*Του Γιάννη Αγουρίδη –
Στην ίδια και απαράλλαχτη αποτυχημένη συνταγή αντιμετώπισης της ακρίβειας συνεχίζει και η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το οικονομικό επιτελείο προσανατολίζεται στην παράταση τόσο του market pass όσο και του «καλαθιού του νοικοκυριού», με το δεύτερο να συγκεντρώνει τις αντιδράσεις των βιομηχάνων τροφίμων και των λιανεμπόρων, αλλά κυρίως των πολιτών, οι οποίοι βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται. Πάντως, η ακρίβεια στο «ράφι» έχει έρθει για να μείνει, καθότι ο πληθωρισμός των τροφίμων καλπάζει επί 14 μήνες (μέχρι και Μάιο του 2023) με διψήφιο ποσοστό ανόδου, ενώ αυξάνεται επί 24 συνεχόμενους μήνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πιθανότερο σενάριο είναι το market pass να πάρει τρίμηνη παράταση, ωστόσο εξετάζεται και το σενάριο της πεντάμηνης (Αύγουστο έως και Δεκέμβριο 2023). Ο προϋπολογισμός του προγράμματος θα είναι 100 εκατ. τον μήνα, ενώ η μηνιαία επιδότηση θα παραμείνει σταθερή από 22 έως 100 ευρώ. Στη συνέχεια, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το μέτρο θα επανεξεταστεί και σε συνάρτηση με την πορεία της ακρίβειας και των δημοσιονομικών περιθωρίων δεν αποκλείεται να επεκταθεί και έως το τέλος του έτους. Πάντως, πολλοί παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο μέτρο επιβαρύνει -με τη σειρά του- τις τιμές. Από εκεί και πέρα, ο νέος υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας έχει προαναγγείλει την παράταση για το «καλάθι του νοικοκυριού». «Το “καλάθι του νοικοκυριού” είναι ένα από τα εργαλεία που βοήθησαν πολύ στο να τιθασεύσουμε τον εισαγόμενο, κατά κύριο λόγο, πληθωρισμό στα τρόφιμα και αλλού».
Ανησυχία και νέες ανατιμήσεις
Πάντως, το θέμα προκαλεί μεγάλη ανησυχία καθότι τα μέτρα αυτά ήταν σε ισχύ και πριν από τις εκλογές, αλλά οι τιμές παρέμειναν στα ύψη. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τον Μάιο του 2023, σε ετήσια βάση οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών -και σε διψήφια ποσοστά- στα ράφια των σούπερ μάρκετ ήταν στα γαλακτοκομικά και αυγά 18%, στα έλαια και λίπη 15,8%, στα κρέατα 11,9%, στο ψωμί 11,1%, στον καφέ 13,2%, σε ζάχαρη, σοκολάτες, γλυκά 10,3%, σε μεταλλικό νερό, αναψυκτικά, χυμούς 12,9% και στα λοιπά τρόφιμα 14,2%.
Επίσης, φαίνεται ότι υπήρξαν νέες σημαντικές ανατιμήσεις τον περασμένο μήνα, καθώς ανατράπηκε το σκηνικό, με αυξήσεις τιμών 1,8% σε μηνιαία βάση. Συγκεκριμένα, αν και τον περασμένο Απρίλιο καταγράφηκε μια οριακή μείωση 0,1% στις τιμές των τροφίμων σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, τον Μάιο υπήρξε αύξηση σε βασικά είδη διατροφής με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το αλεύρι, όπου οι τιμές πήραν την ανιούσα κατά 8%. Όπως επισημαίνουν και άνθρωποι του κλάδου, φαίνεται πως οι τιμές των προϊόντων θα παραμείνουν ψηλά, με την ακρίβεια να συνεχίζει να καίει τους καταναλωτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι 7 στα 10 στελέχη της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου δηλώνουν ότι έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν σε νέο γύρο αυξήσεων στις τιμές μέσα στο έτος, σύμφωνα με στοιχεία που είχε παρουσιάσει η NielsenIQ, στο πλαίσιο της εκδήλωσης Shopper Trends Event 2023.
Μεγάλες επιπτώσεις
Σε 28 διαφορετικά προϊόντα και υπηρεσίες πρώτης ζήτησης οι τιμές είναι τουλάχιστον 30% ακριβότερες σε σχέση με τα προ διετίας επίπεδα, ενώ μειώσεις έχουν καταγραφεί σε 34 αγαθά και υπηρεσίες, που όμως δεν σχετίζονται με την κάλυψη βασικών αναγκών. Ακόμη και στο μέτωπο της ενέργειας και τη μεγάλη αποκλιμάκωση που αποτυπώνεται στις τιμές το τελευταίο 12μηνο απέχουμε πολύ από τα προ κρίσης επίπεδα. Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι 36% ακριβότερο σε σχέση με τα επίπεδα του Μαΐου του 2021, ενώ και η τιμή λιανικής του φυσικού αερίου είναι 37% υψηλότερη. Στις πρώτες θέσεις της σχετικής κατάταξης τα αεροπορικά εισιτήρια, που έχουν ακριβύνει κατά 77% συγκριτικά με τον Μάιο του 2021, η ζάχαρη, που έχει ανατιμηθεί κατά 62%, το ελαιόλαδο, που είναι 50% ακριβότερο, αλλά και τα τυριά, που έχουν ανατιμηθεί κατά 42%.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα στοιχεία αποτυπώνουν και τη μεγάλη διαφορά του πληθωρισμού από την ακρίβεια. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (2,8% κατά τον μήνα Μάιο) καταγράφει τη μέση μεταβολή των τιμών στο σύνολο των αγαθών και των υπηρεσιών σε βάθος 12μηνου. Όμως αυτό το στοιχείο δεν αποτυπώνει τις επιπτώσεις της ακρίβειας που βιώνουν τα νοικοκυριά κατά την τελευταία διετία.
Πηγή: avgi.gr
