*Γράφει ο Γιάννης Θανασέκος – Εν όψει των επικείμενων εκλογών όλες οι κομματικές μηχανές έχουν «ανάψει» με τη συνακόλουθη καταιγίδα δημοσιογραφικών σχολίων και ποικίλων πολιτικών αναλύσεων, εκτιμήσεων, προσδοκιών και εικασιών. Για όσους ελπίζουν και επιθυμούν να απαλλαγεί η χώρα από την παρούσα οικτρή κυβέρνηση της Ν.Δ., οι εκλογές αυτές, οι πρώτες και οι δεύτερες, μπορεί να θεωρηθούν ως πράγματι ιστορικές. Ιδιαίτερα δε για την αξιωματική αντιπολίτευση που όπως φαίνεται αποφάσισε να τα παίξει όλα για όλα εφόσον υιοθέτησε, ρητορικά τουλάχιστον, τον μαξιμαλιστικό στόχο μιας νικηφόρας κυβέρνησης «μη ηττημένων».
Υπό τον πρόεδρο παρατηρείται συσπείρωση του κομματικού μηχανισμού, μελών, φίλων, παλιών και νέων στελεχών και επιβολή της αναγκαίας ομοφωνίας για την επίτευξη της εκλογικής νίκης. Η «εσωστρέφεια», δηλαδή η δυνατότητα κριτικής της λειτουργίας του κόμματος και των πολιτικών επιλογών της ηγεσίας, ουσιαστικά αυτοεξορίστηκε – αν εξαιρέσουμε την εσωκομματική δημόσια κατακραυγή της απαράδεκτης υπερψήφισης από την Κ.Ο. του επιδόματος των 600 ευρώ αποκλειστικά για στους ένστολους. Η «Ομπρέλα» έκλεισε την ομπρέλα της και την έβαλε στην (απο)θήκη της.
Ομολογουμένως η μόνη συνεπής «συνιστώσα» του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. απαρχής έως σήμερα είναι η λεγόμενη «Γέφυρα», η οποία καλά κρατεί. Οφείλουμε να πούμε ότι οι δύο ενδεδειγμένοι εκπρόσωποί της είναι συνεπείς προς τους πολιτικούς προσανατολισμούς τους και διαθέτουν ρεαλιστικά επιχειρήματα και πειθώ – ανεξάρτητα αν διαφωνούμε, ακόμα και ριζικά, η συνέπεια πρέπει να χαιρετηθεί. Ο Αντώνης Λιάκος και ο Νίκος Μπίστης, ιδρυτικοί παράγοντες της «Γέφυρας» και ο δεύτερος από τη θέση συντονιστή της Επιτροπής Πολιτικού Σχεδιασμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προέβησαν πρόσφατα σε ουσιαστικές προτάσεις με σκοπό να διαλευκάνουν το όντως έως τώρα θολό τοπίο των συζητήσεων περί κομματικών συγκλίσεων απαραίτητων για την επίτευξη του πολυπόθητου στόχου μιας «προοδευτικής συγκυβέρνησης» για την «πολιτική αλλαγή».
Με τα δύο ταυτόχρονα άρθρα τους, ο πρώτος στην ΕΠΟΧΗ (23-24 Δεκεμβρίου με τίτλο «Πώς θα γίνει η αλλαγή;») και ο δεύτερος στο iEidiseis.gr (23 Δεκεμβρίου με τίτλο «Τα πράγματα παίρνουν τον δρόμο τους») προτείνουν, με διαφορετικές αποχρώσεις, στρατηγικές «φιλικών επιθέσεων» προς το ΠΑΣΟΚ έτσι ώστε να «μη διαλυθεί», γεγονός που θα υπονόμευε οριστικά κάθε δυνατότητα νίκης των προοδευτικών δυνάμενων. Προς τούτο απαιτείται όχι μόνο η επιτάχυνση των κομματικών συγκλίσεων, αλλά ριζικά ή άμεση ανάληψη διαπραγματεύσεων μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. με στόχο τη διατύπωση ενός εφικτού «μίνιμουμ κοινά αποδεχτών στόχων».
Προτείνεται μάλιστα επείγουσα συγκρότηση επιτροπών από συγκεκριμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και της Προοδευτικής Συμμαχίας προερχόμενα από το πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, ικανά να διαπραγματευτούν τους απαραίτητους συμβιβασμούς και τις αμοιβαίες υποχωρήσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου έτσι ώστε, τονίζεται με έμφαση, «να ξέρει από τώρα ο πολίτης πού πάνω κάτω θα κινηθεί μια προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας». Εξυπακούεται δηλαδή η ανάγκη κοινοποίησης και δημοσίευσης αυτών των «μίνιμουμ κοινά αποδεκτών στόχων» πριν από την εκλογική αναμέτρηση. Και εδώ οφείλουμε να πούμε ότι η «Γέφυρα» είναι συνεπής και με τη δημοκρατική δέσμευση διαφάνειας. Οι συμβιβασμοί εκ των υστέρων, στην πλάτη δηλαδή των μελών και της κοινωνίας, συνιστούν όντως πολιτική απάτη.
