*Του Στάθη Σχινά –
Εξι στους 10 εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα δηλώνουν πως ο μισθός τους δεν επαρκεί για την κάλυψη των μηνιαίων εξόδων, ενώ σχεδόν 9 στους 10 έχουν αναγκαστεί να μειώσουν τις δαπάνες τους σε βασικά είδη διατροφής προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων Alco σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Η εικόνα χειροτερεύει εάν περιληφθούν στο υπό εξέταση δείγμα οι αγρότες και οι μικρομεσαίοι αυτοαπασχολούμενοι, καθώς η έλλειψη σταθερών εισοδημάτων επιδεινώνει τα προβλήματα.
Είναι γνωστό εξάλλου ότι, με βάση τις επίσημες στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Έλληνες βρίσκονται στις δύο τελευταίες θέσεις της Ε.Ε. των 27 από πλευράς κατά κεφαλήν εισοδήματος σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS), σύμφωνα και με τα καινούργια στοιχεία της Eurostat για το 2024 που δημοσιεύσε η ΑΥΓΗ της προηγούμενης Κυριακής.
Τι φταίει;
Πού οφείλεται αυτή η οικονομική δυσπραγία των Ελλήνων; Στην οικονομική κρίση της μετά το 2010 περιόδου, είναι η εύκολη απάντηση. Υπάρχει όμως επιπλέον κάτι πολύ σημαντικό που χειροτερεύει, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Και αυτό είναι η φορολογική πολιτική της κυβέρνησης τόσο επί εποχής Σταϊκούρα όσο και επί εποχής Χατζηδάκη που έχει ανατινάξει την κοινωνική συνοχή. Κατά την περίοδο 2020-2025 (βάσει και των προβλέψεων του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους) το ποσό που έχει αφαιρέσει από την αγορά η κυβέρνηση -αθροιστικά για την πενταετία-ανέρχεται στο μυθικό για τα ελληνικά δεδομένα επίπεδο των 37,14 δισ. ευρώ. Όταν το 2020 το αντίστοιχο ποσό των συνολικών εσόδων από ΦΠΑ ήταν μόλις 15,35 δισ. ευρώ, το 2025 το προϋπολογιζόμενο ποσό ΦΠΑ θα φθάσει (και θα υπερβεί κατά τα φαινόμενα εκτέλεσης του τρέχοντος προϋπολογισμού) το ποσό των 26,67 δισ. ευρώ, μέγεθος υψηλότερο κατά 73,7% του αντίστοιχου του 2020! (βλ. και τον δημοσιευόμενο πίνακα.)
1. Πληθωρισμός. Ας σημειωθεί ότι, βάσει των στοιχείων τόσο της ΕΛΣΤΑΤ όσο και της Τραπέζης της Ελλάδος, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή ήταν στο 99,8 τον Αύγουστο του 2019 και στο 118,6 τον Φεβρουάριο του 2025. Κάτι που σημαίνει ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός ήταν αθροιστικά 18,8% στο μεταξύ διάστημα, ενώ ήταν 18,6% αν ληφθεί ως βάση αναφοράς το 2020.
2. Πληθωρισμός τροφίμων. Επίσης, ο Ενιαίος Δείκτης Καταναλωτή στα τρόφιμα ήταν στο 97,9 τον Αύγουστο του 2019, ουσιαστικά πρώτο μήνα διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία. Τον Φεβρουάριο του 2025 ο ίδιος δείκτης ήταν στο 130,9, όπερ σημαίνει ότι ο πληθωρισμός τροφίμων την περίοδο της Ν.Δ. αθροιστικά ήταν στο 33,7%.
3. Ονομαστική αύξηση ΑΕΠ. Το ονομαστικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ανήλθε το 2019 στα 185,18 δισ. ευρώ. Το 2024 σε τρέχουσες τιμές έφθασε τα 237,57 δισ. ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 28,29%. Αν συνυπολογιστεί το 18,8% του πληθωρισμού, τότε προκύπτει ότι σε τιμές του 2019 ή πραγματική αύξηση του ΑΕΠ είναι πολύ, πολύ μικρότερη.
