Και ο ίδιος πέρασε τα 80 του χρόνια, το φεστιβάλ έκλεισε τα οκτώ του χρόνια, κι όμως ο Παντελής Βούλγαρης θα πάει φέτος, όπως και κάθε χρονιά, στο λιμάνι να υποδεχθεί όχι μόνο τους καλλιτέχνες που μετέχουν σε αυτό, αλλά και τους τεχνικούς και κάθε έναν που συμβάλλει στο να γίνει το Φεστιβάλ της Ανδρου πραγματικότητα.
Η αλήθεια είναι πως ο σπουδαίος σκηνοθέτης δεν μας έχει συνηθίσει ποτέ σε «απουσίες»: ούτε καλλιτεχνικές, ούτε κοινωνικοπολιτικές. Είναι πάντα παρών. Το ίδιο δηλώνει και τώρα: «Είμαι μαζί τους» μας λέει, αναφερόμενος στους καλλιτέχνες αλλά και όσους παίρνουν θέση απέναντι στα όσα συμβαίνουν με αφορμή το σκάνδαλο Λιγνάδη και τις αήθεις αντιδράσεις από κυβερνητικούς και θεσμικούς παράγοντες, που κάνουν λόγο για «εργαλειοποίηση του πολιτισμού».
Την ίδια στιγμή, η σύντροφος της ζωής του, η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιάνη, πήρε και η ίδια δημόσια θέση υπέρ του δικαίου, λέγοντας πριν από λίγες ημέρες στην εκπομπή της Ναταλί Χατζηαντωνίου: «Το γράμμα του Νόμου όταν ξεμένει από το πνεύμα, κάνει μισή δουλειά αλλά και μοιραία λάθη, ανεπίστρεπτα σε περίπτωση θανάτου. Τώρα ο κόσμος μπερδεύεται, χάνει την εμπιστοσύνη του σ’ αυτή τη Δικαιοσύνη: είναι μέσα ο Μιχαηλίδης, αλλά έξω ο Λιγνάδης που έχει καταδικαστεί για δυο βιασμούς ανηλίκων και ο Κορκονέας που πήρε εν ψυχρώ τη ζωή του 15χρονου Γρηγορόπουλου».
Αυτές τις μέρες και οι δυο είναι στην Ανδρο, καθώς οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ ξεκίνησαν πριν από λίγες μόλις μέρες. Ο κόσμος του νησιού, όσο και οι επισκέπτες περιμένουν κάθε χρόνο αυτή τη διοργάνωση, «η ανταπόκριση είναι θερμή και ζωηρή, συζητούν τις εκδηλώσεις, θέλουν και άλλες, προτείνουν, ευχαριστούν» μας λέει ο κ. Βούλγαρης. «Μετά τις παραστάσεις έχω κι εγώ την ευκαιρία να τα λέω από κοντά με τους ανθρώπους από το σινάφι μας. Κρασί, νύχτα, απολογισμοί, σκέψεις…».
Καθώς ο ίδιος έχει μία πολύ ιδιαίτερη σχέση με το νησί της Ανδρου, το οποίο έχει κάνει και πρωταγωνιστικό «ήρωα» στην ταινία του «Μικρά Αγγλία», ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ το πονάει και το αγαπάει επί προσωπικού. Φέτος, έχει επιλέξει μία σειρά παραστάσεων, μουσικών και θεατρικών, αλλά και ομιλίες για όλον τον Αύγουστο (έως 24/8).
Φωτ.: Βαγγέλης Λουκίσας
Η διοργάνωση γίνεται κι εφέτος από την ΑΜΚΕ «Φίλοι Φεστιβάλ Ανδρου», με την υποστήριξη Ανδριωτών και μη χορηγών, εθελοντών, εργαζομένων και του Δήμου Ανδρου και όλες οι εκδηλώσεις γίνονται στο Πέτρινο Θέατρο της Ανδρου, «ένα κόσμημα 900 θέσεων, που χτίστηκε και λειτουργεί με χρήματα ιδιωτικής πρωτοβουλίας» όπως μας λέει ο Π. Βούλγαρης.
«Κάθε χρόνο το φεστιβάλ δέχεται πάνω από εκατό προτάσεις για συμμετοχή, μάλλον επειδή έχει κάνει καλό όνομα. Υπάρχουν ένα όμορφο πέτρινο θέατρο, πεντακάθαρα και άνετα καμαρίνια, πρόθυμοι εθελοντές-συνεργάτες, κοινό που εκτιμά με γενναιόδωρο χειροκρότημα τον μόχθο των καλλιτεχνών. Πάντοτε η επιλογή των σχημάτων αφήνει απ’ έξω και άλλα που πολύ θα ήθελα στον Ανδριώτικο Αύγουστο» συνεχίζει. «Τα κριτήρια είναι η ποιότητα της δουλειάς, ο σεβασμός στην όλη διαδρομή των συντελεστών, μια πρώτη συνάντηση με το κοινό του νησιού, οι βολικές ημερομηνίες, καθώς θίασοι, μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα έχουν πολλές καλοκαιρινές υποχρεώσεις ανά την Ελλάδα. Ασφαλώς μετράει και το κόστος: τα πολυπληθή σχήματα και οι πολύ δαπανηρές παραγωγές είναι για θέατρο δυο, τριών και τεσσάρων χιλιάδων θέσεων για να βγάλουν τα έξοδα στα σίγουρα… Εάν το φεστιβάλ διέθετε περισσότερους πόρους, θα προχωρούσε σε πολλές παραγωγές και συμπαραγωγές, θα καλούσε και ξένους καλλιτέχνες. Νιώθω ωστόσο μεγάλη ευγνωμοσύνη για όλους που μας τίμησαν τα επτά προηγούμενα χρόνια, που καταφέραμε να έρθουν στην Ανδρο: και το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Βορείου Ελλάδος και τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου και το Θέατρο Τέχνης και σχεδόν όλους τους σημαντικούς δημιουργούς του καιρού μας». Πράγματι, από το 2015 που ξεκίνησε το Φεστιβάλ Ανδρου, έχουν παρουσιαστεί πάνω από 80 εκδηλώσεις σπουδαίων καλλιτεχνών, τις οποίες έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από 61.000 θεατές, καθιστώντας το νησί σημαντικό πολιτιστικό προορισμό.
