Tαφόπλακα στο σκάνδαλο Novartis επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση. Με διαρκείς μεθοδεύσεις η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ενορχηστρώνει την πλήρη συσκότιση ενός από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης.
Ενώ επί δύο ολόκληρα χρόνια, δηλαδή από τον Ιούνιο του 2020, όταν η Novartis συμφώνησε εξωδικαστικά με το αμερικανικό δημόσιο να πληρώσει περίπου 350 εκατ. δολάρια για τις πρακτικές της στην Ελλάδα και τη δωροδοκία γιατρών και κρατικών αξιωματούχων, η κυβέρνηση δεν είχε προχωρήσει σε διεκδίκηση αποζημιώσεων, σήμερα δηλώνει ότι προτίθεται να το πράξει.
Για τον σκοπό αυτό ο Θάνος Πλεύρης, ο οποίος έχει ευθύνες και έναντι του νόμου, συγκρότησε ως υπουργός Υγείας επιτροπή η οποία θα αναλάβει να διεξαγάγει διαπραγματεύσεις με τη φαρμακευτική ώστε να επέλθει εξωδικαστικός συμβιβασμός. Συμπτωματικά δε, αμέσως μετά το τηλεφώνημα του Documento στον ίδιο, στη διάρκεια του οποίου του ζητήθηκαν απαντήσεις για το γεγονός ότι δεν είχε ανακοινωθεί η δικαστική διεκδίκηση αποζημίωσης από τη Novartis, διέρρευσε σε μέσο ενημέρωσης ότι η κυβέρνηση προχωρά και στην κατάθεση αγωγής.
Κάθε διαδικασία διεκδίκησης αποζημιώσεων ωστόσο φαντάζει πια ανούσια, γεγονός που το γνωρίζουν καλά στην κυβέρνηση. Είναι άλλωστε οι ίδιοι που φρόντισαν με μεθοδεύσεις και καθυστερήσεις να το πετύχουν. Στην πραγματικότητα το ελληνικό δημόσιο θα εισπράξει κάποια χρήματα που πιθανότατα δεν θα αντιστοιχούν στο μέγεθος του σκανδάλου και η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πανηγυρίσει σαν να πρόκειται για κάποια σπουδαία επιτυχία, όπως έπραξε η κυβέρνηση Σαμαρά με τη Siemens, με την οποία συμβιβάστηκε εξωδικαστικά απεμπολώντας τη δυνατότητα να διεκδικήσει αποζημιώσεις ύψους 2 δισ. ευρώ.
Το χρονικό μιας προ-αναγγελθείσας μεθόδευσης
Από την πρώτη κιόλας στιγμή «γαλάζια» στελέχη, εμπλεκόμενα ή μη στην υπόθεση Novartis, μεθόδευσαν την απαξίωση των μαρτύρων και των στοιχείων που αποδείκνυαν ότι η Novartis έδινε μίζες με τις οποίες εξασφάλιζε ότι τα δικά της φάρμακα θα έμπαιναν στην αγορά παρά τις τότε απαγορεύσεις της τρόικας. Στο πλαίσιο αυτό επιχείρησαν ακόμη και να αποκαλύψουν τα στοιχεία προστατευόμενων μαρτύρων κατά την προανακριτική επιτροπή της Βουλής, ενώ προσπάθησαν να απεμπλέξουν τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός επέμενε σε υψηλούς τόνους, με την ανάκριση μάλιστα ακόμη σε εξέλιξη, ότι το σκάνδαλο αφορούσε μόνο γιατρούς. Την ίδια στιγμή φρόντισαν να καθυστερήσουν δραματικά τις διαδικασίες μέσω των οποίων η Ελλάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει αποζημιώσεις από τον φαρμακευτικό κολοσσό.