Αλλά ας μείνουμε στις ονομαστικές μεταβολές. Το άθροισμα των ποσοστιαίων μεταβολών του πληθωρισμού και του ονομαστικού ΑΕΠ είναι περίπου 47% (πληθωρισμός 18,8% + ΑΕΠ 28,29=47% περίπου). Κατά συνέπεια, το θηριώδες 73,7% που αντιπροσωπεύει την αύξηση μεταξύ του ΦΠΑ του 2020 και του 2025, ον κατά 26 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο αυτού του αθροίσματος, δεν οφείλεται στην ανάπτυξη (αύξηση του ΑΕΠ) ούτε στον πληθωρισμό μόνο ούτε καν και στα δύο μαζί, αθροιστικά. Και το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι η εμμονή της κυβέρνησης στη διατήρηση των υψηλών συντελεστών ΦΠΑ στην πραγματικότητα αποτελεί ομολογία της αποτυχίας της στο μέτωπο της ανάπτυξης και της αύξησης των φορολογικών εσόδων με υγιή τρόπο. Διότι χωρίς τα επιπλέον έσοδα από τον ΦΠΑ ο κρατικός προϋπολογισμός θα είχε αρνητικά πρωτογενή πλεονάσματα. Και το τελικό ισοζύγιο θα ήταν βαθιά ελλειμματικό.
Οι συνέπειες
Η κυβερνητική εμμονή στις χαμηλές αυξήσεις σε μισθωτούς και συνταξιούχους, η οποία συνοδεύεται από τη συστηματική άρνησή της να προσθέσει σταθερές νέες δαπάνες στον προϋπολογισμό (νέες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στο ΕΣΥ, στην Παιδεία, π.χ.), έχει οδηγήσει ουσιαστικά στην «ανατίναξη» όποιου «κοινωνικού κράτους» υφίστατο. Και όποια νέα πολιτική εφαρμόζεται σε τομείς που άπτονται της κοινωνικής συνοχής χρηματοδοτείται κατά κόρον από τα ευρωπαϊκά ταμεία, όπως, π.χ., το πρόσφατο πρόγραμμα «Πρόληψη».
Στον άδικα υψηλό ΦΠΑ πρέπει, βεβαίως, να προστεθούν και άλλες φορολογίες, όπως η μνημονιακή ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), και βεβαίως τα ευρήματα της προαναφερθείσης έρευνας του ΙΝΕ ΓΣΕΕ και της Alco, σύμφωνα με την οποία το 88% των εργαζομένων δηλώνει ότι έχει μειώσει τις δαπάνες του σε βασικά είδη διατροφής προκειμένου να αντεπεξέλθει! Παράλληλα 7 στους 10 εργαζόμενους (71% των ερωτηθέντων) δηλώνουν ότι είτε χρησιμοποιούν μέρος των αποταμιεύσεών τους (34%) είτε ότι δεν διαθέτουν καθόλου αποταμιεύσεις (37%) προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα έξοδα του μήνα.
Ο νέος υπουργός Οικονομίας
Το βασικό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει ο εκ του ΠΑΣΟΚ προερχόμενος νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι η «κοινωνική συνοχή», που εκ των πραγμάτων έχει μετατραπεί σε ένα κολοσσιαίο, όχι μόνο κοινωνικό, αλλά και οικονομικό μέγεθος Ο Κ. Μητσοτάκης ελπίζει και σχεδιάζει να δώσει κάποιο «γλυκαντικό» στους χειμαζόμενους από την οικονομική δυσπραγία, στους οποίους περιλαμβάνονται και όσοι δεν πέρασαν ποτέ τη βαθιά κρίση στην οποία τους βύθισε η μνημονιακή περίοδος. Θέλει να περάσει το καλοκαίρι και να πάει στη ΔΕΘ με κάποιο πακέτο παροχών. Χωρίς κάποια ουσιαστικά μέτρα και δεδομένης της κοινωνικής δυναμικής που αναπτύσσεται, αυτό είναι το μεγάλο του στοίχημα… Χωρίς όμως κάποια ενδιάμεση «βοήθεια» διά χειρός Πιερρακάκη, μάλλον πολύ δύσκολα θα βγει το καλοκαίρι, που πάντα κρύβει εκπλήξεις.
ΠΗΓΗ: avgi.gr
