*Συνέντευξη στον Νίκο Παπαδημητρίου –
Ενα βήμα πιο πέρα από την, ούτως ή άλλως, προωθητική ομιλία της στην εκδήλωση του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα κάνει η Λούκα Κατσέλη με τη συνέντευξή της στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Μετά την καταγραφή των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, σημειώνει ότι «το να αναγνωρίζουμε το πρόβλημα και την έλλειψη εθνικής πυξίδας δεν αρκεί». Και υπογραμμίζει την ευθύνη «να ανατραπεί μια πορεία που οδηγεί μαθηματικά στο λυκόφως της δημοκρατίας…».
Ως πρώτο βήμα επαναλαμβάνει την πρότασή της, τα ινστιτούτα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου να εκπονήσουν τέσσερα επιχειρησιακά προγράμματα για μια βιώσιμη οικονομία και μια δημοκρατική, δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία. Τα πορίσματα των οποίων μπορούν να αποτελέσουν, αναφέρει, τη βάση για την προγραμματική σύγκλιση, που αποτελεί και την αναγκαία προϋπόθεση, όπως επισημαίνει, για τη συγκρότηση ενός αξιόπιστου, ενωτικού ψηφοδελτίου προοδευτικών δυνάμεων στις επόμενες εκλογές
● Στην εκδήλωση του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα κάνατε μια πρόταση, κυρία υπουργέ, που συζητήθηκε εντόνως στο ακροατήριο: τα τέσσερα ινστιτούτα που ήταν εκεί, προτείνατε να συνεργαστούν σε επιχειρησιακά προγράμματα για την κοινωνία. Θέλετε να μας αναπτύξετε περισσότερο την πρότασή σας; Υπάρχει χώρος και για άλλα ινστιτούτα ή ιδρύματα από τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο;
Οχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε όλη σχεδόν τη Δύση, βιώνουμε μια οικονομική, πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική δυστοπία. Κύρια χαρακτηριστικά της, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις, η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, η εκτεταμένη αβεβαιότητα, η ανθρώπινη ανασφάλεια, η χειροτέρευση των συνθηκών διαβίωσης για τους πολλούς, η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, η διεύρυνση των ανισοτήτων, η επικράτηση ενός άκρατου ατομικισμού, δικαιωματισμού και επιθετικότητας που εντείνονται από την αίσθηση μιας αυταρχικής δημόσιας εξουσίας που λειτουργεί χωρίς την αναγκαία διαφάνεια και λογοδοσία. Η
οικονομική δυσπραγία στη χώρα μας είναι κυρίαρχη: σύμφωνα με την έρευνα του ΚΕΠΕ που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο του Ινστιτούτου Τσίπρα, οι καταναλωτικές δυνατότητες έχουν χειροτερεύσει για το 67% των ερωτηθέντων, όταν για το 25% παραμένουν στάσιμες και μόνο για το 8% έχουν βελτιωθεί. Καθώς, ανεξαρτήτως κομματικής προτίμησης, το 75% των Ελλήνων πιστεύει ότι η χώρα πορεύεται σε λάθος κατεύθυνση, είναι φυσικό να εκδηλώνεται καθημερινά μια βαθιά κρίση εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση, το πολιτικό σύστημα, τα παραδοσιακά κόμματα, τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Το να αναγνωρίζουμε το πρόβλημα και την έλλειψη εθνικής πυξίδας δεν αρκεί. Ολοι μας, αλλά κυρίως όλοι όσοι από εμάς έχουμε συμμετάσχει στα κοινά, έχουμε ευθύνη να συμβάλουμε, με όποιο τρόπο μπορεί ο καθένας, για να ανατραπεί μια πορεία που οδηγεί μαθηματικά στο λυκόφως της δημοκρατίας. Δυστυχώς, ο κατακερματισμός των δυνάμεων του προοδευτικού τόξου με την παρουσία πολλών κομμάτων που το καθένα έχει τα δικά του εσωτερικά προβλήματα, δεν επιτρέπει, τουλάχιστον προς το παρόν, τη συγκρότηση μιας ισχυρής προοδευτικής αντιπολίτευσης που θα παρεμβαίνει αποτρεπτικά όπου πρέπει, θα παράγει πολιτική, θα καταθέτει προτάσεις και θα προετοιμάζεται κατάλληλα ώστε να διεκδικήσει την κυβερνητική εξουσία στις επόμενες εκλογές με στόχο την εφαρμογή ενός προγράμματος βιώσιμης, δίκαιης και συμπεριληπτικής ανάπτυξης.
