Ζούμε στην Ελλάδα της πιο απόλυτης παρακμής, της κοινωνικής απάθειας και αποσύνθεσης, ενός ταχέως ανερχόμενου και θρασύτατου Ολοκληρωτισμού, ενός άνευ προηγουμένου ιστορικού αδιεξόδου.
*Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Βλέπουμε ταυτόχρονα τα μεγαλύτερα και πιο ιστορικά έθνη της Ευρώπης να προσκυνάνε άβουλα τον αμερικανικό γκαγκστερικό ιμπεριαλισμό, έναν ιμπεριαλισμό που έχει χάσει πια κάθε δημοκρατικό φύλλο συκής, σαν αυτό που διατηρούσε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (και που ήταν ένας από τους λόγους που τον κέρδισε). Βλέπουμε μια Ευρωπαϊκή Κομισιόν και ένα Ευρωπαϊκό «Κοινοβούλιο» να έχουν μετατραπεί σε παραρτήματα του ΝΑΤΟ. Το μόνο παρήγορο στην απίστευτη αυτή εικόνα της ευρωπαϊκής παρακμής είναι η πολύ σημαντική «εξέγερση» στη Γερμανία, που αναπτύσσεται τις τελευταίες μέρες, γύρω από το Μανιφέστο για την Ειρήνη των Βάργκενεχτ και Σβάρτσερ, που απαιτούν την διακοπή του εξοπλισμού της Ουκρανίας (Γερμανία: Όχι στον πόλεμο, όχι στο ΝΑΤΟ!), ενός εξοπλισμού που δεν βοηθάει άλλωστε στην άμυνα, αλλά στην καταστροφή των Ουκρανών και της Ουκρανίας (*).
Διακρίνουμε, όπου κι αν κοιτάξουμε, την ξέχειλη βαρβαρότητα ενός κόσμου που βυθίζεται στο χάος, που εμποδίζει ακόμα και την στοιχειώδη ανθρωπιστική βοήθεια προς τους σεισμοπαθείς της Συρίας.
Το Ισραήλ του Νετανιάχου μάλιστα, που οδεύει τώρα προς μια μορφή εβραϊκού πρωτο-φασισμού, έφτασε στο σημείο να απειλήσει με βομβαρδισμό τη βοήθεια από το Ιράν στη Συρία, ενώ ακροδεξιός αρχιραβίνος του χαρακτήρισε θεία δίκη την καταστροφή από τους σεισμούς της Τουρκίας και της Συρίας.
Την Τουρκία τη βοηθάνε, γιατί θέλουν να την πάρουν κανονικά πίσω στο ΝΑΤΟ και τη Δύση, μόνο που κι εκεί πρόκειται για ψίχουλα. Αρκεί να συγκρίνει κανείς τα 50 εκατομμύρια για τους σεισμοπαθείς που δίνουν οι Αμερικανοί με τα 900 δισεκατομμύρια του πολεμικού τους προϋπολογισμού ή όσα ξοδεύουν για να σκοτώνονται Ουκρανοί και Ρώσοι.
Το ίδιο το πρωτοφανές στην ιστορία ύψος του αμερικανικού πολεμικού προϋπολογισμού αποδεικνύει χωρίς τη σκιά οποιασδήποτε αμφιβολίας ότι ο δυτικός και ιδίως αμερικανικός καπιταλισμός, έχουν περάσει πια στο στάδιο του «Καπιταλισμού της Καταστροφής», κατά την προσφυή έκφραση της Ναόμι Κλάιν. Το διαπιστώσαμε άλλωστε αυτό και στους πολέμους της Μέσης Ανατολής, που μετέτρεψαν σε ερείπια μια πολύ μεγάλη περιοχή του κόσμου, το είδαμε και στο ελληνικό μνημονιακό πρόγραμμα, που κατέστρεψε (και συνεχίζει να καταστρέφει) την ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Σε αυτές τις συνθήκες, είναι ασφαλώς πολύ ευχάριστο να διαπιστώνει κανείς ότι μια νέα ομάδα ηγετών της Λατινικής Αμερικής, μεταξύ των οποίων οι ηγέτες της Βραζιλίας, της Αργεντινής, του Μεξικού, της Κολομβίας και άλλοι, όχι μόνο ανθίστανται, αλλά και εμφανίζουν μερικές πρώτες, πολύ σημαντικές ιδέες για ένα διαφορετικό μέλλον της ανθρωπότητας.
