*Γράφει ο Νίκος Τόσκας – Οι επεμβάσεις μεγάλων δυνάμεων χωρίς καμία έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών γίνονται κανονικότητα. Η τελευταία αμερικανική επέμβαση έγινε χωρίς καν ενημέρωση της Γερουσίας.
Ο έλεγχος των ναυτικών στενών ήταν η επιδίωξη των μεγάλων δυνάμεων από την αρχή του εμπορίου. Το Γιβραλτάρ, ο Βόσπορος, το Σουέζ, η διώρυγα του Παναμά, τα στενά του Ορμούζ (Ιράν-Ομάν), τα στενά του Bab al Mandab (Υεμένη-Ερυθραία, Τζιμπουτί), τα στενά της Μαλάκκας (Μαλαισία-Ινδονησία), της Ταιβάν-Κίνας, αποτέλεσαν μήλο της έριδος ανάμεσα σε ισχυρές ναυτικές δυνάμεις αλλά και τοπικούς πληθυσμούς που διεκδικούσαν την ανεξαρτησία τους.
Η Υεμένη βρισκόταν υπό βρετανικό έλεγχο ή παρουσία από το 1839 έως το 1967 με ναυτική βάση στο Άντεν, οπότε εθνικιστικές δυνάμεις τους εκδίωξαν. Τα τελευταία όμως προβλήματα άρχισαν μετά την αμερικανική επέμβαση στον Κόλπο το 1990 όταν 700.000 εργάτες από την Υεμένη διώχτηκαν από την Σαουδική Αραβία επειδή η χώρα τους απείχε από την καταδίκη του Ιράκ. Η διαίρεση της χώρας στον πλούσιο νότο και τον φτωχό βορά ισχυροποίησε τις θρησκευτικές και φυλετικές αντιθέσεις.
Το κίνημα των Χούτις κατόρθωσε να συσπειρώσει τον πληθυσμό του παραμελημένου οικονομικά και πολιτικά βορά που οι Σαουδάραβες προσπαθούσαν να προσηλυτίσουν στον Ουαχαμπισμό και να ελέγξουν με φιλική κυβέρνηση.
Στους εμφύλιους που ακολούθησαν την Αραβική Άνοιξη του 2011 και την κατάληψη της Σαναά από τους Χούτις το 2014 η Σαουδική Αραβία και οι χώρες του Κόλπου μαζί με την Δύση υποστήριζαν την μια πλευρά και βομβάρδιζαν τα λιμάνια τους και το Ιράν υποστήριζε τους προσκείμενους στους σιίτες Χούτις.
Οι βομβαρδισμοί και η κήρυξη επι Τράμπ των Χούτις σαν τρομοκρατική οργάνωση προκάλεσε τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή.
Οι αεροπορικές επιθέσεις των Σαουδαράβων με την υποστήριξη των Αμερικανών, Βρετανών και Γάλλων, από το 2015 ως το 2022, προκάλεσε το ξεσπίτωμα 21 εκατομ. Υεμενιτών και τον θάνατο 9.000 μαζί με την χειρότερη, παγκόσμια, ανθρωπιστική κρίση, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Το αυταρχικό καθεστώς της Σαναά υποστηριζόμενο από το Ιράν δήλωσε ότι θα εμποδίσει τα δυτικά και φιλοισραηλινά πλοία που διέρχονται από τα στενά. Οι Χούτις υποστηρίζονται με όπλα και τεχνολογία πυραύλων και drones από το Ιράν ενώ ακόμη και η Σαουδική Αραβία ζητάει από τις ΗΠΑ αυτοσυγκράτηση.
Από την μία πλευρά βρίσκονται οι πειρατές της Σομαλίας και από την άλλη οι δυνάμεις της Υεμένης. Προϊόντα και οι δυο των αποτυχημένων επεμβάσεων για εκδίωξη της σοβιετικής επιρροής την εποχή του ψυχρού πολέμου. Μιας επιρροής που παρά τα μειονεκτήματα των αυταρχικών καθεστώτων διατηρούσε αυτά τα κράτη συνεκτικά και με στοιχειώδη δημόσια υποδομή και κρατική οργάνωση.
Οι 27 επιθέσεις των Χούτις σε εμπορικά πλοία στο πλαίσιο ‘’αλληλεγγύης’’ στην Παλαιστινιακή υπόθεση προκάλεσε αμερικανο-βρετανικά αντίποινα με προσβολή θέσεων ραντάρ και στρατιωτικών βάσεων των Χούτις. Δηλαδή βάσεων που η Σαουδική Αραβία βομβάρδιζε επι δέκα χρόνια, με την υποστήριξη των δυτικών, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Από τα στενά αυτά διέρχεται το 15% του παγκόσμιου εμπορίου.
Μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες αναγκάσθηκαν να στέλνουν τα πλοία τους γύρω από την Αφρική προσθέτοντας 10 ημέρες ταξίδι, με πολλά έξοδα.
Η αμερικανική πολιτική εδώ και 20 χρόνια στηρίχτηκε σε αποτυχημένες πρακτικές για την Υεμένη. Επιπλέον η βρετανική αποικιοκρατία και η πρακτική του ‘’διαίρει και βασίλευε’’ άφησε βαθιές ρίζες γεωγραφικής ανισότητας και αστάθειας.
Η φτωχότερη χώρα της περιοχής γίνεται ρυθμιστής του παγκόσμιου εμπορίου. Οι δυτικοί βομβαρδισμοί δεν φαίνεται ότι συγκινούν μια ήδη κατεστραμμένη χώρα.
Οι αραβικοί πληθυσμοί, κύρια στο φοβικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας αλλά και των άλλων καθεστώτων του Κόλπου, είναι υποστηρικτικοί στο Παλαιστινιακό δράμα στη Γάζα και εχθρικοί στις δυτικές παρεμβάσεις.
Οι Χούτις έχουν κάθε λόγο να φαίνονται ‘’χρήσιμοι’’ στον Ιρανό προστάτη τους.
Την ώρα που ετοιμαζόταν από αμερικανικής πλευράς η γενικότερη ένταξη στις φιλοισραηλινές συμφωνίες του Αβραάμ, η επέμβαση της Χαμάς στο Ισραήλ και η ισραηλινή εισβολή στη Γάζα ανέτρεψαν τα πάντα.
Ο κίνδυνος επέκτασης της κρίσης στον Λίβανο, σε σύγκρουση με την φιλοιρανική Χεζμπολάχ, οι συγκρούσεις στη Συρία και η στάση της Τουρκίας ανατρέπουν μια δυτική πολιτική ελέγχου της Μέσης Ανατολής.
Η αμερικανική πολιτική αντιστροφής της παγκοσμιοποίησης με επιστροφή των βιομηχανιών που είχαν επενδύσει στην Κίνα και στις μικρές χώρες απέτυχε. Η πολιτική αποδυνάμωσης της Ρωσίας είχε αντίστροφα αποτελέσματα.
Η κατακριτέα ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στηρίχτηκε στην στρατιωτική βιομηχανία της Ρωσίας που άντεξε στον πόλεμο φθοράς. Η προηγμένη δυτική στρατιωτική παραγωγή γονάτισε.
Η Ευρώπη βρέθηκε χωρίς φτηνή ενέργεια και με μειωμένες εξαγωγές, στα πρόθυρα της ύφεσης.
Οι χώρες των BRICS ενισχύουν τη συνεργασία τους. Οι χώρες του Κόλπου προτιμούν την συνεργασία με τον οικονομικό γίγαντα της Κίνας παρά με τον στρατιωτικό γίγαντα της Αμερικής.
Το Ιράν σηκώνει κεφάλι και το Ισραήλ βρίσκεται δέσμιο της ακροδεξιάς πολιτικής που εφάρμοσε ο Νετανιάχου από το 1995.
Είναι πλέον κοινή παραδοχή ότι η λύση για τα προβλήματα ασφάλειας της περιοχής έχει σχέση με την λύση του Παλαιστινιακού.
Οι επεμβάσεις μεγάλων δυνάμεων χωρίς καμία έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών γίνονται κανονικότητα. Η τελευταία αμερικανική επέμβαση έγινε χωρίς καν ενημέρωση της Γερουσίας.
Η πολιτική σεβασμού των διεθνών κανόνων και Οργανισμών και της διπλωματίας αντικαταστάθηκε από την πολιτική της ‘’διεθνούς τάξης με κανόνες’’ (rules’ based international order) με την άμεση χρήση όπλων.
Ο ‘’νόμος και τάξη’’ δεν είναι μόνο κανόνας των συντηρητικών κυβερνήσεων στο εσωτερικό των κρατών αλλά και διεθνής επιδίωξη των ίδιων κυβερνήσεων. Το αποτέλεσμα όμως και στις δυο περιπτώσεις έχει οδηγήσει σε διόγκωση της εγκληματικότητας και της παγκόσμιας αναρχίας.
Ένας Αμερικανός πρώην μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας δήλωσε αυτές τις μέρες: ‘’Πάντοτε πιστεύαμε ότι οι αεροπορικές επιθέσεις ήταν αρκετές. Όμως ποτέ δεν ήταν΄΄.
Ταυτόχρονα, η παγκόσμια αναδιανομή κερδών, πόρων και ζωτικών χώρων καλά κρατεί, με αποτέλεσμα η αστάθεια να συνεχίζεται και οι τοπικοί πόλεμοι να δημιουργούν προβλήματα δυσανάλογα του μεγέθους των εμπλεκομένων.
*Ο Ν. Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.
Πηγή: dnews.gr
