Έχουν περάσει τέσσερις μήνες από την 24η Φεβρουαρίου 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες του πολέμου, οι πληροφορίες και οι ειδήσεις από το μέτωπο κατελάμβαναν τις πρώτες θέσεις στα δελτία ειδήσεων και τις ενημερωτικές ιστοσελίδες. Αντίστοιχα, στο επίπεδο του δημόσιου λόγου κυριαρχούσε η συγκίνηση για το δράμα των Ουκρανών πολιτών και η αλληλεγγύη σε αυτούς. Καθώς όμως οι πολεμικές συγκρούσεις παρατείνονται χρονικά, και δίχως να διαφαίνεται ορατή ειρηνευτική διέξοδος, η έμφαση της κοινής γνώμης στη Δύση μετατοπίζεται προς τις «παράπλευρες» συνέπειες του πολέμου: τις αυξήσεις σε αέριο και καύσιμα, τον πληθωρισμό, τις γεωστρατηγικές ανακατατάξεις.
Στο μεσοδιάστημα αυτό, ο καθένας από εμάς έχει σχηματίσει την άποψή του για τον πόλεμο και την κατάσταση στην Ουκρανία. Στην Ελλάδα, οι έρευνες έχουν καταγράψει ένα αρκετά ισχυρό ρεύμα «κατανόησης» – για να το πούμε κομψά – των ενεργειών της Ρωσικής πλευράς, καθώς και ισχυρής κριτικής προς τη στάση των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Έχουμε όμως πλέον τη δυνατότητα να ακούσουμε τις θέσεις και των ίδιων των θυμάτων της εισβολής. Και αυτό, χάρη στην έρευνα που διενήργησε η NORC για λογαριασμό της Wall Street Journal, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε Ουκρανούς πολίτες – ορισμένοι εκ των οποίων είναι πρόσφυγες σε χώρες της ΕΕ, ενώ άλλοι είναι εκτοπισμένοι από την κατοικία τους λόγω των συγκρούσεων.
Παρότι μεθοδολογικά η διενέργεια της έρευνας αντιμετώπισε σχεδόν καινοφανείς προκλήσεις, τα συμπεράσματά της έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Σταχυολογήσαμε τα πιο σημαντικά εξ αυτών και σας τα παρουσιάζουμε.
Σημείο 1ο: Η εμπιστοσύνη στον Ζελένσκι παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Παρότι οι εξελίξεις στο μέτωπο δεν είναι ευνοϊκές για την Ουκρανία τον τελευταίο μήνα, το 87% των Ουκρανών συνεχίζουν να τον εμπιστεύονται, λιγότερο ή περισσότερο, για τον χειρισμό των πολεμικών επιχειρήσεων. Εξίσου συντριπτική είναι και η εμπιστοσύνη τους στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τις σχέσεις της Ουκρανίας με τις συμμάχους χώρες της Δύσης. Το ποσοστό βαίνει μειούμενο σε ό,τι έχει να κάνει με τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, καθώς και την οικονομική του πολιτική, αλλά και στις δύο περιπτώσεις οι θετικές γνώμες είναι πλειοψηφικές.
Σημείο 2ο: Η εικόνα των Ουκρανών για τους Ρώσους έχει επιβαρυνθεί πολύ από την εισβολή και τον πόλεμο. 76% των Ουκρανών έχουν αρκετά ή πολύ αρνητική γνώμη για τον Ρωσικό λαό εν γένει, ενώ σε άλλο σημείο της έρευνας 82% των Ουκρανών σημειώνουν ότι έχει πλέον «πιο αρνητική» εικόνα για τους Ρώσους σε σχέση με πριν την 24η Φεβρουαρίου. Σημειώνεται ότι το δείγμα της έρευνας προέρχεται αποκλειστικά από το μέρος του πληθυσμού που βρίσκεται σε ελεγχόμενα από τον Ουκρανικό στρατό εδάφη. Μολαταύτα, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι στην προ του 2014 πολιτική γεωγραφία της Ουκρανίας, το ποσοστό των «ρωσόφιλων» και των «δυτικόφιλων» ήταν περίπου μοιρασμένο, αντιλαμβανόμαστε ότι η εισβολή έχει προκαλέσει μια τεκτονική μετατόπιση στην κοινή γνώμη της χώρας, η οποία αναπόφευκτα θα εκφραστεί και πολιτικά.
Σημείο 3ο: Οι Ουκρανοί αναγνωρίζουν ότι μερίδιο της ευθύνης για την κατάσταση που δημιουργήθηκε βαραίνει και τους υπόλοιπους παίκτες του γεωπολιτικού σκηνικού. Στον επιμερισμό ευθυνών για την συνεχιζόμενη σύγκρουση, φυσικά άπαντες αναγνωρίζουν την ευθύνη της Ρωσίας, μολαταύτα ένα ισχυρά πλειοψηφικό ποσοστό (71%) αποδίδει μεγάλες ή αρκετές ευθύνες στην Ουκρανική κυβέρνηση. 59% θεωρούν ότι φέρουν σημαντικό μέρος ευθύνης και οι ΗΠΑ, ενώ ένα 55% εκτιμά το ίδιο για το ΝΑΤΟ. Αυτό είναι ένα πραγματικά εντυπωσιακό, όσο και απρόσμενο εύρημα.
Σημείο 4ο: Από την άλλη, μάλλον αναμενόμενες είναι οι απαντήσεις στο ερώτημα για την ικανοποίηση που νιώθουν οι πολίτες της Ουκρανίας από τη στήριξη χωρών της Δύσης. Πολωνία, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο ηγούνται της λίστας, ενώ αντίθετα οι Γερμανία και Γαλλία, πιθανόν λόγω της επαμφοτερίζουσας ή πιο επιφυλακτικής στάσης τους έναντι της Ρωσίας, συγκεντρώνουν τη δυσαρέσκεια των ερωτώμενων.
Σημείο 5ο: Τέλος, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι οι απαντήσεις στο κατά πόσον οι Ουκρανοί θα αποδέχονταν εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία, προκειμένου να επιτευχθεί ειρήνη.
Η συντριπτική πλειονότητα των απαντήσεων είναι απόλυτα αρνητικές. Ακόμα και σε περιπτώσεις, όπως αυτή της Κριμαίας, όπου η πραγματικότητα στο πεδίο μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπεί.
Αν συνδυάσουμε τα ευρήματα εδώ με αυτά του Σημείου 3 (ποιος φέρει ευθύνες για το ξέσπασμα του πολέμου;), αναδύονται οι μεγάλες δυσκολίες που θα έχει η κυβέρνηση Ζελένσκι στο να παρουσιάσει μια ειρηνευτική συμφωνία που θα έχει τη έγκριση της πλειοψηφίας των Ουκρανών. Λαμβάνοντας υπόψη πως η συσπείρωση γύρω από την εκάστοτε κυβέρνηση τείνει να φθίνει όταν λήγει μια κρίση, υπάρχει το ενδεχόμενο ο Πρόεδρος της Ουκρανίας να δυσκολευτεί εξίσου διαχειριζόμενος την ειρήνη όσο και διαχειριζόμενος έναν πόλεμο.
Μπορείτε να διαβάσετε το σύνολο της έρευνας εδώ.
Πηγή; avgi.gr
