Σαν χιονοστιβάδα έπεφταν την εβδομάδα που μας πέρασε τα στοιχεία που αποτυπώνουν με οικονομικούς όρους την καθημερινότητα που ζούμε. Σταχυολογούμε: Σύμφωνα με την Eurostat, ο πληθωρισμός έχει σκαρφαλώσει στο 12,1%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 10%. Το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι ο πληθωρισμός φέτος θα διαμορφωθεί στο 9,7% και στο 4,2% το 2023, σε αντίθεση με την πιο αισιόδοξη κυβερνητική πρόβλεψη για 8,8% και 3%. Σύμφωνα με τον ACER (Σύνδεσμο Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ε.Ε.), η Ελλάδα εμφανίζει το 2022 το τρίτο υψηλότερο κόστος οικιακού ρεύματος σε ολόκληρη την Ευρώπη και το τρίτο υψηλότερο για φυσικό αέριο. Στην ίδια έκθεση, στα ελληνικά νοικοκυριά πληρώνουν το ρεύμα με το 6% του εισοδήματός του και είναι και πάλι η τρίτη υψηλότερη θέση στην Ευρώπη. Ομοίως, για τους λογαριασμούς φυσικού αερίου δαπανάται το 13% του εισοδήματος, από το 3% που ήταν το 2020.
Σύμφωνα με την ΡΑΕ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές καταναλωτών προς τους προμηθευτές ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι θα αυξηθούν με ραγδαίους ρυθμούς. Μάλιστα, η ΡΑΕ κατέγραψε 57% αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος τον Σεπτέμβριο, όταν τρέχουν ήδη οι επιδοτήσεις από την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής που καλύπτουν το 82% της τιμής. Διπλό το κέρδος για τις εταιρείες ενέργειας: ραγδαία αύξηση τιμών και παχυλή επιδότηση από τα δημόσια ταμεία. Τα υπερκέρδη των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας για τον Σεπτέμβριο 2022 δε υπολογίζονται σε 485 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι τιμές φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί κατά 332%, του πετρελαίου θέρμανσης κατά 65,1%, ενώ ο δείκτης διατροφής κινείται με αυξητικό ρυθμό 13,5% με ανατιμήσεις. Οι υψηλότερες ανατιμήσεις αφορούν τα γαλακτοκομικά και τα αυγά (23,3%), το ψωμί και τα δημητριακά (18,4%), το κρέας (17,6%), στα έλαια (17%), στον καφέ (14,3%).
Ανησυχούν για την κοινωνική συνοχή
Βαδίζουμε στο δρόμο με τις ανατιμήσεις και η κυβέρνηση δεν προσπαθεί καν να μας βγάλει από αυτόν τον εφιάλτη. Ο Κ. Μητσοτάκης βρέθηκε στην Πέλλα, στο πλαίσιο των προεκλογικών περιοδειών του, και προσπάθησε να βαδίσει με το κεφάλι ψηλά και την πλάτη ίσια: «Πιστεύω ότι όλοι οι έλληνες πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι παρά τις πολύ μεγάλες κρίσεις οι οποίες μας προέκυψαν έχουν οδηγήσει το σκάφος της πατρίδας, με ασφάλεια σε πολύ φουρτουνιασμένα νερά και η Ελλάδα σήμερα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ότι ήταν το 2019» Εκπρόσωποι της κυβέρνησης σε διεθνείς συναντήσεις, από την άλλη, προειδοποιούν πως δεν μπορούν πια να κρατάνε τα σκήπτρα της επιτυχίας και ζητούν τη συνδρομή της Ε.Ε., για να κρατηθούν στην εξουσία.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας στη σύνοδο του ΔΝΤ τόνισε ότι «ο πληθωρισμός πλήττει έντονα τα νοικοκυριά και απειλεί τον παραγωγικό ιστό των οικονομιών μας. Η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή διαχείριση της ενεργειακής κρίσης». Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, στο άτυπο Συμβούλιο των ευρωπαίων υπουργών ενέργειας, επισήμανε «η τιμή είναι εξίσου σημαντική με τη διαθεσιμότητα, καθώς ορισμένοι καταναλωτές και νοικοκυριά δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν φυσικό αέριο σε υψηλές τιμές. Καθώς δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις συνθήκες, η κατάστασή τους θα είναι ανάλογη με μία διακοπή της ροής του φυσικού αερίου». Αναμένει δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση πως η θέρμανση δεν θα ανάψει φέτος και αναγνωρίζει την οργή και την αγανάκτηση που συσσωρεύεται.