Δεν το έκαναν ούτε το καλοκαίρι του 2020, όταν η Novartis συμβιβάστηκε με το αμερικανικό δημόσιο έπειτα από ποινικές διώξεις που είχε ασκήσει ο εισαγγελέας του Νιου Τζέρσεϊ κατόπιν ενδελεχούς έρευνας, ούτε όμως τον Δεκέμβριο του 2020, όταν έπειτα από σχετικό αίτημα του τότε υπουργού Υγείας Βασίλη Κικίλια το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) εισηγήθηκε στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε διεκδίκηση χρημάτων από τη Novartis διά της δικαστικής οδού. Η διετής καθυστέρηση δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ύποπτη. Κι αυτό διότι στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει μέχρι σήμερα τα αδικήματα της δωροδοκίας γιατρών έχουν παραγραφεί σχεδόν στο σύνολό τους, ενώ το σκέλος της υπόθεσης που αφορούσε την εμπλοκή υπουργών, και συγκεκριμένα του Αδωνη Γεωργιάδη και του Δημήτρη Αβραμόπουλου, αρχειοθετήθηκε σκανδαλωδώς παρότι στους λογαριασμούς βρέθηκαν αδιευκρίνιστα ποσά.
Ετσι, ακόμη και στην περίπτωση που πράγματι κατατεθεί αγωγή, όπως διατείνεται ο Θ. Πλεύρης, αυτή θα είναι αόριστη και δεν θα μπορεί να εξεταστεί επί της ουσίας, αφού είναι γνωστό ότι η Δικαιοσύνη δεν μπορεί να διερευνήσει παραγραμμένες ή αρχειοθετημένες υποθέσεις. Επιπλέον, με νόμο του Θ. Πλεύρη, ο οποίος ψηφίστηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα, καταργήθηκε και η αρμόδια υπηρεσία του ΕΟΠΥΥ η οποία ήλεγχε τις δαπάνες και τις παρατυπίες που γίνονταν από γιατρούς του οργανισμού και είχε όλα τα στοιχεία για την εμπλοκή ορισμένων εξ αυτών στο σκάνδαλο Novartis.
Ο Πλεύρης αποσιωπά τον λόγο εξαίρεσής του
Ο ρόλος Πλεύρη στο νέο, παράπλευρο με αυτό της Novartis σκάνδαλο είναι πρωταγωνιστικός. Ο ίδιος, όπως σημειώνουν στο Documento νομικοί κύκλοι και άριστοι γνώστες της υπόθεσης, δεν είχε δικαίωμα να συγκροτήσει επιτροπή διεκδίκησης χρημάτων από τη Novartis. Ο λόγος δεν είναι άλλος από το ότι έχει υπάρξει κατά το πρόσφατο παρελθόν νομικός σύμβουλος και συνήγορος του Αδ. Γεωργιάδη, δικηγόρος του Αντώνη Σαμαρά σε υπόθεση που αφορούσε τη Novartis, συνομιλητής του Νίκου Μανιαδάκη και του Κωνσταντίνου Φρουζή –μάλιστα με τον mr Novartis είχαν συναντηθεί για να συζητήσουν νομικά θέματα, όπως αναφερόταν σε email που είχε αποκαλύψει το Documento– και βέβαια φίλος του Ανδρέα Λοβέρδου, η εμπλοκή του οποίου στην υπόθεση παραμένει ανοικτή.
Τούτων δοθέντων, ο Θ. Πλεύρης ως υπουργός και επομένως ως δημόσιος υπάλληλος έχει κώλυμα και αποσιωπά ότι υπάρχει λόγος εξαίρεσής του από υποθέσεις που σχετίζονται με τη Novartis. Αυτό βέβαια δεν φαίνεται να τον απασχολεί ιδιαίτερα, δεδομένου ότι συμμετείχε και στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής για την υπόθεση, παρά το γεγονός ότι και σε εκείνη την περίπτωση υπήρχε κώλυμα για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Μάλιστα, σ’ εκείνη την περίπτωση ήταν ο εισηγητής της ΝΔ και ως εκ τούτου βασικός συντάκτης του πορίσματος που κατέστησε τον Κώστα Βαξεβάνη, κατηγορούμενο.
