*Του Γιάννη Μυλόπουλου – Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια ο ρόλος της περιφερειακής αυτοδιοίκησης υποβαθμίζεται έως πλήρους μηδενισμού. Όσο πιο συγκεντρωτικό είναι ένα μοντέλο ανάπτυξης που στηρίζεται στις ιδιωτικοποιήσεις του δημόσιου πλούτου, καθώς και στην εκχώρηση των δημόσιων δομών σε επιχειρηματικά συμφέροντα, τόσο πιο ελεγχόμενα εκτελείται το σχέδιο εκποίησης της χώρας.
Σιγά να μην περίμεναν οι κυβερνώντες της παντοδυναμίας του 41% από τις περιφέρειες και τις τοπικές κοινωνίες να συναινέσουν στην ίδια τους την καταστροφή.
Τα ίχνη του κερδοσκοπικού μοντέλου ανάπτυξης το οποίο εφαρμόζεται βίαια σε ολόκληρη τη χώρα όμως, είναι ήδη ορατά.
Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού κάνει την οικονομία πιο εξαρτημένη από λίγα και μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Και συγχρόνως την κάνει πιο ευάλωτη στις κρίσεις και λιγότερο ανθεκτική στις κλιματικές αλλαγές και στις περιβαλλοντικές πιέσεις.
Η ύφεση της οικονομίας και η αύξηση της ανεργίας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, λόγω μεγάλης εξάρτησης από τον τουρισμό που κατέρρευσε εκείνη την περίοδο, ήταν το πρώτο ανησυχητικό σύμπτωμα μιας οικονομίας ασταθούς και ευάλωτης.
Η ευαισθησία του τουρισμού στις αλλεπάλληλες κρίσεις, από την ενεργειακή και την κρίση ακρίβειας, μέχρι την κλιματική κρίση, δείχνει τα όρια της μεγάλης εξάρτησης της οικονομίας από μια όχι και τόσο ανθεκτική στις αλλαγές οικονομική δραστηριότητα.
Το παράδειγμα της φετινής καταστροφής του τουρισμού στη Ρόδο και στις υπόλοιπες τουριστικές περιοχές που κάηκαν αβοήθητες από τις δασικές πυρκαγιές, είναι επώδυνο και άκρως διδακτικό.
Η ανάγκη για μια αυτοδύναμη παραγωγική ανασυγκρότηση που θα στηρίζεται όχι μόνο στον τουρισμό, αλλά και στα δικά μας παραγωγικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως είναι τα σπάνια μεσογειακά είδη διατροφής, τα περιζήτητα στις διεθνείς αγορές ελληνικά προϊόντα και οι υπηρεσίες της οικονομίας της γνώσης, είναι έκδηλη για να γίνει η οικονομία πιο ανθεκτική, πιο αξιόπιστη και λιγότερο επισφαλής.
Η ανάγκη για δημόσιες πολιτικές προσαρμογής στους κινδύνους και μετριασμού των φυσικών καταστροφών που φέρνει η κλιματική κρίση γίνεται τώρα ακόμη μεγαλύτερη, με δεδομένη την εξάρτηση της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού από τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η απειλή της αλλαγής του κλίματος σε ξηρότερη και θερμότερη κατεύθυνση, που επιδεινώνεται από την απουσία μέτρων πρόληψης και περιορισμού των φυσικών κινδύνων, όσο και η απειλή της ερημοποίησης που επιταχύνεται εξ αιτίας των ανεξέλεγκτων φυσικών καταστροφών, υπονομεύουν την τουριστική ανάπτυξη. Κι αυτό γιατί αποδυναμώνουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα στα οποία αυτή στηρίζεται, που είναι η φύση και το κλίμα.
Κανείς δεν θα θέλει σε λίγα χρόνια να κάνει διακοπές σε μια Ελλάδα που θα μοιάζει στην έρημο Σαχάρα.
Υπάρχει και ακόμη ένα μεγάλο πρόβλημα όμως με το συγκεκριμένο μοντέλο κερδοσκοπικής ανάπτυξης.
Η χωρίς σχέδιο μεγέθυνση του τουρισμού, χάριν της επιδίωξης ακόμη μεγαλύτερου κέρδους από τα συμφέροντα που τον λυμαίνονται, σε βαθμό που να υπερβαίνει τη φέρουσα ικανότητα της ελληνικής φύσης, οδηγεί σε μεγάλο κίνδυνο καταστροφής του ίδιου του τουριστικού προϊόντος.
