Η Σοσιαλδημοκρατία/Σοσιαλισμός και η Κεντροαριστερά δεν είναι μόνο εθνική υπόθεση. Είναι ευρωπαϊκή και διεθνής, εφόσον οι ριζικές αλλαγές στις οικονομικές πολιτικές και γεωπολιτικές ανακατατάξεις, μπορούν να οδηγήσουν σε νέο πολιτικό μετασχηματισμό.
Διεθνείς αλλαγές
Οι τεκτονικού χαρακτήρα αλλαγές της παγκοσμιοποίησης, οι κρίσεις και οι γεωπολιτικές ρήξεις, φέρνουν στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου, την αναδιάταξη των κοινωνικοοικονομικών συστημάτων και πολιτικών σχηματισμών που αναδείχτηκαν και κυριάρχησαν τις προηγούμενες δεκαετίες σε πολλές χώρες, εκφράζοντας τη κεντροαριστερά. Οι δυνάμεις αυτές, πολιτικές και κοινωνικές, οφείλουν να αγωνιστούν για ένα νέο πλαίσιο πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες και στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Ευρωπαϊκές πολιτικές
Η ΕΕ βρίσκεται σε σημείο καμπής.
Μετά την πανδημική, ενεργειακή κρίση και εκείνης της Ουκρανικής, αναδείχτηκε ότι, η ΕΕ στον τελευταίο κύκλο της με την ηγεμονία συντηρητικών κυβερνήσεων είχε αναθέσει, την ενεργειακή της αυτάρκεια στη Ρωσία λόγω φυσικού αερίου, την ανταγωνιστικότητα της στην Κίνα για χαμηλού παραγωγικού και μισθολογικού κόστους προϊόντα, τη διατροφική της ασφάλεια στις τρίτες χώρες με αντιστάθμισμα το άνοιγμα των αγορών τους σε υπηρεσίες, την εξωτερική και αμυντική της πολιτική στις ΗΠΑ και Μ.Βρετανία, τη δημοσιονομική της πολιτική κυρίως σε πολιτικές σταθεροποίησης του ευρώ από την ΕΚΤ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη κλιματική αλλαγή σε εφαρμογή εθνικών ρυθμίσεων και στο περιορισμό της ΚΑΠ, τη μεταναστευτική της πολιτική στις χώρες υποδοχής, στις κρατικές ενισχύσεις εφόσον οι κυβερνήσεις είχαν τη δυνατότητα να τις παρέχουν. Οι δε συνεχιζόμενες κρίσεις, έφεραν και τη διάσπαση του Γαλλογερμανικού άξονας που αποτελούσε τη βάση των πολιτικών συμβιβασμών μεταξύ Νότου και Βορρά και τον ευρωπαϊκό αντίλογο σε παρεμβάσεις των ΗΠΑ. Η Ε.Ε. πορεύτηκε ως μια οικονομική οντότητα και δεν τόλμησε να προχωρήσει στη πολιτική της ενοποίηση.
Μόνο για την ενιαία αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων κρίσεων, πρώτη φορά ενεργοποιήθηκε ένα νέο Ταμείο, εκείνου της Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με δανεισμό της ΕΕ, δηλ. ενός «άτυπου» ευρωομόλογου, που θα στήριζε τις εθνικές οικονομίες κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
Σε επίπεδο πολιτών, υπήρχε μια έντονη κινητικότητα των ευρωσκεπτικιστών που εντείνεται πλέον με τη παρουσία «λαϊκίστικων» κινήσεων που εργαλειοποιούν τον εθνικισμό γιατί θεωρούν ότι έχουν περιθωριοποιηθεί από τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Αν και δεν έχουν αποκτήσει ενιαία ταυτότητα, αρχίζουν και μορφοποιούν τα αιτήματα τους γύρω από ζητήματα «ασφάλειας», ενίοτε και με ακροδεξιές παραλλαγές. Οι συντηρητικές δυνάμεις ως υπαίτιες για την εμφάνιση αυτών των λαϊκίστικων τάσεων, τους ενσωματώνουν ευκαιριακά ή τους πετούν στο καναβάτσο των «άκρων», με τεχνάσματα επικοινωνιακού χαρακτήρα ή με εκλογικές παροχολογίες.