Στην περίπτωση Πλεύρη υπάρχει βέβαια ακόμη ένα ενδιαφέρον στοιχείο. Ο ίδιος δεν διαφήμισε ποτέ τη συγκρότηση της επιτροπής που πρόκειται να συζητήσει με τη Novartis τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, γεγονός περίεργο αν αναλογιστεί κανείς ότι η επικοινωνία αποτελεί την αιχμή του δόρατος της κυβερνητικής πολιτικής, και αρνήθηκε να απαντήσει στα ερωτήματα που του έθεσε το Documento νωρίς το μεσημέρι της Παρασκευής αναφορικά με την υπόθεση. Ωστόσο, μόλις μία ώρα μετά την επικοινωνία δημοσιογράφου της εφημερίδας μαζί του διέρρευσε σε ιστοσελίδα ότι ο υπουργός καταθέτει αγωγή κατά της Novartis για βλάβη του δημοσίου, ενώ λίγο αργότερα εξέδωσε και σχετική ανακοίνωση. Σύμπτωση; Πιθανώς. Προκύπτει ωστόσο ένα σημαντικό ερώτημα: Αν πράγματι ισχύει ότι η κυβέρνηση έχει έτοιμη αγωγή, γιατί ο Θ. Πλεύρης αρνήθηκε να το εξηγήσει στο Documento και επέμενε να κλείσει το τηλέφωνο, ακολουθώντας πιστά την πεπατημένη της κυβερνητικής αποστροφής προς τον δημοσιογραφικό έλεγχο;
Κατά την επικοινωνία μαζί του τον ρωτήσαμε για την υπουργική απόφαση που δρομολόγησε τη συγκρότηση επιτροπής διαπραγμάτευσης με σκοπό τον εξωδικαστικό συμβιβασμό με τη Novartis. «Αυτό έχει αναρτηθεί και είναι βάσει του πρακτικού του Νομικού Συμβουλίου. Το ΝΣΚ έχει εισηγηθεί –μεταξύ των ενεργειών που πρέπει να γίνουν– να συγκροτηθεί αυτή η επιτροπή» είπε. Οταν του ζητήσαμε όμως να μας παραθέσει τις λοιπές ενέργειες που προτείνει το ΝΣΚ για τη διεκδίκηση αποζημίωσης από την ελβετική φαρμακοβιομηχανία, ο Θ. Πλεύρης πέταξε την μπάλα στην κερκίδα λέγοντας: «Ολα θα ανακοινωθούν στην ώρα τους».
Εν συνεχεία δήλωσε ότι «θα γίνουν όλες οι ενέργειες» που πρότεινε το ΝΣΚ και προσπάθησε να κλείσει το τηλέφωνο. «Γιατί δεν προχωράτε σε νομικές ενέργειες κατά της Novartis; Ο εισαγγελέας του Νιου Τζέρσεϊ είχε ασκήσει διώξεις στην εταιρεία πριν από την επίτευξη εξωδικαστικού συμβιβασμού περίπου 350 εκατ. δολαρίων. Εσείς με τον τρόπο που επιλέγετε διασφαλίζετε το δημόσιο συμφέρον;» ρωτήσαμε τον πρώην βουλευτή του ΛΑΟΣ. «Ολα θα γίνουν» αντέτεινε γενικόλογα, επαναλαμβάνοντας την πρόθεση να ολοκληρωθεί η συνομιλία. «Χαιρετώ, γεια!» επαναλάμβανε ενώ προσπαθούσαμε να τον ρωτήσουμε εάν το γεγονός ότι ήταν δικηγόρος και άτυπος σύμβουλος του Αδ. Γεωργιάδη στο υπουργείο Υγείας, συνήγορος του Αντ. Σαμαρά σε δίκη που αφορούσε τη Novartis και συνομιλητής των Κων. Φρουζή και Ν. Μανιαδάκη συνετέλεσε σε αυτή την απόφασή του.
«Δεν έχω να σας πω κάτι άλλο, θα δείτε όλες τις ενέργειες» ήταν η τελευταία του… απάντηση όταν προσπαθήσαμε να τον ρωτήσουμε τι σημαίνει η εξέλιξη αυτή για τις διώξεις γιατρών και Ανδρ. Λοβέρδου. Πάντως δεν έδειξε την ίδια απροθυμία για να συνομιλήσει με τον εκδότη του Documento Κώστα Βαξεβάνη, ο οποίος δεν καταδέχτηκε να επικοινωνήσει μαζί του. «Δεν έχω να κάνω καμιά δήλωση, αν θέλει μπορεί να με πάρει ο Κώστας» είπε χαρακτηριστικά ο Θ. Πλεύρης.
Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι η απόφαση Πλεύρη για συγκρότηση επιτροπής προηγήθηκε της ανακοίνωσης για την κατάθεση αγωγής σε βάρος της Novartis εγείρει ερωτήματα, πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που επί δύο ολόκληρα χρόνια, αλλά ακόμη και μετά τη γνωμοδότηση του ΝΣΚ, το οποίο άναβε το πράσινο φως για διεκδίκηση αποζημιώσεων, δεν έγινε καμία απολύτως ενέργεια.
