*Του Χρήστου Κάτσικα –
Η ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής που αναμένεται σε λίγες μέρες (ανάμεσα στις 26 και 28 Ιουλίου) θα φωτίσει πλευρές της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) που μένουν στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης.
Οπως είναι γνωστό, λόγω της ΕΒΕ παρατηρείται το φαινόμενο χιλιάδων κενών θέσεων σε πλήθος τμημάτων, ακόμα και σε κεντρικά Πανεπιστήμια.
Για παράδειγμα, τα δύο προηγούμενα χρόνια (2021 και 2022) που εφαρμόστηκε η ΕΒΕ, με τα «μαγικά» του υπουργείου Παιδείας έμειναν κενές, συνολικά, πάνω από 28.000 θέσεις.
Το 2021, πρώτη χρονιά εφαρμογής της ΕΒΕ, έμειναν 17.000 κενές θέσεις!
Πέρσι, το 2022, λόγω ΕΒΕ, έμειναν κενές σε πανεπιστημιακά τμήματα περί τις 11.000 θέσεις.
Ενδεικτικά, το 2022 έμειναν κενές 97 και 95 θέσεις στη Φιλολογία Αθηνών και Θεσσαλονίκης αντίστοιχα, πάνω από 100 στη Φιλοσοφία Ιωαννίνων και 56 στη Φιλοσοφία Αθηνών. Στο τμήμα Φιλολογίας Αθηνών καλύφθηκε το 55% των θέσεων. Συνολικά, από τις 11.000 κενές θέσεις, οι 2.060 είναι σε τμήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και εξ αυτών οι περισσότερες σε τμήματα χαμηλής ζήτησης ανθρωπιστικών επιστημών: 127 στη Θεολογία ΕΚΠΑ, 123 στην Κοινωνική Θεολογία ΑΠΘ, 114 στη Θρησκειολογία ΕΚΠΑ, 103 στη Φιλοσοφία-Παιδαγωγική ΑΠΘ, 101 στο τμήμα Μουσουλμανικές Σπουδές ΑΠΘ.
Να θυμίσουμε, επίσης, ότι το 2022 στα δημόσια Πανεπιστήμια είχαμε 5 τμήματα με λιγότερους των 5 πρωτοετών, 13 με λιγότερους των 10 και 27 με λιγότερους των 20, ενώ το 2021 συνολικά 16 τμήματα δεν είχαν κανέναν εισακτέο, ενώ άλλα 40, περίπου, είχαν μονοψήφιο αριθμό εισακτέων.
Φέτος, όλα τα στοιχεία φανερώνουν ότι πάνω από 9.000 θέσεις θα μείνουν κενές και οι περισσότερες από αυτές θα βρίσκονται στα τμήματα του 1ου και 2ου Επιστημονικού Πεδίου.
Πώς γίνεται να συζητάμε για ιδιωτικά πανεπιστήμια, ενώ έχουμε κενές θέσεις στα δικά μας, τα δημόσια ΑΕΙ;
Είναι φανερό ότι, μετά την εκκένωση, έρχεται η συρρίκνωση! Ο νόμος 4957/2022 «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα» για τη λειτουργία των Πανεπιστημίων ορίζει ως ένα από τα κριτήρια ύπαρξής τους τον δυσανάλογα μεγάλο ή μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών του εκάστοτε ΑΕΙ σε σύγκριση με τον αριθμό των μελών ΔΕΠ, καθώς και την ιδιαίτερα χαμηλή προτίμηση για εισαγωγή στα προγράμματα σπουδών τυπικής εκπαίδευσης που παρέχουν.
