*Του Γιάννη Αγουρίδη –
Αναξιοποίητα παραμένουν περίπου 4,5 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, παρά τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και την ευελιξία που έχει δώσει η Κομισιόν, κάτι το οποίο καταδεικνύει τις μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης της Ν.Δ. Το παραπάνω στοιχείο προκύπτει από επικαιροποιημένη μελέτη του Ινστιτούτου ΕΝΑ, η οποία «ακτινογραφεί» την πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η πορεία απορρόφησης των πόρων του Ταμείου συνεχίζει να προκαλεί προβληματισμό, καθώς, ενώ έχουν εισρεύσει στη χώρα συνολικοί πόροι ύψους 11,1 δισ. ευρώ, οι συνολικές δαπάνες (μέχρι 30/09/2023) υπολογίζονται σε μόλις 6,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,5 δισ. ευρώ αφορούν πραγματικές πληρωμές. Με βάση τα παραπάνω, το ύψος των πόρων που «λιμνάζουν», δηλαδή το ύψος των πόρων που έχει στη διάθεσή της η χώρα και δεν έχουν ενεργοποιηθεί μέσω δράσεων και προγραμμάτων, παραμένει ιδιαίτερα υψηλό στα 4,5 δισ. ευρώ στο δανειακό σκέλος και στα 3,7 δισ. ευρώ στο σκέλος των επιχορηγήσεων.
Πληρωμές
Κρίσιμο είναι ότι τα 6,6 δισ. ευρώ των πληρωμών περιλαμβάνουν και (ενδιάμεσες) μεταφορές μεταξύ λογαριασμών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στην Τράπεζα της Ελλάδος και όχι πληρωμές προς τους τελικούς δικαιούχους των δράσεων και των έργων, που εντέλει αποτελούν ρευστότητα για την πραγματική οικονομία και συνεισφορά στο ΑΕΠ. Τα 6,6 δισ. ευρώ αφορούν, δηλαδή, λογιστικές πληρωμές. Οι πληρωμές προς τελικούς δικαιούχους (πραγματικές πληρωμές) είναι σημαντικά χαμηλότερες.
Οι λιμνάζοντες πόροι
Οι λιμνάζοντες πόροι (πόροι που έχει στην άμεση διάθεσή της η χώρα και δεν έχουν ενεργοποιηθεί μέσω δράσεων και προγραμμάτων) παραμένουν ιδιαίτερα υψηλοί και υπολογίζονται στα 4,5 δισ. ευρώ.
Οι πληρωμές υπολογίζονται σε 6,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 4,1 δισ. ευρώ αφορούν λογιστικές πληρωμές και μόλις 2,5 δισ. ευρώ αφορούν πραγματικές πληρωμές.
Η λογιστική απορρόφηση επί των συνολικών πόρων είναι τουλάχιστον διπλάσια της πραγματικής απορρόφησης, δημιουργώντας μια πλασματική εικόνα σχετικά με την ταχύτητα υλοποίησης των ενταγμένων έργων. Η διάκριση μεταξύ λογιστικών και πραγματικών πληρωμών είναι σημαντική, καθώς οι λογιστικές πληρωμές, ως απλές ενδιάμεσες μεταφορές χρημάτων, δεν συμμετέχουν στον υπολογισμό του ΑΕΠ και δεν έχουν κάποια επίπτωση στην πραγματική οικονομία. Ειδικότερα, υπολογίζεται ότι επί των συνολικών πόρων του Εθνικού Σχεδίου:
* Η συνολική λογιστική απορρόφηση είναι 22%, ενώ η συνολική πραγματική απορρόφηση υπολογίζεται σε μόλις 8%.
* Η λογιστική απορρόφηση του σκέλους των επιχορηγήσεων είναι 21%, ενώ η πραγματική απορρόφηση υπολογίζεται σε 10%.
* Η λογιστική απορρόφηση του σκέλους των δανείων είναι 23%, ενώ η πραγματική απορρόφηση υπολογίζεται σε 6%.
Ωφελούμενοι οι μεγάλοι όμιλοι
Οι ωφελούμενοι μέχρι σήμερα από το δανειακό σκέλος του Σχεδίου μέσω του προνομιακού επιτοκίου είναι κυρίως οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Αυτό προκύπτει από την επεξεργασία των διαθέσιμων στοιχείων για 161 δανειοδοτήσεις επιχειρήσεων από το «Ελλάδα 2.0», σύμφωνα με την οποία:
* Το 85,9% του συνολικού ποσού των δανείων αφορά δανειοδοτήσεις μεγαλύτερες των 10 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 63 δάνεια τα οποία έχουν λάβει μόλις 36 εταιρείες/όμιλοι.
* Το 8,3% του συνολικού ποσού των δανείων αφορά δανειοδοτήσεις 5-10 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 30 δάνεια τα οποία έχουν λάβει 30 εταιρείες.
* Το 5,4% του συνολικού ποσού των δανείων αφορά δανειοδοτήσεις 1-5 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 48 δάνεια τα οποία έχουν λάβει 48 εταιρείες.
* Το 0,4% του συνολικού αριθμού των δανείων αφορά δάνεια μικρότερα του 1 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 20 δάνεια τα οποία έχουν λάβει μόλις 20 εταιρείες.
Η μεγάλη εικόνα του ΕΣΠΑ 2014-2020
Από εκεί και πέρα, η συνολική απορρόφηση όλων των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020, πλην του ΠΑΑ, μέχρι 30/09/2023 ήταν 88%. Απαιτείται εντός του υπολειπόμενου διαστήματος του 2023, τελευταίας επιλέξιμης χρονιάς, η απορρόφηση ενός σημαντικού ποσοστού της τάξης του 12%, που αντιστοιχεί σε περίπου 2,34 δισ. ευρώ κοινοτικής συνδρομής (για το ΠΑΑ απαιτούνται επιπλέον 1,75 δισ. ευρώ).
Τα προγράμματα που χαρακτηρίζονται υψηλής επικινδυνότητας απώλειας πόρων είναι:
* Πρόγραμμα Υποδομών Μεταφορών και Περιβάλλον (71%)
* Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης απορρόφηση (73%)
* Πρόγραμμα Θάλασσας και Αλιείας (74%)
* Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας Interreg (76%)
* Περιφερειακό Πρόγραμμα Δυτικής Μακεδονίας (79%)
* Πρόγραμμα Μεταρρύθμισης Δημόσιου Τομέα (80%)
* Περιφερειακό Πρόγραμμα Στερεάς Ελλάδας (89%)
Πηγή: avgi.gr