Δίλημμα πολιτικής
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή εντοπίζει το πρόβλημα στα εισοδήματα που λιμνάζουν. «Αυτή η συνθήκη θέτει ένα δίλημμα πολιτικής αναφορικά με την αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων, ώστε να καλύψουν τις αυξήσεις των τιμών». Οι Σάββας Ρομπόλης και Βασίλης Μπέτσης, σε άρθρο τους στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, το γράφουν ακόμα πιο ξεκάθαρα: «το ζήτημα βελτίωσης του επιπέδου της αγοραστικής δύναμης των εισοδημάτων αναδεικνύεται στην Ελλάδα και στα άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. το σημαντικότερο και σοβαρότερο της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής. Και αυτό γιατί απομακρύνεται ανησυχητικά ο χρόνος επιστροφής στα ουδέτερα επίπεδα του πληθωρισμού της τάξης του 1-2% με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το βιοτικό επίπεδο και την κοινωνική συνοχή στη χώρα μας και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι θέμα λοιπόν πολιτικής επιλογής η αντιμετώπιση της ακρίβειας, της ενεργειακής κρίσης και της ραγδαίας φτωχοποίησης.
Παρατηρητήριο αυξήσεων
Προς το παρόν, η κυβέρνηση η οποία επιζητά ευρωπαϊκή λύση επισταμένως, εντός συνόρων φτιάχνει ένα παρατηρητήριο τιμών ορισμένων προϊόντων, το λεγόμενο «καλάθι του νοικοκυριού». Γίνεται δηλαδή η κρατική πλατφόρμα, το διαφημιστικό φυλλάδιο προσφορών των σούπερ μάρκετ, τα οποία συμμετέχουν μάλιστα εθελοντικά, με τη λίστα να ανανεώνεται εβδομαδιαία ή ανά δεκαπενθήμερο. Δεν επιχειρήθηκε καν διατίμηση σε προϊόντα. Η ΓΣΕΒΕΕ χαρακτήρισε το «καλάθι του νοικοκυριού» ως «μάχη εντυπώσεων, που θέλει να προβάλει ότι η κυβέρνηση δεν στέκεται αμήχανη και παρεμβαίνει στην αγορά». «Δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα», προσθέτει και καταλήγει «αντί για όαση στην έρημο της ακρίβειας, το καλάθι του νοικοκυριού καταλήγει να είναι απλά και μόνο μία ψευδαίσθηση».
Η πραγματική έγνοια
Οι στοχεύσεις της κυβέρνησης αποκαλύπτονται σε δύο πρόσφατες κινήσεις της. Από τη μία, έδωσε τα εργαλεία στους ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να μπορούν να κάνουν έφοδο σε σπίτια και επιχειρήσεις για χρέη στην εφορία άνω των 500 ευρώ και να προβαίνουν σε κατασχέσεις. Επιτρέπει δε ακόμα και την κατάσχεση σοδειάς, αν δεν έχει γίνει η συγκομιδή. Από την άλλη, ετοιμάζεται –και μάλιστα αναδρομικά- να νομοθετήσει υπέρ των funds (τα λεγόμενα κοράκια) και των εταιριών διαχείρισης των κόκκινων δανείων, επειδή ο Άρειος Πάγος αποφάσισε πως δεν νομιμοποιούνται να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) αν η κυβέρνηση παρέμβει νομοθετικά τότε «θα έχει απωλέσει και το τελευταίο ίχνος κοινωνικής ενσυναίσθησης».
Η 24ωρη πανελλαδική πανεργατική απεργία της 9ης Νοέμβρη ετοιμάζεται πυρετωδώς, με τις αποφάσεις σε σωματεία και οργανώσεις να είναι καταιγιστικές. Στόχος είναι να αποτελέσει σταθμό κλιμάκωσης. Κυρίαρχο αίτημα οι αυξήσεις των μισθών και αντιμετώπιση της ακρίβειας. Αυτό είναι και θα είναι και το επίδικο.
*Της Ιωάννας Δρόσου
Πηγή: εφημερίδα “Η ΕΠΟΧΗ”
