*Του Γιάννη Μυλόπουλου –
Το χαρακτηριστικό της κλιματικής κρίσης είναι ότι προκαλεί συχνότερα, σε σχέση με το παρελθόν, ακραία φαινόμενα. Πυρκαγιές, πλημμύρες και ξηρασίες που άλλοτε συνέβαιναν κάθε 100, κάθε 500 ή και περισσότερα χρόνια, σήμερα επανεμφανίζονται κάθε 10, κάθε 5 ή και κάθε 3 χρόνια.
Η εμφάνιση της σπάνιας κακοκαιρίας Ιανός το 2020, που προκάλεσε καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία και αμέσως μετά από μόλις 3 χρόνια η εμφάνιση της ακόμη πιο σπάνιας κακοκαιρίας Daniel, αποδεικνύει ότι πλέον δεν ισχύουν όσα γνωρίζαμε για τον χρόνο επανεμφάνισης των ακραίων καιρικών φαινομένων. Και συνεπώς δεν ισχύουν και όσα ίσχυαν για τον σχεδιασμό των έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, που τώρα θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα και κατά πολύ δυσμενέστερα δεδομένα της πιο συχνής επανεμφάνισης των ακραίων φαινομένων.
Το κλειδί για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών που προκαλεί η κλιματική κρίση, όπως διαμορφώνονται τα πράγματα, είναι η προσαρμογή στις νέες συνθήκες.
Που σημαίνει ότι χρειάζονται νέες δημόσιες πολιτικές και νέα δημόσια έργα για την πρόληψη των φυσικών καταστροφών που προκαλούν τα όλο και συχνότερα ακραία φαινόμενα.
Κι ακόμη, χρειάζονται νέες δημόσιες πολιτικές και νέα δημόσια έργα για τον μετριασμό των συνεπειών των φυσικών καταστροφών που φέρνει η κλιματική κρίση.
Ούτε άγνοια ή αιφνιδιασμό, επομένως, δικαιούνται να επικαλούνται η κυβέρνηση και οι περιφερειάρχες για τα όλο και συχνότερα εμφανιζόμενα ακραία φαινόμενα, εφόσον γνωρίζουν πλέον για την κλιματική κρίση.
Ούτε όμως και μπορούν να επικαλούνται τον ακραίο χαρακτήρα των φαινομένων για να δικαιολογηθούν για την απουσία έργων προσαρμογής στις νέες συνθήκες. Με την αχαρακτήριστη, όσο και αντιεπιστημονική δικαιολογία που ακούστηκε στη Θεσσαλία, ότι η πλημμύρα ήταν τόσο σφοδρή, που ό,τι έργο και αν είχε κατασκευαστεί θα είχε αποτύχει.
Κι αυτό, γιατί στην κλιματική κρίση και στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών τα πράγματα δεν είναι ποτέ μαύρο ή άσπρο. Δεν είναι ποτέ δηλαδή ή κάνεις έργα που αντιμετωπίζουν με αποτελεσματικότητα το μέγεθος των φυσικών φαινομένων ή αλλιώς δεν κάνεις τίποτε.
Υπάρχει πάντοτε η αριστοτελική εκδοχή της μέσης οδού. Των έργων δηλαδή που μπορεί να μην έχουν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν τη σφοδρότητα μιας πλημμύρας, με την έννοια ότι δεν έχουν σχεδιαστεί για να παραλάβουν τα τόσο σπάνια εμφανιζόμενα πλημμυρικά φαινόμενα. Έχοντας όμως σχεδιαστεί για μικρότερης έντασης πλημμύρες, μετριάζουν τις φονικές συνέπειες των μεγαλύτερων πλημμυρικών απορροών.
Αυτή η διαπίστωση σημαίνει ότι δεν είναι το ίδιο να μην έχουν κατασκευαστεί καθόλου έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, όπως στη Θεσσαλία, σε σχέση με το να έχουν κατασκευαστεί έργα που όμως παραλαμβάνουν μικρότερες πλημμυρικές παροχές.
Γιατί ενώ στην πρώτη περίπτωση, των μηδενικών έργων, η καταστροφή είναι ολοκληρωτική, όπως συνέβη στη Θεσσαλία, στη δεύτερη περίπτωση τα υπάρχοντα έργα μπορεί να μην αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το μέγεθος της πλημμύρας, μετριάζουν όμως τις καταστροφικές του συνέπειες.
Γι’ αυτό η επίκληση της σπανιότητας επανεμφάνισης των ακραίων φαινομένων δεν μπορεί να λειτουργεί σαν άλλοθι για την απραξία των υπευθύνων.