Η περίοδος πολιτικής και οικονομικής ρευστότητας της Ευρώπης, δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ και μάλιστα όταν οι γεωπολιτικές ανατροπές τη θίγουν άμεσα. Αρχίζει ένας νέος κύκλος συζητήσεων και αποφάσεων που επιδιώκουν να ανατρέψουν το μέχρι σήμερα «ράθυμο» μοντέλο λειτουργίας και ανάπτυξης της ΕΕ. Μεταξύ των εισηγήσεων που θα σηματοδοτήσουν το νέο κύκλο εξελίξεων και αποφάσεων είναι εκείνες των πρώην Ιταλών πρωθυπουργών, Λέττα και Ντράγκι.
Προτάσσονται πολιτικές, για μια νέα οικονομική πολιτική και χρηματοδοτικά μέσα, μια συμφωνία για ισχυρή Βιομηχανική πολιτική, μια Συμφωνία για το Περιβάλλον, για εναρμόνιση των πολιτικών ενέργειας, παιδείας και υγείας όπου σε συνδυασμό με τη καινοτομία και τη ψηφιακή οικονομία, τη διατροφική ασφάλεια, θα αλλάξουν το αναπτυξιακό μοντέλο της ΕΕ. Επίσης, προτάσσεται η απόκτηση ενιαίας αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής με χρηματοδοτική στήριξη τους και διαμέσου έκδοσης ευρωομόλογου. Ο δημόσιος τομέας πλέον επανέρχεται ενισχύοντας το ρόλο του, τη κοινή δανειοληπτική ικανότητα της ΕΕ, την ισορροπία και ιεράρχηση των δημόσιων πόρων με τις ιδιωτικές επενδύσεις ,ενώ προωθούνται πολιτικές ενίσχυσης του κράτους πρόνοιας. Στόχος του νέου πολιτικού διαλόγου είναι, η ισχυροποίηση της ΕΕ, η σύγκλιση, η συνοχή αλλά η εμβάθυνση των πολιτικών της ΕΕ.
Σε αυτή τη μεγάλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει για την αλλαγή μοντέλου, οι σοσιαλδημοκρατικές/σοσιαλιστικές και κεντροαριστερές δυνάμεις, οι οποίες αυτή τη περίοδο δεν έχουν ισχυρή κυβερνητική εκπροσώπηση, πρέπει να ορθώσουν πολιτικό λόγο και να αναδείξουν το νέο αναπτυξιακό, κοινωνικό τους μοντέλο, την ενίσχυση της δημοκρατία σε θεσμούς και τρόπου λήψης αποφάσεων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι εξελίξεις είναι αλληλένδετες με κυρία επιδίωξη να αποκτηθεί και πάλι η εμπιστοσύνη των πολιτών στις συλλογικές οντότητες. Είναι μια πρόκληση και ευκαιρία για την ανάδειξη και επαναφορά της σοσιαλδημοκρατίας ως σύστημα διακυβέρνησης στα νέα δεδομένα. Απαιτούνται συμμαχίες, συνεννοήσεις και κατανόηση των νέων αναγκών και συμπεριφοράς της σύγχρονης κοινωνίας.
Εθνικός πολιτικός μετασχηματισμός με κύριο πρωταγωνιστή τη Κεντροαριστερά
Η χώρα μας μετά από μια πολυετή περίοδο κρίσεων, χαρακτηρίζεται και από πρωτοφανής πολιτικές αλλαγές που ανέτρεψαν το διαχρονικό δίπολο, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και του μετέπειτα ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, ενός κόμματος απόκτημα της κρίσης και της ανάγκης να περάσουν αυστηρές ευρωπαϊκές δημοσιονομικές πολιτικές για την ανάκτηση μιας στοιχειώδους ισορροπίας μεταξύ της χώρας μας και της ΕΕ. Οι πρόσφατες εθνικές εκλογές-τον Μάιο και Ιούνιο του 2024- ανέδειξαν για δεύτερη φορά ως κυρίαρχη πολιτική δύναμη τη ΝΔ και διασπασμένες τις δυνάμεις της Κεντροαριστεράς. Μια απεικόνιση των πολιτικών δυνάμεων που είχε παρουσιαστεί σε αρκετές χώρες μέλη της ΕΕ.
