναι τα υποτιθέμενα ζητήματα εθνικής ασφάλειας ή το απόρρητο των ποινικών ανακρίσεων. Μπορώ να κατανοήσω αυτές τις ανησυχίες, αν και ο ορισμός του όρου “εθνική ασφάλεια” είναι πολύ συζητήσιμος. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτές οι ανησυχίες δεν μπορούν να εμποδίσουν το δικαίωμα πρόσβασης στα δεδομένα, ιδίως όταν δεν πραγματοποιήθηκε παρακολούθηση ή όταν δεν έχει κινηθεί ποινική διαδικασία μετά την παρακολούθηση».
Και συνέχισε: «Αθώοι άνθρωποι, μια ομάδα στην οποία ανήκουν σίγουρα οι προσφεύγοντες, αξίζουν να γνωρίζουν αν έχουν στοχοποιηθεί. Διότι αν έχουν στοχοποιηθεί, στοχοποιήθηκαν παράνομα και ως εκ τούτου έχουν νόμιμα δικαιώματα να ασκήσουν, όπως η διεκδίκηση τυχόν ζημιών κ.λπ.».
Σε αυτό το πλαίσιο τόνισε ότι, σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία, χρειάζεται προηγούμενη δικαστική απόφαση για την παρακολούθηση με πλήρη αιτιολογία και όχι απλά εισαγγελική ή αστυνομική άδεια, εποπτεία των παρακολουθήσεων από Ανεξάρτητη Αρχή, δικαίωμα πρόσβασης στα δεδομένα και δυνατότητα προσφυγής στα δικαστήρια για έλεγχο της νομιμότητας. Και μπορεί τα σοβαρά αυτά νομικά επιχειρήματα να ξεδιπλώνονται με αφορμή την Πολωνία, όμως όλοι καταλαβαίνουμε ότι αφορούν και την Ελλάδα. Αφορούν τις υποκλοπές και τη συγκάλυψη α λα πολωνικά του κ. Μητσοτάκη.
«Γαλάζιες» απουσίες από την επιτροπή PEGA
Το χθεσινό βασικό θέμα της «Εφ.Συν.» αφορούσε τη διαρροή του μεγάρου Μαξίμου στον φιλοκυβερνητικό Τύπο, σύμφωνα με την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει φτιάξει μια «μαύρη λίστα», στην οποία τοποθετεί υπουργούς και βουλευτές που δεν βγήκαν να τον στηρίξουν σε σχέση με την υπόθεση των υποκλοπών. Με άλλα λόγια, όπως γράφαμε, ο πρωθυπουργός διαχωρίζει το κόμμα του ανάμεσα σε αυτούς που τον βοηθούν και τον στηρίζουν να συγκαλύψει το σκάνδαλο και σε αυτούς που αρνούνται να το κάνουν, αφήνοντας έτσι να πλανιέται πάνω από τους δεύτερους η απειλή ότι θα υπάρξουν συνέπειες σε βάρος τους και ανάγοντας την επιχείρηση κουκουλώματος του σκανδάλου σε βασικό κριτήριο αξιολόγησης των στελεχών του.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι κατά την προχθεσινή κατάθεση του Νίκου Ανδρουλάκη στην PEGA –την αρμόδια ελεγκτική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για τις υποκλοπές– η Ν.Δ. δεν εκπροσωπήθηκε, αφού απουσίαζε τόσο η Ελίζα Βόζεμπεργκ, που πρόσφατα μπήκε στην PEGA έπειτα από πρόταση της Αννας-Μισέλ Ασημακοπούλου, όσο και η τελευταία, η οποία έχει αναλάβει να χειρίζεται το θέμα των υποκλοπών για λογαριασμό της Ν.Δ. στο Ευρωκοινοβούλιο. Και φαίνεται ότι οι απουσίες αυτές προκάλεσαν ενόχληση και στο ΕΛΚ αλλά και στο Μαξίμου. Θα βάλει άραγε ο κ. Μητσοτάκης στη «μαύρη λίστα» του και τις δύο ευρωβουλεύτριές του;
Πηγή: “Εφημερίδα των Συντακτών”
