*Γράφει ο Μενέλαος Γκίβαλος – Ένα ιστορικό γεγονός, σύμφωνα με την ιστοριογραφική προσέγγιση του Max Weber, χαρακτηρίζεται τυχαίο όταν δεν επηρεάζει την πορεία των ιστορικών εξελίξεων. Αντίθετα, ως σημαντικό (αναγκαίο κατά τον ίδιο) κρίνεται ένα συμβάν όταν αναδιατάσσει τις ιστορικές ισορροπίες και αποβαίνει αφετηρία νέων (μη προσδοκώμενων) εξελίξεων.
Το κυβερνητικό καθεστώς καθ’ όλη την προεκλογική περίοδο (πλην των δύο τελευταίων εβδομάδων) προσπάθησε να κατατάξει στα «ασήμαντα» πολιτικά γεγονότα τις ευρωεκλογές, να υποβαθμίσει και να απαξιώσει τη σημασία τους. Άλλωστε, το νεοφιλελεύθερο καθεστωτικό «αφήγημα» θεώρησε ότι το 41% αποτελούσε μια νομοτέλεια που προκαθόριζε το μέλλον και η οποία δεν μπορούσε να διαταραχθεί από την ψήφο των πολιτών. Κι όμως… Αυτή η νομοτέλεια δεν αποτέλεσε παρά μια κατασκευή που κατέρρευσε.
Η κοινωνική και πολιτική απονομιμοποίηση του κυβερνητικού καθεστώτος
Η κατάρρευση της Ν.Δ. και η πλήρης αποδόμηση και απογύμνωση του Κ. Μητσοτάκη αποτυπώνονται μεν ποσοτικά-αριθμητικά, όμως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους είναι εξίσου ή και περισσότερο εντυπωσιακά.
Οι καθεστωτικοί επιτελείς δεν κατανόησαν ότι το 41% υπήρξε η συνισταμένη μιας σειράς ευνοϊκών συγκυριών για τη Ν.Δ., που είχαν όμως πεπερασμένο ορίζοντα: των 50 δισ. την περίοδο της πανδημίας που διαμόρφωσαν ένα πολυεπίπεδο πελατειακό πλέγμα, των συνθηκών κοινωνικής και πολιτικής καταστολής της περιόδου 2020-2022, αλλά και του «μετέωρου βήματος» της προοδευτικής κυβέρνησης (η οποία είχε απορριφθεί a priori από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ.). Γι’ αυτό και πολύ σύντομα αυτή η επίπλαστη «κοινωνική συναίνεση» του 41% διερράγη πριν απ’ όλα στο εσωτερικό του εκλογικού-κοινωνικού σώματος της Ν.Δ. Η ακρίβεια, η διάλυση του ΕΣΥ και των κοινωνικών θεσμών, η διαφθορά, η καταλήστευση του δημόσιου και κοινωνικού πλούτου, η καταπάτηση και ο ευτελισμός των δημοκρατικών θεσμών, όλα αυτά δεν αποτελούσαν παρά προϋποθέσεις για τη «σταθερότητα» που διασφάλιζε το κυβερνητικό καθεστώς.
Το γεγονός, όμως, που αποτέλεσε τον καταλύτη των εξελίξεων ήταν το έγκλημα των Τεμπών. Η απόπειρα συγκάλυψης (που συνεχίζεται αδιάλειπτα) αποτέλεσε μια δεύτερου βαθμού εγκληματική και ανόσια ενέργεια, πέρα και πάνω από το ίδιο το κυβερνητικό έγκλημα.
Το 41% χρησιμοποιήθηκε όχι απλώς ως έκφραση συσχετισμών δύναμης, αλλά και ως ιδεολογικό και πολιτικό όπλο για την απαξίωση, την τρομοκράτηση, τον εκφοβισμό των πολιτών και των πολιτικών αντιπάλων του κυβερνητικού καθεστώτος. Πολύ σωστά ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και ο Στέφανος Κασσελάκης χτύπησαν και ακύρωσαν τον κεντρικό πυρήνα της κυβερνητικής προπαγάνδας, και η λαϊκή ψήφος αποκάλυψε ότι το 41% δεν ήταν παρά ένα άδειο κέλυφος επιμελώς στιλβωμένο.