Οι ραγδαίες εξελίξεις όμως δεν μας επιτρέπουν να κοιταζόμαστε για ώρες στον «καθρέφτη μας». Να μονολογούμε για το ένδοξο παρελθόν μας ή να αυθυποβάλλουμε το είδωλο μας σε ένα αισιόδοξο μέλλον…
Οφείλουμε ως αντιπολίτευση,
να προτάξουμε ότι η χώρα μας πρέπει να αποκτήσει εθνικό προσανατολισμό ως ένα σύγχρονο κράτος, με σημαντικές μεταρρυθμίσεις και ένα ριζοσπαστικό μακροχρόνιο πρόγραμμα, με εθνική συνεννόηση
να ανοίξουμε κοινωνικό και πολιτικό διάλογο με τις παραγωγικές δυνάμεις, τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους για το μέλλον της ΕΕ
να καταστήσουμε σαφές στην κοινωνία ότι, πολιτικός αντίπαλος είναι η συντήρηση, η αδιαφάνεια, ο συγκεντρωτισμός εξουσιών, η καταπάτηση των δημοκρατικών διαδικασιών και αρχών
να σπάσουμε το φράγμα της έλλειψης εμπιστοσύνης από τους συμπολίτες μας που τελικά εγκλωβίζονται στην αναμονή του «κανένα» ή να θεωρούν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ του διασφαλίζει την σταθερότητα.
να αναδεικνύουμε σταθερά τη προοδευτική ατζέντα, κοινωνική, οικονομική, αναπτυξιακή και να μη πέφτουμε στη παγίδα του επικοινωνιακού «τρολαρίσματος» της κυβέρνησης
να υπενθυμίσουμε ότι η κοινωνία έχει πετύχει τις μεγαλύτερες διεκδικήσεις της, έχοντας στο πολιτικό σύστημα δύο ισχυρά κόμματα και όχι πολυκερματισμό πολιτικών δυνάμεων
να αποκαλύπτουμε τις πελατειακές πολιτικές που οδηγούν σε μια κοινωνία των δύο άκρων, με τη συσσώρευση πλούτου από τη μια πλευρά και από την άλλη τη νέα πολύμορφη φτωχοποίηση του μεγαλυτέρου μέρους της κοινωνίας
να υπενθυμίσουμε ότι, οι κάθετες αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε όμορες προοδευτικές δυνάμεις ενώ απέναντι υπάρχει μια συντηρητική δεξιά παράταξη, δεν οδηγεί σε δημοκρατικό διέξοδο.
Η ψήφος των συμπολιτών μας στις ευρωεκλογές δεν θα δώσει μήνυμα ή προειδοποίηση στην ΝΔ προς διορθωτικό βηματισμό της. Θα δώσει αποφασιστική ψήφο για την επόμενη διακυβέρνηση της χώρας. Άλλωστε, μετά το 2014 τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δείχνουν την αλληλουχία της ανόδου και πτώσης του κυβερνώντος κόμματος.
Η χώρα μας, όπως και άλλες χώρες της ΕΕ, βρίσκονται σε περίοδο πολιτικού μετασχηματισμού, προσδιορίζοντας και το νέο μοντέλο διακυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ-ΚινΑλ, με την αυτογνωσία του και της μετεξέλιξής του, προχώρησε και προχωρεί σε ένα πολιτικό χώρο ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων που μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για μια νέα αλλαγή. Για μία ισχυρή, ενιαία προοδευτική αντιπολίτευση που θα αποφασιστεί από κάτω προς τα πάνω. Ενός πολιτικού προοδευτικού, κεντροαριστερού πόλου που θα είναι η έκφραση της ίδιας της κοινωνίας και που θα διεκδικήσει κυβερνησιμότητα.
*Η Κατερίνα Μπατζελή είναι π. Υπουργός, βουλευτής, ευρωβουλευτής και μέλος ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ
Πηγή: dnews.gr
