*Της Αντιγόνης Ζούντα –
Με την ακρίβεια στο ρεύμα να συνεχίζεται μπήκε και η νέα χρονιά και ο χειμώνας ήδη διαφαίνεται μακρύς και σκοτεινός σε επίπεδο κόστους, ενώ οι αλλαγές που φέρνει το 2025 στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχουν κάποια θετική επίδραση στους καταναλωτές, καθώς δεν οδηγούν σε ουσιαστική μείωση τιμών για νοικοκυριά και μικρομεσαίους. Έτσι, τα πολύχρωμα τιμολόγια παραμένουν σε ισχύ με κάποιες διαφοροποιήσεις έναντι της χρονιάς που πέρασε και τον Φεβρουάριο έρχεται νέο νυχτερινό τιμολόγιο. Συγχρόνως, οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας διατηρούνται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, ενώ το 2025 έκανε ποδαρικό με αυξημένη χρηματιστηριακή τιμή στο φυσικό αέριο, που κυριαρχεί στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή, στα 50 ευρώ/μεγαβατώρα, προμηνύοντας νέες πιέσεις στις τιμές που προφανώς θα μετακυλιστούν στους καταναλωτές το προσεχές διάστημα.
Πέρυσι εισήχθησαν τα περίφημα χρωματιστά τιμολόγια με δομή και περίπλοκους μηχανισμούς που δεν διευκόλυναν τους καταναλωτές στην όποια επιλογή, ενώ η ουσία ήταν ότι συνδέθηκαν πλήρως τα κόστη της χονδρεμπορικής αγοράς με τα τιμολόγια λιανικής, μεταφέροντας επισφάλειες, ρίσκα, έξτρα χρεώσεις και ό,τι βαραίνει τους «παίκτες» στις πλάτες των καταναλωτών και επαναφέροντας τη ρήτρα αναπροσαρμογής αναβαπτισμένη (ως «μηχανισμό διακύμανσης»). Αυτό το καθεστώς, που οδήγησε σε νέο χάος με απρόβλεπτες τιμές κάθε μήνα, παρόχους να διαμορφώνουν τιμολόγια κατά το δοκούν και χονδρεμπορική που δίνει τον τόνο παγιώνοντας την ακρίβεια, παραμένει και φέτος.
Νυχτερινό αλλιώς
Από τον Φεβρουάριο του 2025 εισάγεται νέο διζωνικό σύστημα μειωμένης τιμολόγησης, υποκαθιστώντας εν μέρει το γνωστό ως νυχτερινό τιμολόγιο, που αφορά περίπου 1,3 εκατ. «ρολόγια» και όχι όλους τους οικιακούς καταναλωτές, με βασικό στόχο την αξιοποίηση της υπερπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ την ημέρα, που σήμερα σε πολλές περιπτώσεις πετιέται. Συγκεκριμένα, προβλέπονται:
Α) Χειμερινό ωράριο με ισχύ Νοέμβριο-Μάρτιο.
– Μεσημβρινή ζώνη: 12 μ.μ.-3 μ.μ.
– Νυχτερινή ζώνη: 2 π.μ.-5 π.μ.
Β) Θερινό ωράριο με ισχύ Απρίλιο-Οκτώβριο.
– Μεσημβρινή ζώνη: 11 π.μ.-3 μ.μ.
– Νυχτερινή ζώνη: 2 π.μ.-4 π.μ.
Μέχρι σήμερα βρίσκονται σε ισχύ:
– Το συνεχές ωράριο 11 μ.μ.-7 π.μ. όλο τον χρόνο για τους «παλιούς» πελάτες (με νυχτερινό έως το 1988) και
– το τμηματικό ωράριο με χειμερινό (Νοέμβριος-Απρίλιος) 2 π.μ.-8 π.μ. και 3μ.μ.-5μ.μ. (3.30 μ.μ.-5.30 μ.μ. για τους πελάτες των μη διασυνδεδεμένων νησιών) και θερινό (Μάιος-Οκτώβριος) 11 μ.μ.-7 π.μ.
Με το νέο νυχτερινό οι καταναλωτές θα έχουν 5 μήνες χειμερινό και 7 μήνες θερινό και δύο ώρες λιγότερες σε κάθε περίοδο (6 ώρες/ημέρα, έναντι 8 ωρών σήμερα). Αρχικά, είχε παρουσιαστεί ότι θα υπάρξουν περισσότερες ώρες μειωμένων τιμών εντός του σαββατοκύριακου, κάτι που εντέλει δεν ισχύει αφού οι ζώνες αφορούν και τις 7 ημέρες της εβδομάδας, χωρίς διαφοροποιήσεις. Ωστόσο, ζητούμενο παραμένει το κέρδος για τους καταναλωτές, καθώς το νυχτερινό πρακτικά έχει σχεδόν καταργηθεί από τους προμηθευτές, με εξαίρεση τη ΔΕΗ που διατηρεί μια μειωμένη τιμή κοντά στο 15% (σε τιμές Ιανουαρίου 2025) έναντι του κανονικού-ημερήσιου τιμολογίου. Προφανώς δεν υπάρχει επιλογή αφού δεν προσφέρεται ευρέως, κάτι που καθιστά τον περίφημο ανταγωνισμό ανύπαρκτο στο συγκεκριμένο τιμολόγιο, ενώ η φθηνή ενέργεια που διατείνεται η κυβέρνηση πως συνεπάγεται συνολικά θα είχε νόημα μόνο αν ήταν τόσο ελκυστικό αυτό το τιμολόγιο, δίνοντας κίνητρο ώστε να μετατοπιστεί ένα μεγάλο μέρος της κατανάλωσης (π.χ., 50%) των νοικοκυριών με νυχτερινό στις συγκεκριμένες ώρες.
