Την ώρα που έχει ξεσηκωθεί ολόκληρη η κοινωνία απέναντι στο νομοσχέδιο που ιδιωτικοποιεί τη δημόσια ψυχική υγεία, την πρόληψη και την απεξάρτηση από τα ναρκωτικά, με απάνθρωπη περιφρόνηση η κυβέρνηση της Ν.Δ. κλείνει τα αυτιά και προχωρά ακάθεκτη, καταφέρνοντας ακόμα ένα διαλυτικό χτύπημα στη Δημόσια Υγεία.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας πίσω από το χιλιοειπωμένο άλλοθι της «Ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης», όπως τιτλοφορείται, κατατέθηκε στη Βουλή αργά το βράδυ της περασμένης Παρασκευής 19 Ιουλίου, με στόχο να εισαχθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια τη Δευτέρα 29 Ιουλίου.
Σύνθημα
«Χρέος μας η ζωή και όχι “Πάμε κι όπου βγει”, αυτό το νομοσχέδιο να αποσυρθεί», είναι το κοινό σύνθημα που διαδίδουν σωματεία και φορείς του χώρου στην κοινωνία και απαντούν με ξεσηκωμό στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης που με ΣΔΙΤ προωθεί την αναμόρφωση του προσανατολισμού για την ψυχική υγεία, αλλά και του χώρου των εξαρτήσεων.
Σήμερα στις 12 το μεσημέρι, σωματεία και φορείς πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Βουλή, απαιτώντας την απόσυρση του νομοσχεδίου, ενώ Σωματεία Εργαζομένων, ΕΙΝΑΠ (Ενωση Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας – Πειραιά) και ΠΟΕΔΗΝ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων) έχουν προκηρύξει στάση εργασίας από τις 11 π.μ. μέχρι τις 3 μ.μ. Η ΑΔΕΔΥ στηρίζει την κινητοποίηση της ΠΟΕΔΗΝ και καλεί τα συνδικαλιστικά στελέχη του Λεκανοπεδίου να δώσουν το «παρών» στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Βουλή καθώς και τα συνδικαλιστικά στελέχη της περιφέρειας να πάρουν μέρος στις τοπικές διαμαρτυρίες που θα οργανώσουν τα σωματεία.
Αργότερα το απόγευμα σήμερα, στις 7.30 μ.μ. στην πλατεία Συντάγματος θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση-συναυλία ενάντια στο νομοσχέδιο, στην οποία καλούν οι εξής: Ενιαίος Σύλλογος Εργαζομένων ΨΝΑ, Σύλλογος Εργαζομένων ΚΕΘΕΑ, Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ, Εθνικό Συμβούλιο Κατά των Ναρκωτικών, Σωματείο Υποστήριξης του Επιστημονικού και Κοινωνικού Εργου του «18ΑΝΩ», Σωματείο Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης και Σύλλογος Φίλων Πασχόντων από Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής «Επιστρέφω», το Σωματείο Εργαζομένων Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης.
Με κοινή ανακοίνωσή τους σωματεία και φορείς απευθύνουν κάλεσμα μαζικής συμμετοχής για «να ορθώσουμε όλοι μαζί το ανάστημά μας μπροστά σε ένα σχέδιο νόμου-ταφόπλακα των δημόσιων υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης», «Να ενώσουμε την “κραυγή” μας απέναντι στο μέλλον που επιφυλάσσουν για εμάς και τα παιδιά μας», «Να παλέψουμε για καθολικά δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης, στο ύψος των αναγκών μας».
Σύσκεψη
«Δεν θα επιτρέψουμε να περάσει το νομοσχέδιο που βάζει ταφόπλακα στο δικαίωμα του λαού για δωρεάν, υψηλού επιπέδου υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας», υπογράμμισαν φορείς και σωματεία στη μαζική έκτακτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δαφνί» ύστερα από πρωτοβουλία του Ενιαίου Συλλόγου Εργαζομένων. Αύριο, Πέμπτη 25 Ιουλίου, οι εργαζόμενοι στο «Δαφνί» προχωρούν σε στάση εργασίας στην πρωινή βάρδια και αποκλεισμό της πύλης, ενώ την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου φορείς και σωματεία θα πραγματοποιήσουν 24ωρη απεργία.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
● Το κλείσιμο των 2 εκ των 3 Ειδικών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, του ΨΝΑ και του ΨΝΘ, τη μεταφορά όλων των δημόσιων μονάδων ψυχικής υγείας και των αρμοδιοτήτων τους στις ΥΠΕ.
