Αποχαιρετάμε -δυστυχώς συνεχίζουμε ν’ αποχαιρετάμε- έναν, έναν, όλους εκείνους τους μεγάλους δημιουργούς που υπήρξαν κομμάτι αυτής της δυναμικής διαδικασίας που έχτισε και εξέλιξε την μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Ελλάδας. Αποχαιρετάμε έναν από τους κορυφαίους συνθέτες ,τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον δημιουργό που έφερε στο επίκεντρο του μουσικού μας πολιτισμού την καρδιά των ήχων της γενέτειρας του, της Κρήτης.
Υπέροχα εμπνευσμένος, με σοβαρές σπουδές στην κλασσική μουσική και με δημιουργικές αναζητήσεις και συναντήσεις με τα πλέον πρωτοποριακά μουσικά έργα συνθετών, όπως αυτά του Ιάννη Ξενάκη και του Γιάννη Χρήστου, «ενορχήστρωσε» με το δικό του μοναδικό τρόπο λόγιο και λαϊκό ταυτόχρονα, τα σκαλίσματα της ιστορίας και του παρελθόντος. Μια πολύμορφη εργογραφία, που περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος διαφορετικών μουσικών μορφών, που εκτείνονται από την συμφωνική μουσική έως τα λαϊκά τραγούδια και από τις δημιουργίες για το θέατρο και τον κινηματογράφο, έως την έρευνα πάνω στα ριζίτικα και την ανατριχιαστική ερμηνεία τους από τον αείμνηστο Ξυλούρη.
Το αποτύπωμα που άφησε ο Μαρκόπουλος στην ελληνική μουσική απλώνεται μέσα στο χρόνο και το χώρο, φέρει την ισορροπία μιας αυστηρής μουσικής εικονογραφίας, και ταυτόχρονα την συναισθηματική ένταση που κρύβει η παράδοση. Ένα ελληνικό και μαζί διεθνές αποτύπωμα, με έργα που μπαινοβγαίνουν στο «τότε» και στο «τώρα» .Έργα πάνω στις διαφορετικές αναπαραστάσεις του χρόνου. Έργα επιστροφή στη γενέθλια γη. Έργα ποιήματα για τον άγνωστο τόπο και τρόπο που κάποτε ζήσαμε, έργα στραμμένα στο ελάχιστο και στο ταπεινό, έργα που αρνούνται την αμνησία, που «ξεσκονίζουν» την ιστορία και ντύνουν με μουσικότητα μια βαριά κληρονομιά που περνά από γενιά σε γενιά.
Σαν ένας ιδιοφυής μουσικός πειραματισμός και μια ασυμβίβαστη δέσμευση του δημιουργού με αυτό που λέγεται παρελθόν ,μοιάζει το έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου. Λουσμένος στην παράδοση της Κρήτης , καινοτόμησε πολύ γρήγορα πάνω στην κωδικοποιημένη μορφή της συμφωνικής μουσικής, μπολιάζοντας σ’ αυτήν τα ηχοχρώματα που βγάζουν το σαντούρι και η λύρα, όργανα που διαχρονικά ταυτίστηκαν με τους ήχους των τραγουδιών του και των ορχηστρικών του κομματιών . «… Έβαλα παραδοσιακά ελληνικά όργανα στη κλασική συμφωνική ορχήστρα, αυτό ήταν και είναι το γεωπολιτικό αποτύπωμά μου στη μουσική….»
Είναι δημιουργός-ποιητής της σύγχρονης Ελλάδας ο Μαρκόπουλος και ταυτόχρονα είναι ο συνθέτης που χρησιμοποιεί ήχους και χροιές ξεχασμένες για να περιγράψει ή και να μεταμορφώσει την πραγματικότητα. Δεν περιορίζεται στην τυπολατρία της μορφής και της φόρμας, αντιθέτως σαν σε μουσική τελετή τις διαρθρώνει μεταξύ τους με τον πιο διονυσιακό τρόπο.
Οι μουσικές και τα τραγούδια του «θυμούνται» επίσης, ανακαλούν στην συλλογική μνήμη τις πιο σκοτεινές ώρες της χώρας. Δημιουργούν ιδιαίτερα κανάλια διασύνδεσης της πολιτικής και του πολιτισμού, σ’ αυτό τον επίπονο επταετή αγώνα κατά της χούντας. Αλλά και νωρίτερα, εντός αυτής της ιδιαίτερης εικοσαετίας 1950-1970 σ’ αυτή την περίοδο που οι συλλογικές διαδικασίες ήταν σε πρωτοφανή εγρήγορση, μεταξύ του κανόνα και της ορμής, δημιούργησε τραγούδια που ταρακούνησαν ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας. Εμπνεύστηκε από πολιτικοκοινωνικά γεγονότα όπως η μετανάστευση, στάθηκε δίπλα στα νεολαιίστικα κινήματα της εποχής που πολλές φορές ακροβατούσαν μεταξύ του ανέφικτου και του ουτοπικού, συνθέτοντας τραγούδια με «Παραπονεμένα» και «Μαλαματένια» λόγια με «Φάμπρικες» και «Μετανάστες».
Σ’ αυτόν τον κύκλο που κλείνει, το πυκνό έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου θα είναι ταυτισμένο για πάντα με κάποιους από τους σημαντικούς σταθμούς της ενηλικίωσης αυτής της χώρας. «Χρονικό», « Ιθαγένεια», « Θητεία», «Μετανάστες» , «…μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω», οι μουσικές που χάιδεψαν τις «Μικρές Αφροδίτες» του Κούνδουρου ή τον «Φόβο» του Μανουσάκη, θα μεταφέρουν διαχρονικά τον πόνο και την ανάταση μιας εποχής που η μουσική και ο πολιτισμός συναντήθηκαν με την ιστορία. Παντοτινό το ευχαριστώ μας στον μεγάλο δημιουργό.
*Η Σία Αναγνωστοπούλου είναι υποψήφια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην Αχαΐα, πρώην υπουργός
Πηγή: ieidiseis.gr
Φωτογραφία: INTIME NEWS