Γιατί όμως οι δεξιοί νεοφιλελεύθεροι, ενώ αναγνωρίζουν στα λόγια την ύπαρξη κλιματικής κρίσης, δεν θωρακίζουν αποτελεσματικά τις ευάλωτες σε πλημμύρες λεκάνες απορροής;
Γιατί δηλαδή οι δεξιοί νεοφιλελεύθεροι δεν σχεδιάζουν αντιπλημμυρικά έργα και γιατί δεν ενσωματώνουν δημόσιες πολιτικές για την προσαρμογή στις νέες συνθήκες;
Η απάντηση βρίσκεται στην απέχθεια των δεξιών νεοφιλελεύθερων τόσο στο δημόσιο, όσο και στις δημόσιες πολιτικές και στα δημόσια έργα.
Ο βαθύς νεοφιλελεύθερος προσανατολισμός της κυβέρνησης Μητσοτάκη και των περιφερειαρχών που εμφορούνται από τις ίδιες αντιλήψεις για την αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, δεν τους επιτρέπει να εφαρμόζουν δημόσιες πολιτικές και να σχεδιάζουν δημόσια έργα.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις το καλοκαίρι τόσο του πρωθυπουργού, όσο και του υπουργού περιβάλλοντος στη Βουλή, για την εκχώρηση των δασών σε ιδιώτες, προκειμένου να τα προστατεύσουν.
Βάζουν δηλαδή τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
Αφού είναι γνωστό και αποδεδειγμένο διεθνώς ότι τα επιχειρηματικά συμφέροντα στα οποία εκχωρούνται τα δημόσια αγαθά και ο δημόσιος πλούτος χωρίς όρους και προϋποθέσεις, δεν έχουν κανένα σκοπό να τα προστατεύσουν από τις καταστροφές. Αντίθετα, η επιδίωξή τους είναι η εκμετάλλευση του δημόσιου πλούτου με σκοπό την κερδοφορία τους. Δηλαδή η καταστροφή των κατά τα άλλα αποκαλούμενων και «κοινών αγαθών».
Που όταν παύουν να είναι κοινά, παύουν και να προστατεύονται απέναντι στους κινδύνους της κλιματικής κρίσης.
Το ομολόγησε, άλλωστε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην Κέρκυρα, λίγα χρόνια πριν, όταν ρωτήθηκε για το δάσος που κόπηκε προκειμένου να κατασκευαστεί ένα μεγάλο ξενοδοχείο.
«Το δάσος κάποτε θα καιγόταν», δήλωσε. «Γι’ αυτό το κόψαμε εγκαίρως, για να το σώσουμε από την πυρκαγιά».
Αυτό που απέκρυψε, βέβαια, ο πρωθυπουργός στην ανατριχιαστική για το περιβάλλον και τον δημόσιο πλούτο δήλωσή του είναι ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι ποιος θα καταστρέψει πρώτος τη φύση. Αλλά ότι οι νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις έχουν ως μοναδικό σκοπό την εκμετάλλευση και καταστροφή των κοινών αγαθών, με σκοπό την κερδοφορία κάποιων επιχειρηματικών συμφερόντων στα οποία αυτά εκχωρούνται.
Στις φυσικές καταστροφές σε εποχή κλιματικής κρίσης συμβαίνει δηλαδή το ίδιο που συνέβη με την ιδεοληψία της «αυτορρύθμισης της αγοράς» σε εποχή ενεργειακής κρίσης.
Όσο το κράτος αρνιόταν να ρυθμίζει την ενεργειακή αγορά, διατηρώντας τη ΔΕΗ ιδιωτική σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, την αγορά τη ρύθμισαν οι κερδοσκόποι υπέρ των συμφερόντων τους και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.
Αυτή είναι η αιτία για την ελάχιστη κατανομή πόρων, μόλις στο 0,5% από το συνολικό προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Με τη μερίδα του λέοντος, περισσότερα από το 90% του Ταμείου, να κατανέμεται σε μικρό αριθμό ευνοημένων μεγάλων επιχειρήσεων.
Και αυτή είναι η αιτία γιατί μέχρι το φετινό καλοκαίρι, από τον ελάχιστο αυτόν προϋπολογισμό, είχε απορροφηθεί μόλις το 0,5%.
Το 0,5% του 0,5% δηλαδή του Ταμείου Ανάκαμψης αξιολογήθηκε ότι πρέπει να κατανεμηθεί για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών από τις φυσικές καταστροφές της κλιματικής κρίσης.
Αυτή η ιδεολογική εμμονή των νεοφιλελεύθερων δεξιών στο κέρδος επιχειρηματικών συμφερόντων, ακόμη και σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος, της περιουσίας και της ίδιας της ζωής των πολιτών, πρέπει να γίνει η προμετωπίδα για την απομάκρυνσή τους από την διοίκηση κυβέρνησης και περιφερειών.
Αλλιώς, για να κερδίσουν υπερκέρδη τα συμφέροντα που υπηρετούν, οι δεξιοί νεοφιλελεύθεροι είναι ικανοί να κάψουν και να πνίξουν όλη την Ελλάδα.
*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Υποψήφιος Περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Πηγή: tvxs.gr
Φωτογραφία: AP Photo/ File Vaggelis Kousioras,