● Την κατάργηση δωρεάν «στεγνών» θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης, προγραμμάτων με τεράστια εμπειρία στην πρόληψη – απεξάρτηση και στην κοινωνική επανένταξη, όπως ΚΕΘΕΑ, «18 Ανω», «Ιανός», «Διάπλους», «Αργώ», και την ενίσχυση της πολιτικής «μείωσης της βλάβης», σε βάρος της απεξάρτησης.
● Τη δημιουργία ενός ΝΠΙΔ (ΕΟΠΑΕ) στον τομέα της απεξάρτησης, με αλλαγή στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων.
● Τη γενναία χρηματοδότηση, με κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, των αμαρτωλών ΜΚΟ, ΑΜΚΕ και των επιχειρηματικών συμφερόντων, για τη δημιουργία δομών και προγραμμάτων για λίγους και με ημερομηνία λήξης.
● Την εργασιακή περιπλάνηση των εργαζομένων στις δομές Ψυχικής Υγείας και Απεξάρτησης από τη μία δομή στην άλλη, από τη μία πόλη στην άλλη, ακόμα και από τη μία Υγειονομική Περιφέρεια στην άλλη, με την επίκληση των «έκτακτων» υπηρεσιακών αναγκών, που μόνο έκτακτες δεν είναι.
●Την αέναη «πλοήγηση» των ασθενών και των οικογενειών τους στην πανσπερμία των ψυχιατρικών δομών (δημόσιων, ιδιωτικών, ΜΚΟ, ΑΜΚΕ) που εντάσσονται σε έναν ενιαίο διοικητικό οργανισμό.
● Το κλείσιμο των Κέντρων Πρόληψης, αφού δεν διασφαλίζεται η συνέχιση της λειτουργίας τους μετά το 2027.
● Την ιατρικοποίηση και ψυχιατρικοποίηση κοινωνικών φαινομένων όπως είναι η επιθετικότητα και οι παραβατικές συμπεριφορές παιδιών και εφήβων, τις οποίες βαφτίζει «παρεκκλίνουσες συμπεριφορές».
Στην αντεπίθεση οι ιδιώτες γιατροί για πιθανή επίταξή τους
«Στα χαρακώματα» και οι ιδιώτες γιατροί, ενάντια στις τακτικές της κυβέρνησης της Ν.Δ. που με εμβαλωματικές λύσεις επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα που η ίδια δημιούργησε, της αδυναμίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας να αντεπεξέλθει στις ανάγκες των πολιτών.
Η ιδέα της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη να «γεμίσει» προσωρινά τα κενά στο δημόσιο σύστημα υγείας με ιδιώτες γιατρούς δεν βρήκε την ιατρική κοινότητα σύμφωνη. Το ποτήρι ξεχείλισε με την επιχείρηση της κυβέρνησης να νομοθετήσει στο υπό συζήτηση στη Βουλή νομοσχέδιο για την «Ολοκλήρωση της Ψυχικής Υγείας» (άρθρο 56) τη δυνατότητα επίταξης των υπηρεσιών τους αλλά και «ποινές» για τους απείθαρχους, όπως είναι η καταγγελία της σύμβασής τους με τον ΕΟΠΥΥ και η απώλεια πρόσβασης στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ.
«Είναι προφανές πως το υπουργείο Υγείας, με την επονείδιστη ρύθμιση που εισάγει προς ψήφιση, αποπειράται να συγκαλύψει τη δική του ανικανότητα, χρησιμοποιώντας μεθόδους που προσιδιάζουν μόνον σε αυταρχικά καθεστώτα», επισημαίνει με ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) και χαρακτηρίζει «αδιανόητα και προσβλητικά όσα ακούστηκαν από τον υπουργό Υγείας περί δήθεν οφειλής των γιατρών έναντι του κράτους».