Η επείγουσα ανάγκη ενός νέου οράματος
Δύο πράγματα έχουν γίνει σήμερα εντελώς σαφή για κάθε στοιχειωδώς νοήμονα και ενημερωμένο άνθρωπο. Το πρώτο είναι ότι η ανθρωπότητα βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μια φοβερή «πολυκρίση», τη σοβαρότερη που αντιμετώπισε σε όλη την ιστορία του το γένος των ανθρώπων, κρίση που απειλεί σοβαρά και τον ανθρώπινο πολιτισμό και την ίδια την επιβίωση του ανθρώπου.
Το δεύτερο είναι ότι η «συλλογική Δύση», καθοδηγούμενη από το μεγάλο παγκόσμιο χρηματιστικό κεφάλαιο και με ηγέτη τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν διαθέτει πια τα μέσα με τα οποία επί αρκετούς αιώνες κυριαρχούσε στον πλανήτη.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι οι άρχουσες τάξεις της «συλλογικής Δύσης» είναι έτοιμες να παραδώσουν αμαχητί τη διεκδίκηση της παγκόσμιας εξουσίας τους και το δείχνουν αυτό με όσα πράττουν στην Ουκρανία, με τις απειλές κατά της Κίνας, με τις κυρώσεις εναντίον των μισών χωρών του πλανήτη, με τον πόλεμο κατά της Φύσης.
Δεν έχουν τη δύναμη να κυριαρχήσουν στον πλανήτη, έχουν όμως τη δύναμη να τον καταστρέψουν στην αγωνιώδη προσπάθειά τους να διατηρήσουν την εξουσία και τα προνόμιά τους.
Ούτε άλλωστε συνιστά λύση να αντικατασταθεί η δυτική από μια ανατολική ή άλλη ηγεμονία. Ο κόσμος μας χρειάζεται να μεταβεί σε μια ριζικά διαφορετική κοινωνική, οικονομική και οργάνωση των διεθνών του σχέσεων, που σωστά ονομάζεται «πολυπολική», στην πραγματικότητα δε καλύτερα θα ήταν να την ονομάσουμε αυθεντικά, σε βάθος δημοκρατική – με την κανονική έννοια αυτού του αρχαίου ελληνικού όρου, όχι βέβαια όπως τον χρησιμοποιεί η παγκόσμια ολοκληρωτική Αυτοκρατορία του Χρήματος και των Όπλων.
Αν όμως βλέπει κανείς σε όλο τον κόσμο σημάδια ότι η αμερικανική και ευρύτερα δυτική κυριαρχία δεν γίνεται ανεκτή, δεν βλέπει πολλές ιδέες να εμφανίζονται για μια νέα οργάνωση του κόσμου, ιδέες ικανές να συγκροτήσουν ένα νέο όραμα που να μπορέσει να συγκινήσει, να κινητοποιήσει, αλλά και να ενώσει τους ανθρώπους σε Νότο και Βορρά, Ανατολή και Δύση.
Εκτός ίσως από τη Λατινική Αμερική. Εκπλήσσεται κανείς πολύ ευχάριστα από τη φρεσκάδα, την ποιότητα και το βάθος της σκέψης και των ιδεών των νέων ηγετών της Λατινικής Αμερικής, όπως των προέδρων της Κολομβίας Γουστάβο Πέτρο και της Βραζιλίας Λούλα.
Βλέπουμε εδώ να εμφανίζεται τώρα μια ομάδα ηγετών που θέτουν το ζήτημα μιας διαφορετικής προοπτικής για το σύνολο της ηπείρου τους, αλλά και όλου του πλανήτη. Σκέφτονται με όρους ηπειρωτικούς και παγκόσμιους και επιχειρούν να συνδέσουν το κοινωνικό, το οικολογικό και το δημοκρατικό πρόταγμα.