Η απουσία όμως μιας αξιόπιστης αντιπολίτευσης εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για μια ευάλωτη Δημοκρατία όπως η ελληνική. Το ζητούμενο επομένως είναι να καλυφθεί άμεσα το κενό μέσα από υπάρχοντες φορείς και συλλογικότητες που, κατ’ ελάχιστον, μπορούν να συνεργαστούν. Στόχο αποτελεί η επίτευξη της απαραίτητης ελάχιστης προγραμματικής επεξεργασίας και σύνθεσης απόψεων ως αναγκαίο προαπαιτούμενο για μια πιθανή εκλογική σύμπραξη των προοδευτικών δυνάμεων στο άμεσο μέλλον.
Η πρόταση που διατύπωσα στο συνέδριο επομένως είναι να αναλάβουν τα ινστιτούτα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου, χωρίς κανέναν αποκλεισμό, τον συντονισμό και την εποπτεία της επεξεργασίας τεσσάρων επιχειρησιακών προγραμμάτων για μια βιώσιμη οικονομία και μια δημοκρατική, δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία σε στενή συνεργασία με όσους κοινωνικούς, πανεπιστημιακούς και ερευνητικούς φορείς, συλλόγους, επιμελητήρια, ιδιωτικές ή κοινωνικές επιχειρήσεις θέλουν να συμμετάσχουν.
Το κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα θα πρέπει να εξειδικεύεται και σε περιφερειακό επίπεδο και να επικεντρώνεται στα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα και η συγκεκριμένη περιφέρεια. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει μέτρα πρόληψης, διαχείρισης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης και αντιστάθμισης ζημιών σε περίπτωση οξυμένων προβλημάτων ή κρίσεων, όπως εξωτερικών απειλών, φυσικών καταστροφών, προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, πανδημιών, χρηματοπιστωτικής ή επισιτιστικής κρίσης κ.λπ.
● Σε τι αναφέρονται αυτά τα προγράμματα και ποιες οι προτεραιότητές τους;
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εθνικής και Ανθρώπινης Ασφάλειας έχει στόχο την πρόγνωση, πρόληψη, αποτροπή και διαχείριση απειλών από το εξωτερικό αλλά και φυσικών καταστροφών λόγω κλιματικής αλλαγής καθώς και την προαγωγή της ανθρώπινης ασφάλειας μέσω κάλυψης βασικών αναγκών ευάλωτων κοινωνικών ομάδων σε τροφή, στέγη, υγεία, νερό, εκπαίδευση και εργασία.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βιώσιμης, Δίκαιης και Συμπεριληπτικής Ανάπτυξης εστιάζεται σε μέτρα, κίνητρα και πολιτικές για τον παραγωγικό και τεχνολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας, την αύξηση και αναδιάρθρωση των παραγωγικών επενδύσεων και τη ριζική απλούστευση του ρυθμιστικού πλαισίου που τις διέπει. Στόχος είναι η αύξηση της παραγωγικότητας ώστε να μειωθούν το έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών και το δημόσιο εξωτερικό χρέος. Μόνο τότε θα σταματήσει η χώρα να είναι ευάλωτη στις διακυμάνσεις της τουριστικής αγοράς και στις ορέξεις των διεθνών κερδοσκόπων. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να σχεδιαστούν 3-4 εμβληματικές αναπτυξιακές παρεμβάσεις ανά περιφέρεια, συμβατές τόσο με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση όσο και με την κυκλική οικονομία, και να εξασφαλιστούν το ανθρώπινο δυναμικό, η χρηματοδότηση, οι υποδομές, το ρυθμιστικό και φορολογικό πλαίσιο, τα εμπορικά δίκτυα και η διοικητική οργάνωση για την υλοποίησή τους.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κοινωνικής Συνοχής έχει στόχο τη μείωση των ανισοτήτων, την καταπολέμηση της φτώχειας, την παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών πρόνοιας και την οικονομική δημοκρατία. Περιλαμβάνει μέτρα και πολιτικές ρύθμισης και εποπτείας των αγορών ενάντια στα καρτέλ και τις αθέμιτες χρεώσεις και πρακτικές, όπως και μέτρα διασφάλισης αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τους πολλούς μέσω ενίσχυσης της εργασίας, επέκτασης των συλλογικών συμβάσεων, αναζωογόνησης του συνδικαλιστικού και συνεταιριστικού κινήματος και προώθησης της κοινωνικής οικονομίας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
Τέλος, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσμικής Ανασυγκρότησης και Δημοκρατικής Λειτουργίας προτείνει συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές για την ενίσχυση της θεσμικής ανεξαρτησίας αλλά και της αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, την αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και την ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη λειτουργία του κράτους, στην ενημέρωση του πολίτη και στη στήριξη της συμμετοχής του στη λήψη αποφάσεων και αξιολόγηση αποτελεσμάτων.