«Είναι γνωστό στην ελληνική κοινωνία πως τα κενά δεν προέκυψαν ούτε αναίτια ούτε αιφνιδιαστικά», τονίζει και καταδεικνύει ότι «προέκυψαν εξαιτίας της απαξίωσης του ΕΣΥ και της ασυνέπειας του ίδιου του υπουργείου Υγείας να θεσμοθετήσει τα κίνητρα για τις άγονες και προβληματικές περιοχές που είναι νομοθετημένα από έτους. Προέκυψαν ως συνέπεια της άρνησης της πολιτείας να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας και του Αρείου Πάγου που επιτάσσουν την αποκατάσταση στους μισθούς των γιατρών ΕΣΥ στα προ μνημονίων επίπεδα. Προέκυψαν από τις μηδαμινές προκηρύξεις θέσεων, ενώ τα τελευταία χρόνια τα κενά ξεπερνούν τις 6.000 και οι κρίσεις γίνονται με τεράστιες και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις».
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος δηλώνει πως θα εξαντλήσει όλα τα νομικά μέτρα, εντός και εκτός της χώρας προκειμένου να ακυρώσει τις επαίσχυντες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου και καλεί τους μεν γιατρούς βουλευτές «να αναλογιστούν το μέγεθος της ευθύνης που επωμίζονται αποδεχόμενοι να υπερψηφίσουν διατάξεις που ισοπεδώνουν το ιατρικό λειτούργημα και δημιουργούν προηγούμενο επίταξης κάθε άλλου επαγγελματικού κλάδου που δεν αποδέχεται την επιβολή εξοντωτικών μέτρων», τους δε Ιατρικούς Συλλόγους να συνεδριάσουν και να αναλάβουν άμεσα πρωτοβουλίες, προκειμένου οι γιατροί όλης της χώρας να μην προβαίνουν σε συνταγογράφηση και έκδοση ή εκτέλεση παραπεμπτικών από την Παρασκευή 26 Ιουλίου μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής.
Είναι ταφόπλακα!
Γράφουν οι: Μαρία Χλωρού*, Ηρακλής Γκότσης**
Πέντε μόλις λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα της 4ης Ιουλίου του 2024 ανέβηκε στη Δημόσια Διαβούλευση το νέο Νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση το οποίο είχε εξαγγείλει από τον Νοέμβρη του 2023 ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος. Το νομοσχέδιο αυτό με τον μεγαλόπνοο και παραπλανητικό τίτλο «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» έχει δύο βασικές θεματικές. Η πρώτη αφορά την Ψυχική Υγεία και η δεύτερη την Απεξάρτηση στην Ελλάδα.
Το πρώτο κομμάτι που αφορά την Ψυχική Υγεία προβλέπει τη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας με ταυτόχρονη κατάργηση του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (Δαφνί) και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια γραφειοκρατική, διοικητική αναδιάταξη των Yπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που ανοίγει τον δρόμο στις ιδιωτικές δομές κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ΑΜΚΕ) οι οποίες εντάσσονται στο Δίκτυο όπως και οι ιδιώτες γιατροί.
Ο τίτλος του νομοσχεδίου «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» είναι προσχηματικός και παραπλανητικός γιατί δεν προβλέπεται καμιά ανάπτυξη υπηρεσιών προς την κατεύθυνση αυτή. Δεν προβλέπεται ανάπτυξη Υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και Πρόληψης της Ψυχικής Νόσου ούτε Τομεοποιημένες Υπηρεσίες ανοικτές στην κοινότητα για να μπορέσει να γίνει πράξη η αποασυλοποίηση και η ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Αντίθετα, το νέο Νομοσχέδιο φτιάχνει έναν υπερσυγκεντρωτικό μηχανισμό διοίκησης χωρίς πραγματικό περιεχόμενο και χωρίς όραμα, συνεχίζοντας την καταστροφή και την υποστελέχωση των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στη χώρα, μέσα στο πνεύμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που καταστρέφουν το ΕΣΥ.
