Ο Ερντογάν δεν πορεύεται στις εκλογές του 2023 κάνοντας παιγνίδια εξωτερικής πολιτικής μόνο για να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του, πορεύεται με βάση σχέδιο εξυπηρέτησης συμφερόντων της χώρας του και δικών του φιλοδοξιών. Η εδώ αντίληψη που προτρέπει εφησυχασμό γιατί «όλα είναι λόγια», είναι αντανάκλαση της ντόπιας τακτικής που ότι κάνει η κυβέρνηση στην εξωτερική πολιτική αποσκοπεί να επηρεάσει την εσωτερική κοινή γνώμη. Είναι αντίληψη στρουθοκαμηλική και επικίνδυνη.
Που πάει η Τουρκία;
Ο Ερντογάν στα 20 χρόνια της εξουσίας του ανέβασε τα χαμηλά στρώματα όχι μόνο οικονομικά αλλά τους έδωσε και εξουσία. Ειδικά μετά το πραξικόπημα του 2016, ο έλεγχος του στρατού, της αστυνομίας και εν μέρει της δικαιοσύνης έφυγε από της αστική τάξη και πήγε στα στρώματα που αυτός ελέγχει. Αφαίρεσε την παραδοσιακή πολιτική εξουσία από τον στρατό. Εφάρμοσε «δημοκρατικές οργανωτικές αρχές» και κεμαλικές πρακτικές για να αφαιρέσει τις δημοκρατικές ελευθερίες από τους πολιτικούς του αντιπάλους και τον λαό. Τους έδωσε «ψωμί» και πήρε υποταγή. Παράλληλα, αύξησε την βιομηχανική ανάπτυξη και προστάτεψε όσο μπορούσε τα μικρά εισοδήματα. Η τωρινή άρνησή του να αυξήσει τα επιτόκια παρότι ο πληθωρισμός έφτασε το 72% δείχνει μια αντίληψη στήριξης της κοινωνίας με κάθε θυσία, παραβλέποντας τις κλασικές οικονομικές αρχές. Ξέρει ότι η τουρκική κοινωνία, με τις τεράστιες αντιθέσεις, την φτώχεια, το κουρδικό, θα διατηρήσει τη συνοχή της μόνο με προστασία των φτωχών, τον εθνικισμό και τον λαϊκισμό. Εφαρμόζει ανεξάρτητη πολιτική απέναντι στις μεγάλες δυνάμεις και παζαρεύει τα πάντα, ακόμη και την είσοδο των σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ.
Κάνει τον διαιτητή μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Προμηθεύει την πρώτη με επιθετικά drones και αγοράζει από τη δεύτερη αντιαεροπορικά S-400. Της έχει ανατεθεί από την Δύση ρόλος μεσολαβητή για τα σιτηρά της Ουκρανίας και την ειρήνευση στη περιοχή. Την έχουν αποδεχτεί για μελλοντική συμμετοχή σε παρατηρητές και από τις δυο πλευρές. Η Δύση δεν την ενοχλεί πλέον ούτε για τους S-400, ούτε για την Halkbank, ούτε για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη Λιβύη παίζει ρόλο διαιτητή και υποστηριχτή της κοινής κυβέρνησης. Στη Συρία και το Ιράκ ετοιμάζει νέα εισβολή για να εκδιώξει μακρύτερα τους Κούρδους και να εγκαταστήσει στη περιοχή μεγάλο μέρος από τα 4 εκατ. πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία.
Χρειάζεται τη συνεργασία με τους Ρώσους στη Συρία και στη Λιβύη.
Απειλεί την Ελλάδα αξιώνοντας αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και μείωση του εθνικού εναέριου χώρου. Αμφισβητεί την κυριαρχία άλλοτε 120 κι άλλοτε 12 νησιών. Εμποδίζει με απειλές τις γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Έχει αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις χώρες του Κόλπου, την Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και πολλές χώρες της Αφρικής.
Όμως η Δύση έχει ανάγκη την Τουρκία γιατί έχει τον μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ μετά τον αμερικανικό και είναι κοντά στη Ρωσία. Έχει μεγάλη αγορά και προνομιακή θέση στις σχέσεις με τις άλλες ισλαμικές χώρες. Ειδικά τώρα την έχει ανάγκη η Δύση περισσότερο από κάθε άλλη φορά.
Ο κίνδυνος από την Τουρκία σήμερα
Η Τουρκία βρίσκεται για πρώτη φορά σε κατάσταση που αισθάνεται ικανή να παίζει σε πολλά μέτωπα και συγχρόνως να κάνει τον διαιτητή με τις ευλογίες υπερδυνάμεων. Νιώθει ότι μπορεί να εκβιάζει και να πιέζει τους γείτονές της. Θέτει το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, για πρώτη φορά με τόσο μεγάλη ένταση και το συνδυάζει με την ελληνική κυριαρχία, δηλ. αντίστοιχη τακτική με την πίεση για απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο το 1967, μετά την άτακτη υποχώρηση της χούντας.