● Εφόσον πάρει σάρκα και οστά η συνεργασία, τι ακολουθεί; Σας ρωτώ γιατί στην εκδήλωση μιλήσατε και για προγραμματική συνδιάσκεψη. Ποιοι, ποια κόμματα θα εφαρμόσουν ένα ενιαίο πρόγραμμα;
Η εκπόνηση των τεσσάρων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων αναγκαστικά θα φέρει κοντά στελέχη που είτε είναι ενταγμένα σε διαφορετικά κόμματα ή δεν έχουν κομματική ταυτότητα. Θα αναδείξει τις υπάρχουσες διαφορές σε επιμέρους ζητήματα και θα απαιτήσει τη σύνθεση των απόψεων. Αυτή η διαδικασία από μόνη της αποτελεί ένα πρώτο ουσιαστικό βήμα για την υπέρβαση του κατακερματισμού δυνάμεων και της πολιτικής και κοινωνικής δυστοπίας. Τα αποτελέσματα μπορεί να παρουσιαστούν σε μια πανελλαδική προγραμματική συνδιάσκεψη και να αποτελέσουν τη βάση μιας προγραμματικής σύγκλισης.
● Την ομιλία σας διέτρεχε, πάντως, η αίσθηση του επείγοντος. Οτι, δηλαδή, τα προοδευτικά κόμματα θα έπρεπε να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι… χθες. Πολλώ δε μάλλον που δεν αποκλείετε τις πρόωρες εκλογές. Δεδομένης της νέας φάσης στην οποία εισέρχεται το ΠΑΣΟΚ μετά τις εσωκομματικές εκλογές, αλλά και της φάσης που διανύει ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, υπάρχει χαραμάδα αισιοδοξίας;
Αν και θα ήταν ευκταίο τα κόμματα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου να καθίσουν σ’ ένα τραπέζι, δεν θεωρώ το σενάριο αυτό πιθανό υπό τις παρούσες συνθήκες. Είναι απαραίτητο όμως να συγκροτηθεί ένα προοδευτικό, αξιόμαχο κοινωνικό μέτωπο στις επόμενες εκλογές με ευρύτερες κοινωνικές αναφορές και προγραμματικές δεσμεύσεις. Θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν μια Επιτροπή Πρωτοβουλίας και Διαμεσολάβησης, αποτελούμενη από άτομα αναγνωρισμένου κύρους και πολιτικής και κοινωνικής προσφοράς, σε συνεργασία με κοινωνικούς φορείς, αναλάβει πρωτοβουλίες, εντός του 2025, για τη σύγκληση της προγραμματικής συνδιάσκεψης που προαναφέρθηκε και, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν, για σύγκληση οργανωτικής συνδιάσκεψης με στόχο την κάθοδο ενός ενωτικού σχήματος στις επόμενες εκλογές.
Η συγκρότηση ενός αξιόπιστου, ενωτικού ψηφοδελτίου προοδευτικών δυνάμεων στις επόμενες εκλογές αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη διεκδίκηση κυβερνητικής εξουσίας που θα επιτρέψει την προάσπιση της εθνικής μας κυριαρχίας, τη διασφάλιση ανθρώπινης ασφάλειας και αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τους πολλούς, την αντιμετώπιση του παραγωγικού ελλείμματος της χώρας, τη μείωση των ανισοτήτων, τη διαφάνεια και λογοδοσία στη διακυβέρνηση. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, κρατώντας την αυτοτέλειά τους, τουλάχιστον στην πρώτη αυτή φάση του εγχειρήματος, θα πρέπει να αποφασίσουν τον βαθμό και τον τρόπο συμμετοχής τους στο ενωτικό αυτό εγχείρημα.
ΠΗΓΗ: efsyn.gr