Βέβαια, υπάρχει μεγάλη απόσταση από τη διατύπωση μέχρι την πραγμάτωση αυτών των ιδεών και οι νέες κυβερνήσεις που έχουν αναλάβει την εξουσία σε αυτές τις χώρες αντιμετωπίζουν πάρα πολλά προβλήματα. Η λατινοαμερικανική Αριστερά, αν και λιγότερο εκφυλισμένη και αστικοποιημένη από τη δυτική, παρουσιάζει και αυτή τις ίδιες «αρρώστιες», έστω και σε μικρότερο βαθμό. Ο Λούλα κέρδισε οριακά τις εκλογές στη Βραζιλία, μόνο και μόνο γιατί ο λαός βγήκε στους δρόμους, αναγκάζοντας και τους γραφειοκράτες του κόμματός του να βγούνε και αυτοί από τα γραφεία τους στο πεζοδρόμιο, αλλιώς θα είχε νικήσει ο Μπολσονάρου.
Παρόλα αυτά η διατύπωση μερικών πρώτων ιδεών ενός εναλλακτικού Οράματος και ενός νέου «Μεταβατικού Προγράμματος» είναι η αρχή και η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.
Το σημαντικό καινούριο που μας φέρνει η νέα γενιά ηγετών της Λατινικής Αμερικής έγκειται στη συνείδηση ότι χρειάζεται ενιαία αντιμετώπιση του οικονομικού και του οικολογικού προβλήματος, ότι χρειάζεται η εισαγωγή μεθόδων εθνικού και διεθνούς σχεδιασμού στην οικονομία, ότι χρειάζεται περιφερειακή και παγκόσμια δράση, γιατί κανένα κράτος, ακόμα και το ισχυρότερο, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του τα προβλήματα.
Μαζί με αυτά πάει η δημιουργία περιφερειακής νομισματικής συνένωσης και η «αποδολλαριοποίηση» που προχωρά τώρα παγκοσμίως.
Οφείλουμε μάλιστα να αναγνωρίσουμε ότι τέτοιου βάθους προβληματισμό δεν τον έχουμε συναντήσει ούτε στη Δύση (που ασχολείται τώρα πως θα παράγει περισσότερα όπλα για να σκοτωθούν περισσότεροι Ουκρανοί και πως θα απαγορεύσει τον Ντοστογιέφσκι και τον Τσαϊκόφσκι), αλλά και ούτε σε καμιά άλλη ήπειρο, τουλάχιστο με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις, όπως π.χ. την ιστορική ηγέτιδα του Μαλί, πρώην υπουργό Πολιτισμού αυτής της χώρας Αμινάτα Ντραμάνε Τραορέ, που αξίζει να διαβάσετε τη σοφία της εδώ, τόσο διαφορετική από τις ρηχές και επικίνδυνες ανοησίες των δικών, των δυτικών «ηγετών»-υπαλλήλων της ολιγαρχίας.
________
Σε επόμενο άρθρο μας θα παρουσιάσουμε πιο συγκεκριμένα μερικές από τις ιδέες των Λατινοαμερικανών ηγετών.
(*) Πολύ σημαντικές είναι επίσης (εν δυνάμει) οι τεράστιες κινητοποιήσεις για κοινωνικά θέματα εκατομμυρίων Γάλλων, Βρετανών και Ισπανών εργαζομένων, τις οποίες κρύβουν όσο καλύτερα μπορούν τα συστημικά ελληνικά «μέσα ενημέρωσης», που έχουν ζηλέψει την εποχή της δικτατορίας, παρά τη διαφορά των χρησιμοποιούμενων μεθόδων τότε και τώρα. Βέβαια, στο μέτρο που αυτά τα εργατικά και λαϊκά κινήματα δεν αμφισβητούν τον διεθνή προσανατολισμό της Ευρώπης, την αυτοακύρωσή της μέσα από τη συστράτευσή της με τον αποτρόπαιο αμερικανικό και ΝΑΤΟϊκό ιμπεριαλισμό, τέτοιου είδους κινήματα θα φτάσουν σύντομα σε αδιέξοδο. Είναι κατά κάποιο τρόπο «ταξικοί καυγάδες» εντός του Τιτανικού της «συλλογικής Δύσης», για να μοιράζεται κάπως πιο δίκαια το πλεόνασμα και δεν έχουν καμιά σπουδαία προοπτική. Κατεβαίνουν τρία εκατομμύρια Γάλλοι στο δρόμο για να κερδίσουν δύο χρόνια προτού βγουν στη σύνταξη, δεν κατεβαίνει όμως κανείς για να σταματήσει την όλο και πιο πιθανή προοπτική πυρηνικού και οικολογικού αφανισμού της ανθρωπότητας…
*Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Πηγή: kosmodromio.gr
