*Της Λούλης Σταυρογιάννη –
Βασικό έλλειμμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών αποτελεί η απουσία στρατηγικού σχεδιασμού σε συνδυασμό με δομικές αδυναμίες του μηχανισμού δασοπυρόσβεσης, ο οποίος απαιτεί ποιοτική και όχι ποσοτική αναβάθμιση. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μελέτη αξιολόγησης του WWF Eλλάς για τη μεγαλύτερη πυρκαγιά επί ευρωπαϊκού εδάφους, που κατέκαψε επί 16 συνεχόμενες ημέρες πέρυσι τον Αύγουστο στον Έβρο 942.500 στρέμματα, 20 ανθρώπους, ζωικό κεφάλαιο, κατοικίες, υποδομές και το 58% του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς, μαζί και το μεγαλύτερο κομμάτι του ενδιαιτήματος του μαυρόγυπα. Η μελέτη αυτή, με μια δεύτερη 700 σελίδων που περιέχει γενικές διαχειριστικές κατευθύνσεις για τη συνολική μεταπυρική αποκατάσταση της περιοχής και παραδόθηκε στο ΥΠΕΝ τον περασμένο μήνα, παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου χθες από την Π. Μαραγκού, τον Ηλ. Τζηρίτη και τον Ν. Γεωργιάδη.
Η μελέτη αξιολόγησης, που πραγματοποιήθηκε από τον Νοέμβριο του 2023 έως φέτος τον Απρίλιο για την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις 19 Αυγούστου και ενώθηκε με αυτήν που ξέσπασε δύο μέρες αργότερα, έδειξε ότι χάθηκαν ευκαιρίες για τον περιορισμό της περιμέτρου της, ενώ κατά περίπτωση δεν ελήφθησαν οι κατάλληλες αποφάσεις για τη διάθεση, τη χωρική διασπορά και την ανάπτυξη των απαραίτητων επίγειων δασοπυροσβεστικών δυνάμεων. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, δεν υπήρχε χρήσιμη επιστημονική υποστήριξη ώστε να γίνεται επεξεργασία όλων των δεδομένων συμπεριφοράς της πυρκαγιάς σε πραγματικό χρόνο και έτσι να υποστηρίζονται οι επιχειρησιακές αποφάσεις. Παρατηρήθηκε λανθασμένη αξιολόγηση των διαθέσιμων δεδομένων (π.χ. μετεωρολογικές προβλέψεις), με αποτέλεσμα να καούν επιπλέον 120.000 στρέμματα, συμπεριλαμβανομένου και του μικρού πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου. Η μειωμένη αποτελεσματικότητα κατά την καταστολή δασικών πυρκαγιών συνδέεται με σημαντικές ελλείψεις στο πρόγραμμα σπουδών και τη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση αξιωματικών και πυροσβεστών του Πυροσβεστικού Σώματος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, σε 4 χρόνια σπουδών μόνο δύο μαθήματα δέχονται και μετέπειτα μπορεί και κανένα. Σε όλα αυτά προστίθενται και οι χρόνιες παθογένειες στο σύστημα δασοπυρόσβεσης (π.χ. απουσία αξιόπιστου συστήματος διαχείρισης πληροφοριών), που συχνά δημιουργούν σοβαρά προβλήματα συντονισμού μεταξύ διαφορετικών φορέων.
Σχέδιο διαχείρισης
Για την επόμενη μέρα η διαχειριστική μελέτη, καθώς στα τελευταία 15 χρόνια έχουν καεί δυο και τρεις φορές οι ίδιες εκτάσεις, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία και θωράκιση των άκαυστων νησίδων ή και στην κατά περίπτωση ήπια διαχείρισή τους, ώστε να αποτελέσει πυρήνα επαναποίκησης και αποκατάστασης των πληθυσμών της άγριας χλωρίδας και πανίδας συνολικά. Επειδή πάνω από το ένα τρίτο της έκτασης κάηκε με δριμύτητα, προτείνεται σχέδιο περιορισμένων υλοτομιών για να μην διαταραχθούν περαιτέρω τα οικοσυστήματα που ανακάμπτουν.
Η περιοχή με τη μεγαλύτερη προτεραιότητα για άμεσες αναδασωτικές εργασίες εντοπίζεται γύρω από το χωριό Μελία. Έχει βαρύ ιστορικό προηγούμενων πυρκαγιών και χαμηλή δυνατότητα φυσικής αναγέννησης. Ταυτόχρονα, αποτελεί μία σημαντική περιοχή φυσικής τροφοληψίας για τον μαυρόγυπα και τον ασπροπάρη, αλλά και φωλεοποίησης και τροφοληψίας για άλλα σημαντικά είδη αρπακτικών. Γι’ αυτήν την έκταση εκπονήθηκαν 3 μελέτες αναδάσωσης στο πλαίσιο της γενικής μελέτης. Επισημάνθηκε ότι απαιτείται επικαιροποίηση των διαχειριστικών μελετών και η παρακολούθηση εφαρμογής τους αλλά και η ενίσχυση του προσωπικού των υποστελεχωμένων δασικών υπηρεσιών. Επίσης και η επικαιροποίηση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης.
Κτηνοτροφία και μελισσοκομία
Πάση θυσία επείγει η ενίσχυση της κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας στην περιοχή, υπογράμμισαν οι ομιλητές. Για τον λόγο αυτόν δεν θα πρέπει να υπάρξουν πολύχρονες απαγορεύσεις βόσκησης ώστε να διατηρηθεί η εκτατική και ημι-εκτατική κτηνοτροφία τόσο στις άκαυτες εκτάσεις όσο και στις καμένες βάσει συγκεκριμένων κανόνων βόσκησης και με παροχή κινήτρων στους κτηνοτρόφους. Σημαντική κρίνεται η ενίσχυση των κτηνοτρόφων με μεγάλες ποσότητες ζωοτροφών ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος υπερβόσκησης των μη καμένων εκτάσεων και να αποφευχθεί η βόσκηση των καμένων για όσο καιρό διαρκέσουν οι σχετικές απαγορεύσεις. Επιπρόσθετα, η παρακολούθηση, προστασία και βελτίωση της μελισσοκομικής χλωρίδας (τροφή της μέλισσας) θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις συνθήκες της μελισσοκομίας το αμέσως επόμενο κρίσιμο διάστημα.
Πηγή: avgi.gr