Απόφαση για συσκότιση πριν από την ανακοίνωση αγωγής
Η απόφαση πάντως που υπέγραψε ο υπουργός Υγείας μόλις την περασμένη Τρίτη, 10 Μαΐου, αφορά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, τη συγκρότηση και τον ορισμό μελών σε επιτροπή διαπραγμάτευσης για τη Novartis Hellas ΑΕΒΕ. Σκοπός της επιτροπής, όπως περιγράφεται στην απόφαση του υπουργού, είναι να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την έναρξη και τη διεξαγωγή διαλόγου με τη Novartis ΑΕΒΕ, με σκοπό την επίτευξη εξωδικαστικής συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς και όσα ειδικότερα αναφέρονται στο πρακτικό της ολομέλειας του ΝΣΚ, το οποίο στις 24 Δεκεμβρίου 2020 είχε ανάψει το πράσινο φως στην κυβέρνηση ώστε να διεκδικήσει χρήματα από τον φαρμακευτικό κολοσσό για τις παρανομίες που είχε διαπράξει στην Ελλάδα.
Το ΝΣΚ ασχολήθηκε με την υπόθεση Novartis κατόπιν σχετικού αιτήματος του πρώην υπουργού Υγείας Βασ. Κικίλια τον Ιούνιο του 2020. Είχε ζητήσει από το γνωμοδοτικό όργανο να υποδείξει προς τα συναρμόδια υπουργεία, δηλαδή το Υγείας, το Οικονομικών και το Δικαιοσύνης, τις ενδεικνυόμενες δικαστικές ή εξωδικαστικές ενέργειες για την αποκατάσταση της όποιας ζημίας ή ηθικής βλάβης είχε υποστεί το ελληνικό δημόσιο από ενέργειες της Novartis.
Το ΝΣΚ συνεδρίασε στα τέλη Δεκεμβρίου 2020 και πρότεινε ομόφωνα συγκεκριμένες ενέργειες ώστε να εισπραχθεί από τη φαρμακοβιομηχανία αποζημίωση. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, το ελληνικό δημόσιο μπορούσε να προχωρήσει μεταξύ άλλων ενεργειών στην κατάθεση αγωγής κατά της Novartis για προσβολή προσωπικότητας του δημοσίου και των λοιπών δημόσιων νομικών προσώπων με αίτημα τη μη επανάληψη της προσβολής αυτής στο μέλλον και τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης που υπέστησαν και δεύτερον στην άσκηση αγωγής κατά της εταιρείας για την ανόρθωση της υλικής ζημίας του δημοσίου ή άλλων δημόσιων νομικών προσώπων.
Παράλληλα, με δεδομένη την ομολογημένη παράνομη συμπεριφορά της Novartis, η οποία συνιστά ενεργητική δωροδοκία, το ΝΣΚ πρότεινε να εξεταστεί από τα αρμόδια όργανα η περίπτωση αποκλεισμού της από διαδικασίες σύναψης συμβάσεων με το δημόσιο, ενώ ζητείτο και η άμεση αποστολή αιτήματος προς τις αρμόδιες υπηρεσίες των ΗΠΑ για την παροχή όλων των στοιχείων της υπόθεσης που αφορούν τη δράση της Novartis και αποτέλεσαν τη βάση για την υπογραφή της συμφωνίας αναστολής δίωξης, δηλαδή του εξωδικαστικού συμβιβασμού που υπέγραψε η εταιρεία με το αμερικανικό δημόσιο. Η τελευταία από τις προτάσεις του ΝΣΚ και αυτή που τελικά επιλέχθηκε ως καλύτερη –προτού διαρρεύσει η κατάθεση αγωγής από τον Θ. Πλεύρη– ήταν η πρόσκληση της Novartis για εξωδικαστικό συμβιβασμό. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση οφείλει πια να απαντήσει για ποιο λόγο καθυστέρησε τόσο πολύ να προχωρήσει στις απαιτούμενες ενέργειες, επιτρέποντας στη Novartis, κυρίως όμως στα πρόσωπα που εμπλέκονται στο σκάνδαλο, να ξεγλιστρήσουν από τις συνέπειες του νόμου.
*Ρεπορτάζ των Μάριου Αραβαντινού & Άγγελου Προβολισιάνου στο documentonews.gr