Πάντως, η διεύρυνση στις ώρες της ημέρας που προκύπτει είναι έτσι κι αλλιώς αμφισβητήσιμης αξίας, καθώς η πλειονότητα των νοικοκυριών ζει βάσει του ημερήσιου ωραρίου εργασίας μισθωτών/επαγγελματιών. Επομένως, τα δυνητικά οφέλη αφορούν ακόμη μικρότερο αριθμό νοικοκυριών (π.χ., συνταξιούχους, ΑμεΑ κ.ά.), αφήνοντας εκτός την πλειονότητα.
Σταθερό τουλάχιστον δωδεκαμήνου
Από τις 17 Ιανουαρίου 2025 παύει και η δυνατότητα των προμηθευτών να προσφέρουν σταθερά (μπλε) τιμολόγια με διάρκεια χαμηλότερη των 12 μηνών (π.χ., 6 ή 8 μηνών), στο πλαίσιο εφαρμογής σχετικής Οδηγίας της Ε.Ε. Μεταβατικά θα εξαντληθούν έως τη λήξη τους τα τιμολόγια μικρότερης διάρκειας που βρίσκονται ήδη σε ισχύ ως μπλε. Όμως τα νέα μπλε τιμολόγια που θα προσφέρονται μετά τις 17 του μήνα θα πρέπει να παρέχουν σταθερή-κλειδωμένη τιμή το λιγότερο για 12 μήνες. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι απαγορεύεται στους προμηθευτές η προσφορά προϊόντων με σταθερή τιμή κιλοβατώρας για 6 ή 8 μήνες κ.λπ. Απλώς δεν θα κατατάσσονται πλέον στα μπλε-σταθερά, αλλά θα κωδικοποιούνται ως μεικτά τιμολόγια με κίτρινη χρωματική σήμανση.
Το θέμα και εδώ είναι σε ποιο ύψος θα διαμορφωθούν οι τιμές σε αυτά τα σταθερής χρέωσης προϊόντα, αν δηλαδή θα βρεθούν ξανά μεταξύ των ακριβότερων προσφερόμενων τιμολογίων των εταιρειών – όταν, κατά το ΥΠΕΝ, «θα χρειαστεί χρόνος για την ενθάρρυνση των σταθερών τιμολογίων» σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ειδικού τιμολογίου συνέχεια
Αν και πολλά ακούστηκαν την περασμένη χρονιά για την κατάργηση της υποχρεωτικής παροχής του ειδικού-πράσινου τιμολογίου από τους προμηθευτές, ουδέν νεότερον μέχρι στιγμής. Άρα, προσώρας τουλάχιστον, παραμένει. Το τιμολόγιο αυτό, που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της Ν.Δ. στο τέλος του 2023 με ισχύ από 1/1/2024, είχε κριθεί «απαραίτητο» για την περσινή μεταβατική χρονιά από τις επιδοτήσεις και τον μηχανισμό επιστροφής μέρους των υπερκερδών στη χονδρεμπορική στην «κανονικότητα» της αγοράς. Όπως αποδείχθηκε, παρότι σε αυτό το τιμολόγιο μεταφέρθηκε αυτόματα η πλειονότητα των νοικοκυριών, όποια αξία του εξαντλήθηκε στη δυνατότητα σύγκρισης μεταξύ των ομοειδών τιμολογίων, αφού εντέλει εξελίχθηκε στο ακριβότερο προϊόν, ενώ η ίδια η αγορά το εφάρμοσε μάλλον με δυσθυμία.
Πορτοκαλί στον πάγο
Ομως και τα περίφημα δυναμικά τιμολόγια παραμένουν ανενεργά και φέτος για τη συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών, καθώς απαιτείται εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών ώστε να λειτουργήσουν εναλλακτικά των υπόλοιπων οικιακών τιμολογίων, αλλά θα χρειαστούν ακόμη αρκετά χρόνια μέχρι να αντικατασταθούν πλήρως τα σημερινά παλιά ρολόγια. Φέτος θα είναι στη διάθεση μόνο των επιχειρήσεων με υψηλές καταναλώσεις, εφόσον διαθέτουν «έξυπνους» μετρητές.
ΠΗΓΗ: avgi.gr