Η λειψυδρία και η κατάρρευση των δικτύων ύδρευσης και ηλεκτρισμού, όπως και η αστοχία των έργων αποχέτευσης και των βιολογικών καθαρισμών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια λόγω του χωρίς σχέδιο και χωρίς όρια υπερτουρισμού στη Χαλκιδική, στα νησιά και στις τουριστικές περιοχές της χώρας, δείχνουν τη λάθος κατεύθυνση της τουριστικής ανάπτυξης.
Κι ακόμη, η κατάληψη του δημόσιου χώρου στις παραλίες από τα συμφέροντα που εκμεταλλεύονται τα δημόσια αγαθά για ίδιο όφελος με την ανοχή των αρχών, έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις για τη διεκδίκηση του δημόσιου χώρου, κάτω από τον όχι τυχαία απαξιωτικό κωδικό «κίνημα της πετσέτας».
Η ανάγκη για ένα διαφορετικό μοντέλο μιας βιώσιμης ανάπτυξης, μιας ανάπτυξης δηλαδή που θα ισορροπεί ανάμεσα στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον και που γι’ αυτό θα έχει διάρκεια και θα είναι και δίκαιη, είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ επιτακτική.
Η αλλαγή σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα είναι παραγωγικό, φιλικό προς το περιβάλλον και δίκαιο για τους πολίτες, παρέχοντας ευκαιρίες ισότιμης πρόσβασης σε όλους, είναι φανερό ότι δεν μπορεί να αρχίσει από το κέντρο προς την περιφέρεια.
Θα αρχίσει αντίστροφα, από εκεί που εκδηλώνεται η δυσφορία με όσα συμβαίνουν και συνειδητοποιείται η ανάγκη για αλλαγή κατεύθυνσης.
Θα αρχίσει δηλαδή από τις περιφέρειες ως κίνημα διεκδίκησης, προκειμένου να πιέσει την κεντρική διοίκηση για την επιδιωκόμενη αλλαγή.
Η διεθνής οικολογική προτροπή «Σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά», ήρθε η ώρα να γίνει πράξη και στις ελληνικές περιφέρειες.
Η ευκαιρία των περιφερειακών εκλογών για την αναγκαία στροφή είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία για να κλείσει ένας οπισθοδρομικός, εχθρικός προς την κοινωνία και καταστροφικός για το περιβάλλον αναπτυξιακός κύκλος.
Οι περιφέρειες της χώρας, ως θεμελιώδης θεσμός για την ανάπτυξη και το περιβάλλον, πρέπει να γίνουν κέντρα ανάσχεσης των καταστροφικών πολιτικών της ιδιωτικοποίησης της ελληνικής φύσης και της μεγέθυνσης της εκμετάλλευσης των δημόσιων αγαθών προς όφελος επιχειρηματικών συμφερόντων και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.
Η επικράτηση στις περιφερειακές εκλογές προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων που θα διεκδικήσουν και θα επιτύχουν την αλλαγή υπέρ μιας ισορροπημένης και γι’ αυτό βιώσιμης οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, είναι σήμερα περισσότερο από άλλοτε αναγκαία.
Πρώτα για να σωθεί ό,τι ακόμη σώζεται από τον δημόσιο πλούτο σε μια εποχή μεγάλων κρίσεων και απειλών.
Για να αλλάξει η χώρα προσανατολισμό, προς μια ανάπτυξη ανθεκτική στις κρίσεις, συμβατή με τη φέρουσα ικανότητα της ελληνικής φύσης και δίκαιη για όλους τους πολίτες.
Και ύστερα για να ισορροπήσει το πολιτικό εκκρεμές, το οποίο μετά τη συντριπτική νίκη των δυνάμεων της Δεξιάς στις βουλευτικές εκλογές, τείνει να γίνει ολοκληρωτικό και ανεξέλεγκτα ισοπεδωτικό.
*Ο Γιάννης Α. Μυλόπουλος, είναι Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Υποψήφιος Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας με τον ΣΥΡΙΖΑ
Πηγή: tvxs.gr
Φωτογραφία: facebook