Στο δεύτερο σκέλος που αφορά τις υπηρεσίες απεξάρτησης προβλέπεται η σύσταση Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ). Στον Οργανισμό αυτό, που θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, θα ενταχθούν και θα διαλειτουργούν όλοι οι εγκεκριμένοι Oργανισμοί και Φορείς Απεξάρτησης. Στον ΕΟΠΑΕ θα ενταχθούν, αφού καταργηθούν, το ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων), ο ΟΚΑΝΑ (Οργανισμός κατά των Ναρκωτικών) και όλα τα Δημόσια Προγράμματα Απεξάρτησης, δηλαδή η Μονάδα Απεξάρτησης από τα Ναρκωτικά 18ΑΝΩ (ΨΝΑ), η Μονάδα Απεξάρτησης από το Αλκοόλ (ΨΝΑ), τα Προγράμματα Απεξάρτησης του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΑΡΓΩ και ΙΑΝΟΣ, το Πρόγραμμα του Νοσοκομείου Ιωαννίνων «Χατζηκώστα» και ο ΔΙΑΠΛΟΥΣ στην Κέρκυρα, ενώ δεν γίνεται καμιά αναφορά στα Κέντρα Πρόληψης που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα και διαφαίνεται ότι καταργούνται και αυτά.
Αυτό σημαίνει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες απεξάρτησης αποσπώνται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας, χάνουν τον δημόσιο χαρακτήρα τους και αυτό έχει μεγάλη σημασία για την κοινωνία. Ο ΕΟΠΑΕ θα διοικείται από Δ.Σ. που θα ορίζει η κυβέρνηση, θα έχει την ευελιξία που έχουν τα ΝΠΙΔ, σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο, σε επίπεδο συμβάσεων και συνεργασίας με άλλους ιδιωτικούς φορείς και την ευελιξία να προσλαμβάνει προσωπικό με σχέσεις εργασίας διαφορετικές από αυτές που ισχύουν στο ΕΣΥ.
Η συγχώνευση σε έναν τόσο μεγάλο Οργανισμό (1.500 εργαζομένων) αλλάζει τη φυσιογνωμία των θεραπευτικών προγραμμάτων. Εμβληματικά θεραπευτικά προγράμματα (18ΑΝΩ, ΚΕΘΕΑ), με ιστορία 45 χρόνων και με πολύ καλές πρακτικές στο πεδίο της αντιμετώπισης της εξάρτησης, χάνονται και μαζί τους χάνεται η εμπειρία, ο πλούτος θεραπευτικών πρακτικών και διαφορετικών προσεγγίσεων, οι διαφορετικές κουλτούρες και η φιλοσοφία που έχουν αναπτύξει όλα αυτά τα χρόνια, σε επαφή με την κοινωνία και τις ανάγκες των εξαρτημένων ατόμων. Ετσι, καταργείται ο θεραπευτικός πλουραλισμός και δεν διασφαλίζεται το θεραπευτικό συνεχές, στοιχεία πολύ σημαντικά για τους εξαρτημένους που αποφασίζουν να ενταχθούν σε θεραπεία.
Ο νέος Οργανισμός θα αναπτύξει μια δική του δυναμική αλληλοεπικάλυψης, με κίνδυνο τα θεραπευτικά προγράμματα που σήμερα λειτουργούν να ομογενοποιηθούν, στο πλαίσιο της κυρίαρχης λογικής της μείωσης της βλάβης. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα ακυρωθεί στην πράξη η αυτονομία του 18ΑΝΩ, η φιλοσοφία του και η δυνατότητά του να προσελκύει τα εξαρτημένα άτομα και να είναι αποτελεσματικό.
Ο νέος νόμος για Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση είναι η ταφόπλακα για την Ψυχική Υγεία και για την Απεξάρτηση στην Ελλάδα και πρέπει να αποσυρθεί.
*Επιστημονικά υπεύθυνη Συμβουλευτικού Σταθμού 18Ανω – ΨΝΑ ΔΑΦΝΙ
**Επιστημονικά υπεύθυνος Συμβουλευτικού Σταθμού 18Ανω – ΨΝΑ ΔΑΦΝΙ, Γενικό Συμβούλιο ΑΔΕΔΥ
ΠΗΓΗ: efsyn.gr