Αφού κατόρθωσε να επιβραδύνει τις γεωτρήσεις στην Ν.Α. Μεσόγειο τώρα στράφηκε στο Αιγαίο και τα νησιά μας. Οι «σύμμαχοι» λένε «βρείτε τα». Δεν θέλουν άλλη εστία και δεν θα τους πείραζε να δοθεί κάποιο «δωράκι» σε βάρος μας. Ο Ερντογάν ξέρει ότι η συγκυρία δεν θα είναι πάντοτε ευνοϊκή γι αυτόν. Κάνει όμως το ίδιο λάθος που έκανε ο Χίτλερ όταν υποτιμούσε τις δυνάμεις των δυτικών κοινωνιών και τους αποκαλούσε «πλαδαρές δημοκρατίες». Υποτιμάει την συλλογική ελληνική αντίδραση σε περίπτωση τυχοδιωκτικής ενέργειας.
Η στάση της Ελλάδας
Η ελληνική κυβέρνηση κάνει το λάθος να καθησυχάζει τον ελληνικό λαό, σπέρνοντας την αντίληψη ότι «όλα είναι λόγια» και ότι δεν θα τολμήσει η Τουρκία να δημιουργήσει δεύτερο πρόβλημα στις δυτικές χώρες, μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Μήπως αυτή η στάση αποτελεί μακαριότητα μπροστά σε ένα γείτονα που μπορεί να έχει εσωτερικά προβλήματα αλλά μια εξωτερίκευση των προβλημάτων ευνοεί το αυταρχικό καθεστώς του;
Μήπως η Τουρκία εκτιμά ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί την νέα αρχιτεκτονική που θα προκύψει μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία;
Τα περισσότερα όπλα που παραγγέλνουμε θα έρθουν μετά το 2027. Τι γίνεται μέχρι τότε; Μήπως έπρεπε να δώσουμε προτεραιότητα στη συντήρηση των υπαρχόντων όπλων και μέσων; Γιατί είμαστε επιδεκτικοί πιέσεων και δίνουμε όπλα, έστω και παλιά, από τα νησιά, στην Ουκρανία; Απέναντι στην Τουρκία θέλει σθεναρή στάση. Συζήτηση στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ ή τίποτα. Ακόμη και όσοι νομίζουν ότι χωρίς τον Ερντογάν θα αλλάξει η επεκτατική τουρκική πολιτική να θυμηθούμε ότι η εισβολή στην Κύπρο έγινε από τον σοσιαλδημοκράτη Ετσεβίτ.
Επαγρύπνηση ή εφησυχασμός;
Με βάση τα παραπάνω πρέπει να δείξουμε στην Τουρκία ότι αυτό που νομίζει «παράθυρο ευκαιρίας» να το βγάλει από το μυαλό της αλλιώς θα της γυρίσει μπούμερανγκ. Να ενισχύσουμε άμεσα με ότι μπορούμε τα νησιά, το Αιγαίο και τον Έβρο. Να μην είμαστε επιδεκτικοί σε απόσυρση συστημάτων από τα νησιά έστω και αν είναι παλιά αν δεν αντικατασταθούν πρώτα και αυτό είναι θέμα μόνο δικό μας. Δεν αφορά ούτε την Τουρκία ούτε τους Αμερικανούς. Η τουρκική απειλή μπορεί να υλοποιηθεί όχι μόνο με κύματα προσφύγων αλλά και με συνεχή στρατιωτική παρουσία γύρω από νησιά και προκλήσεις κάθε μορφής. Σε τέτοια περίπτωση η κλιμάκωση θα είναι αναπόφευκτη. Να πεισθούμε ότι δεν θα μας σώσουν οι ξένοι. Είναι λάθος να κάνεις στην εξωτερική σου πολιτική «Outsourcing». Οι «αναθέσεις» είναι λάθος. Καλύτερα μικρή ανησυχία και ετοιμότητα παρά παραλυτικός εφησυχασμός.
Πρέπει να δείξουμε στην Τουρκία ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε στις πιέσεις τους στα θέματα κυριαρχίας. Στο εσωτερικό να καταλάβει η κυβέρνηση ότι με τα ψέματα δεν κάνεις εξωτερική πολιτική. Πρέπει να έχουν γνώση οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις. Πρέπει να έχει γνώση ο ελληνικός λαός. Η προστασία της κυριαρχίας μας δεν είναι υπόθεση ενός κόμματος ούτε μόνο της κυβέρνησης. Να μη νομίζει η κυβέρνηση ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί την όποια ένταση για εσωτερικούς λόγους. Ο ελληνικός λαός έχει αποδείξει ότι μπορεί να ξεχωρίζει καταστάσεις και να επαγρυπνά ψύχραιμα.
(Ο Νίκος Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.)
Πηγή: ieidiseis.gr