Τον ρωτάμε πόσο απαραίτητη είναι η αποκέντρωση του Πολιτισμού, ειδικά σε μια χώρα όπου ακόμα και στην πρωτεύουσά της ο πολιτισμός βάλλεται και που στην επαρχία υπάρχουν ελάχιστες δυνατότητες για πολιτιστικά δρώμενα. Και που, εν τέλει, ο πολιτισμός είναι η βαριά της βιομηχανία: «Από τις ταινίες μου φαίνεται πόσο αγαπώ τις γειτονιές και τον κόσμο της επαρχίας. Ακόμη και τώρα λαχταρώ να πάρω τους δρόμους, να πιάσω τα βουνά, να βρω τις καλές παρέες μου εκεί, όλες χάρις στο σινεμά.
Ξέρω πως παντού οι άνθρωποι έχουν ανάγκη την Tέχνη γι’ αυτό και στήνουν πολιτιστικούς συλλόγους, χορωδίες, φιλαρμονικές, ροκ μπάντες, ερασιτεχνικούς θιάσους, εργαστήρια ζωγραφικής, λέσχες ανάγνωσης και λέσχες κινηματογραφικών προβολών. Κάποιες από αυτές τις προσπάθειες ανθίζουν, άλλες, λίγες νομίζω, μαραίνονται. Εάν η φλόγα αυτή είχε πιο ουσιαστική στήριξη από το ΥΠΠΟ και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι άνθρωποι θα χαίρονταν και, ιδίως, στις πιο μακρινές γωνιές του τόπου μας θα το θεωρούσαν σύμμαχο στον αγώνα να μην το βάζουν κάτω στα δύσκολα».
Οσο για τα όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό στον χώρο του Πολιτισμού, με ένα ΥΠΟΑ απέναντι στους καλλιτέχνες (και το κοινό), από την αρχή της πανδημίας έως τώρα, με την ασύλληπτη λογική της αποφυλάκισης του παιδοβιαστή Λιγνάδη, ο κ. Βούλγαρης παίρνει σαφή θέση (εκτός αν «εργαλειοποιεί» και ο ίδιος τον Πολιτισμό, όπως είπε το ΥΠΠΟΑ σχολιάζοντας τις αντιδράσεις για την εν λόγω αποφυλάκιση): «Οι καλλιτέχνες είναι καταπονημένοι, παρεξηγημένοι και προσβεβλημένοι από κάποιες επιθέσεις συλλήβδην στον κλάδο και τα σωματεία τους, στην τσίπα και την προσωπικότητα του ηθοποιού. Η μαζική τους αντίδραση ήταν αναμενόμενη! Αφύσικη θα ήταν η σιωπή και η αδιαφορία τους. Είμαι μαζί τους. Λάτρεψα και λατρεύω τους ηθοποιούς και υπήρξα τυχερός γιατί δούλεψα με καλλιτέχνες-διαμάντια ταλέντου και ήθους. Και τι δεν τους οφείλω…
Θα ήθελα όμως να αναφερθώ και για όσους πολυαγαπημένους συνεργάτες και μη “έφυγαν” βουβά ή σχεδόν βουβά στη διετία της πανδημίας – ένα θέμα που για μένα μετράει και πονάει πάρα πολύ. Στέκομαι στην υπέροχη, στη σπουδαία Αννέζα Παπαδοπούλου. Περίμενα λίγα λόγια τιμής για την προσφορά της από το ΥΠΠΟ, όπως γίνεται και σωστά σε τέτοιες περιστάσεις. Παράλειψή τους -κρίμα. Τις προάλλες, έλεγα στη Θέμιδα Μπαζάκα (αδελφή ψυχή της Αννέζας, μαζί οι δυο τους από τα 16 τους) πως εκεί που πάω να στήσω το πλάνο, λείπει ένας, μετά λείπει κι άλλος, κι άλλη, κι άλλοι, η σκηνή δεν μου βγαίνει και στο μοντάζ δεν θα δένει τίποτε πια…».
📌 Το φετινό, 8ο Φεστιβάλ Ανδρου (31/7-24/8) θα υποδεχτεί σημαντικούς καλλιτέχνες και σχήματα όπως οι Τ. Τσανακλίδου, Γ. Στάνκογλου, Α. Μπινιάρης, Α. Συσσοβίτης, Γ. Κότσιρας, Α. Χιώτη, Α. Χειλάκης, Μ. Αλικάκη, Γ. Νέγκα, Μ. Φριντζήλα κ.ά., καθώς και την αγαπημένη μας καθηγήτρια Ιστορίας Μαρία Ευθυμίου, η οποία θα μιλήσει για «Τα ισχυρά σημεία του Ελληνισμού στα 3.500 χρόνια της καταγεγραμμένης Ιστορίας του» (18/8). Ολο το πρόγραμμα εδώ: www.festivalandros.gr
*Της Νόρας Ράλλη στην “Εφημερίδα των Συντακτών”