Το μήνυμα
Αν θέλει κανείς να αποκωδικοποιήσει το μήνυμα της θηριώδους περικοπής θέσεων εισακτέων, θα πρέπει αφενός να πάει στις αναπαραστάσεις που δημιουργούνται στους εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές και γονείς που παρακολουθούν με δέος ως θεατές το μέλλον που προβλέπεται γι’ αυτούς. Ποιο είναι το μήνυμα; Στροφή με μεγαλύτερη ένταση και σε μεγαλύτερη έκταση στα φροντιστηριακά στέγαστρα, σκέψεις για εγγραφή στα κολέγια ή σε ό,τι έρθει στη χώρα μας ως κολεγιά του ιδιωτικού με Πανεπιστήμια του εξωτερικού και για το τμήμα των μαθητών από φτωχά και αδύναμα νοικοκυριά μια φωνή από το παρόν και το μέλλον: Πού πας, ρε Kαραμήτρο! Μάθε νωρίς την κοινωνική σου θέση!
Μαύρα μαντάτα
Συνολικά στην τριετία που εφαρμόζεται η ΕΒΕ (2021-2023) έχουμε πάνω από 35.000 κενές θέσεις στα ΑΕΙ. Στο βάθος βρίσκεται η αρχή μιας νέας μαύρης εποχής για τα δημόσια Πανεπιστήμια, που θα έχουν να αντιμετωπίσουν την αποψίλωση, και η αρχή μιας χρυσής εποχής για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια, που έρχονται καλπάζοντας.
Ας δούμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:
Οι χιλιάδες αυτές θέσεις εισακτέων που έμειναν (σε συνδυασμό με τη «δράση των μετεγγραφών», που δρουν με τη λογική της «λιποαναρρόφησης») αποψιλώνουν περίπου 50-60 τμήματα κατά βάση περιφερειακών Πανεπιστημίων – και όχι μόνο.
Στο σημείο αυτό, το ΥΠΑΙΘ, επιδέξια και αθόρυβα, με τη βοήθεια του τακτοποιημένου λόγου μιας νέας(;) μεταρρυθμιστικής σταυροφορίας, όπου σκόπιμα έχει υποκατασταθεί η αναζήτηση των αιτιών από τη διαπίστωση των αποτελεσμάτων, οδηγεί τον προβληματισμό της κοινής γνώμης να μοιάζει με τη θεωρία του πεπρωμένου στη θρησκευτική σκέψη, όπου οι άνθρωποι αναφωνούν «είναι θέλημα θεού» για να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν μια ορισμένη εξέλιξη των πραγμάτων: Οσα τμήματα δεν έχουν «φοιτητές-πελάτες» πρέπει να κλείσουν ή να αναμορφωθούν.
Ετσι το ΥΠΑΙΘ, νομιμοποιημένα, θα σύρει τα «κενά» τμήματα στον «ανακριτικό» φακό της Εθνικής Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ), η οποία, σαν έτοιμη από καιρό, αναμένεται να εισηγηθεί μείωση των πανεπιστημιακών τμημάτων της χώρας.
Είναι γνωστό ότι το υπουργείο Παιδείας έχει δρομολογήσει, εδώ και αρκετό καιρό, την «αναδιάταξη» του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κοντολογίς τη δραστική μείωση τμημάτων και σχολών, αλλά και την αλλαγή του περιεχομένου και της κατεύθυνσής τους. Κατεύθυνση που οφείλουμε να επισημάνουμε πως δεν είναι ξένη από την ιδεολογική και πολιτική «γραμμή» της κυβέρνησης, όπως έχει διατυπωθεί στο προεκλογικό της πρόγραμμα.
Κατά τα άλλα, τις επόμενες μέρες με την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής είναι πολύ πιθανόν να ακούσουμε από τα υπουργικά χείλη ότι «τα παιδιά μας έλαβαν τα αποτελέσματά τους μέσω μηνύματος (sms) στο κινητό, με σεβασμό απέναντι στον υποψήφιο και την αγωνία του» ή ότι με την ΕΒΕ «οι νέοι μας δεν εγκλωβίζονται πλέον στα πανεπιστήμια».
Πηγή: efsyn.gr
Φωτογραφία: EUROKINISSI