Το θέμα είναι κάτω από ποιες εσωτερικές διαδικασίες και διαβουλεύσεις εντός των δύο πολιτικών παρατάξεων θα εδραιωθεί η κοινή αποδοχή του όλου εγχειρήματος. Με τον συμμετοχικό και ενεργητικό ρόλο μελών και στελεχών των δύο πλευρών ή «εκ των άνω» με αποφάσεις επιτροπών και ηγεσιών; Η πρώτη εκδοχή είναι αυτή που εφαρμόζεται παραδοσιακά, τουλάχιστον τυπικά. Τα συμφωνηθέντα επιστρέφουν στις βάσεις των κομμάτων προς επικύρωση. Μια τέτοια διαδικασία είναι ωστόσο χρονοβόρα, απαιτεί συζητήσεις, ψηφίσματα κ.λπ. και ό χρόνος τρέχει, τρέχει γρήγορα. Οποιαδήποτε καθυστέρηση θα ήταν μοιραία για τον όλο σχεδιασμό.
Το πρόβλημα, τουλάχιστον για τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., είναι ότι θα βρεθούν εκ νέου, ένεκα της σπουδής, αντιμέτωπα με το «κατεπείγον» που επιβάλλει βέβαια ταχείες αποφάσεις «εδώ και τώρα», δηλαδή αντιμέτωπα με τον συνήθη μηχανισμό της ανάθεσης. Εδώ βέβαια θα δοκιμαστούν τα φρονήματα μελών και στελεχών, η συνοχή δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ τόσο πολιτικά όσο και οργανωτικά, και κατά συνέπεια η αρχηγική δομή του. Για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. αγνοώ πώς θα διευθετηθεί αυτό το πρόβλημα – δεν αφορά νομίζω τόσο τα μέλη, όσο την ηγεσία του. Το ότι δεν πρέπει, σύμφωνα με τη «Γέφυρα», να «διαλυθεί» το ΠΑΣΟΚ, δηλώνει βέβαια αυτό που ξέρουμε, δηλαδή την ύπαρξη εντός του μιας σκληρής αντι-ΣΥΡΙΖΑ πτέρυγας. Οι «επιθέσεις φιλίας» που προτείνονται πρέπει να είναι λοιπόν περισσότερο φιλικές παρά επιθετικές. Η όλη πρόταση προσκρούει σε πολιτικά, στρατηγικά και οργανωτικά εμπόδια που όχι μόνο δεν διευκρινίζουν το θολό πολιτικό τοπίο, αλλά μάλλον το συσκοτίζουν.
Υπάρχει διέξοδος; Κάτω από μια συγκεκριμένη λογική θα μπορούσε. Εφόσον σπεύσαμε να αναγνωρίσουμε ειλικρινώς τη συνέπεια της «Γέφυρας» όσον αφορά τον πολιτικό προσανατολισμό της, εύλογα και καλοπροαίρετα μπορούμε να διερωτηθούμε: γιατί, πέραν της προτάσεως ενός μίνιμουμ κοινού προεκλογικού προγράμματος, δεν προβαίνουν και σε ένα βήμα παραπάνω, πιο αποφασιστικό, προτείνοντας τη συντεταγμένη σύμπτυξη των δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης προς έναν νέο ενιαίο «κεντροαριστερό» πολιτικό φορέα; Η πρόταση μπορεί να φαντάζει προκλητική κι ακόμα περισσότερο δε που και στα δύο άρθρα που αναφέραμε ουδέν ίχνος τέτοιων προθέσεων υπάρχει. Ωστόσο, εφόσον μιλήσαμε περί «συνέπειας», μια τέτοια πρόταση θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι συνεπής από την πλευρά τους.
Πράγματι τόσο οι δύο αρθρογράφοι όσο και πολλοί άλλοι θεωρητικοί και παρατηρητές του πολιτικού γίγνεσθαι έχουν εδώ και καιρό διατυμπανίσει ομόφωνα τον επικήδειο των πολιτικών κομμάτων έτσι όπως τα γνωρίζουμε από τον 19ο αιώνα. Υποτίθεται ότι είναι παρωχημένα οχήματα της πολιτικής που έχουν ολοκληρώσει παντελώς την ιστορική αποστολή τους. Η «πολιτική στράτευση», μας λένε, δεν έλκει πια, αντίθετα απωθεί, ειδικά τους νέους. Η «Νέα Εποχή» απαιτεί κατ’ αυτούς καινούργια πολιτικά μορφώματα, «ευέλικτα», «ρευστά», «οριζόντια», «έξυπνα», «διαδικτυακά», «think tanks», ικανά να απαντήσουν στις προκλήσεις του μέλλοντος, ήτοι ψηφιακή μετάλλαξη του καπιταλισμού, διαμόρφωση νέων κοινωνικών διαρθρώσεων και δυναμικών, υπέρβαση της αντίθεσης μεταξύ μέσων παραγωγής και παραγωγικών σχέσεων, μετάβαση στην «οικονομία και κοινωνία της γνώσης», υπερίσχυση παραγωγής «άυλων αγαθών κλπ. κ.λπ.
Δεν θέλω να φορτώσω το άρθρο με συγκεκριμένες αναφορές σε δημοσιεύσεις του είδους από πολλούς «Γεφυροποιούς». Αν όμως έτσι είναι, αν όντως δηλαδή η εποχή μας απαιτεί τέτοιου είδους καινούργια κόμματα, γιατί δεν προτείνεται η εν λόγω κομματική σύμπραξη; Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσο και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. διαθέτουν πλείστα ευέλικτα, ρευστά, έξυπνα, διαδικτυακά μέλη, στελέχη και σωρεία think tanks ικανά να αντεπεξέλθουν πλήρως σ’ αυτό το καθήκον. «Τόλμη, ακόμα τόλμη, πάντα τόλμη», σύντροφοι της «Γέφυρας». Ιδού η Ρόδος…
* Ο Γιάννης Θανασέκος είναι Καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας, Βρυξέλλες
Πηγή: efsyn.gr