Πώς απαντά το κυβερνητικό καθεστώς στην κρίση κοινωνικής νομιμοποίησης; Με ένταση της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής και διεύρυνση της ακροδεξιάς πολιτικoϊδεολογικής φυσιογνωμίας του. Η Ακροδεξιά, ο υπερσυντηρητισμός, ο κοινωνικός και φυλετικός ρατσισμός εμφωλεύουν, αναπαράγονται και κυριαρχούν συχνά (πολιτικά και ιδεολογικά) στο εσωτερικό της Ν.Δ. Η ίδια η ατζέντα και οι πρακτικές της Ν.Δ. εμπεριέχουν και νομιμοποιούν τα ακροδεξιά κόμματα, με κάποια από τα οποία μπορεί να συνεργασθεί, άλλωστε, όταν προκύψει η «ανάγκη».
Ο καθοριστικός ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
Σ’ αυτό το έντονα κρισιακό πεδίο, που παραπέμπει αναλογικά στον Μάιο του 2012 ως προς την κατάρρευση των καθεστωτικών φορέων, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στάθηκε όρθιος, επικύρωσε τη θέση του ως αξιωματική αντιπολίτευση και αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή της σύγκρουσης με το νεοφιλελεύθερο κυβερνητικό καθεστώς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και ο πρόεδρός του εκκινούν από αυτή τη νέα αφετηρία έχοντας ξεπεράσει μια σειρά επάλληλων κρίσεων (δύο σοβαρές ήττες, αποχώρηση Αλ. Τσίπρα, δύο διασπάσεις / αποχωρήσεις, ένα εκρηκτικό Συνέδριο) που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στο πολιτικό περιθώριο. Όμως οι κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές του αντοχές επιτρέπουν σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και στον πρόεδρό του Στέφανο Κασσελάκη να ξεκινήσουν από σταθερή βάση την πορεία προς μια νέα ελπιδοφόρα προοπτική και να διαδραματίσουν τον ρόλο του ιστορικού καταλύτη των εξελίξεων. Η αντιπαράθεση και η σύγκρουση με τις δομές και τους μηχανισμούς του καθεστώτος απαιτούν ένα ευρύ κοινωνικοπολιτικό μέτωπο, μια συνεκτική κοινωνική συμμαχία που θα διαμορφώσει μια νέα ιστορική δυναμική και θα αναδιατάξει τους συσχετισμούς.
Βάση μιας τέτοιας κοινωνικής συμμαχίας είναι ένα συνεκτικό πρόγραμμα κοινωνικής ανάπτυξης που θα συγκρουσθεί με τα ολιγαρχικά συμφέροντα και τους μηχανισμούς ανισότητας, ένα πρόγραμμα που θα στηρίξει και θα απο-ιδιωτικοποιήσει τους θεσμούς του κοινωνικού κράτους (Παιδεία-Υγεία), θα ενισχύσει τα εισοδήματα, θα αποκαταστήσει τους δημοκρατικούς θεσμούς, θα δώσει σίγουρη προοπτική στους νέους. Κι αυτό το πρόγραμμα δεν επιδέχεται ούτε συμβιβασμούς ούτε συναλλαγές ούτε «μέσους όρους».
Αντίθετα, συνεννοήσεις κορυφής ή άμορφα «ενδιάμεσα» σχήματα ατέρμονων συζητήσεων και διαπραγματεύσεων παραβλέπουν ίσως ότι το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο παραμένει ενεργό και πως μόνο η δυναμική παρουσία και παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο μπορεί να διαμορφώσουν θετικές προοπτικές για τον λαό και τον τόπο. Οι στρατηγικοί στόχοι και ο ιστορικός ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν είναι διαπραγματεύσιμοι. Συνιστούν την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ήττα του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος και την ανάδειξη μιας προοδευτικής κυβέρνησης.
«Η Ιστορία μάς διδάσκει όταν την προσεγγίζουμε στο βάθος των εξελίξεων και μας παραπλανά όταν την ερμηνεύουμε με βάση τις δικές μας ψευδαισθήσεις» (G. H. Hegel).
* Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι αν. καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης ΕΚΠΑ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
Πηγή: avgi.gr
