*Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου –
Το σύστημα της εκλογής αρχηγού δήθεν από τη βάση το εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο Γιώργος Παπανδρέου, δηλαδή οι Αμερικανοί, όπως και σε άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης που επεδίωκαν, μετά το 1991, να τα κάνουν αντίγραφα και δορυφόρους του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ, ελέγχοντας ταυτόχρονα πλήρως την ηγεσία τους. Το ΠΑΣΟΚ το μιμήθηκε σύντομα η Νέα Δημοκρατία και, πολύ αργότερα, στη φάση του ακραίου εκφυλισμού και εξαμερικανισμού του, ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα.
Λέμε εκλογή δήθεν από τη βάση γιατί κανένας δεν γνωρίζει ποιοι είναι οι εκλογείς που προσέρχονται να ψηφίσουν τον αρχηγό του κόμματος! Πρόκειται για ακραίο παραλογισμό.
Για παράδειγμα, αν ένας Νεοδημοκράτης σκεφτεί τι ωραία που θα ήταν, εκτός από αρσενικό, να έχουμε και ένα θηλυκό Μητσοτάκη, μπορεί να πάει να ψηφίσει στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ την Άννα Διαμαντοπούλου, ουδείς τον εμποδίζει. Και μπορεί να μην είναι ένας «απλός Νεοδημοκράτης» που θα πάει να ψηφίσει, αλλά ο ίδιος ο Μητσοτάκης που θα στείλει κόσμο να ψηφίσει. Δεν λέω ότι θα το κάνει, λέω ότι η φαιδρή και ύποπτη αυτή διαδικασία εκλογής δήθεν από τη βάση το επιτρέπει.
Αν κάποιος της αριστεράς επίσης θέλει συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ μπορεί να πάει να ψηφίσει Δούκα, τον μόνο υποψήφιο στο ΠΑΣΟΚ που μοιάζει να μην αποκλείει κατηγορηματικά και εκ των προτέρων συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, οι άλλοι μάλλον νοιάζονται να διαμοιράσουν τα ιμάτια του ΣΥΡΙΖΑ, παρά να αγωνιστούν κατά του Μητσοτάκη. (*)
Τα κριτήρια των ψηφοφόρων σε μια τέτοια διαδικασία δεν είναι τα φυσιολογικά κριτήρια των μελών ενός κόμματος. Ένας δεξιός ΛΟΑΤΚΙ+ μπορεί να πάει να ψηφίσει Κασσελάκη στις εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ γιατί τον ενδιαφέρει αίφνης να έχουν τα πολιτικά κόμματα αρχηγούς ΛΟΑΤΚΙ+. Η διαδικασία δεν εμποδίζει κάτι τέτοιο. Ένας δεξιός Κρητικός μπορεί να θέλει Κρητικούς Προέδρους του ΠΑΣΟΚ ή του ΣΥΡΙΖΑ και να ψηφίζει αναλόγως.
Σε οποιονδήποτε άνθρωπο έχει δύο δράμια μυαλό στο κεφάλι του (κάτι που δεν είναι όπως φαίνεται η περίπτωση των σημερινών πολιτικών «ηγετών» μας), είναι σαφές ότι μια διαδικασία που μπορεί να επιτρέψει τέτοια φαινόμενα με το να δίνει σε οποιονδήποτε τυχόντα ή και περαστικό τη δυνατότητα να εκλέγει αρχηγό κόμματος, όχι μόνο δεν προάγει την εσωκομματική δημοκρατία, αντίθετα την καταργεί! Την καταργεί γιατί αφαιρεί από τα πραγματικά και ενεργά μέλη του κόμματος τη δυνατότητα να εκλέξουν αυτά την ηγεσία τους και να καθορίσουν την πολιτική του κόμματός τους. Η εκλογή αρχηγού από τον λαό τον κάνει πρακτικά απόλυτο μονάρχη, αν όχι θεσμικά, πάντως πολιτικά.
Στην εντελώς ακραία μάλιστα περίπτωση του Κασσελάκη, η μέθοδος αυτή επέτρεψε να τοποθετηθεί ένας δεξιός (εκ της διαδρομής και της αρθρογραφίας του) και προερχόμενος από το βαθύ τραπεζικό (Goldman Sachs) και αμερικανικό (CSIS, δηλαδή πολεμικές βιομηχανίες, Πεντάγωνο, CIA) κράτος και το εφοπλιστικό κεφάλαιο ως αρχηγός του κόμματος της «ριζοσπαστικής αριστεράς», με αποτέλεσμα τη σχεδόν διάλυσή του, κάτι αναπόφευκτο και απολύτως προβλέψιμο ευθύς εξ αρχής.
Τα κόμματα υποτίθεται ότι είναι ενώσεις ομοϊδεατών, που έχουν μια κοινή ιδεολογία, κοινές γενικές απόψεις και επιδιώξεις για την κοινωνία και αγωνίζονται για να επιτύχουν αυτές τις επιδιώξεις, να πείσουν την κοινωνία για τις απόψεις τους, όχι να την ακολουθήσουν στις δικές της, που άλλωστε εύκολα μεταβάλλονται από μια χρονική στιγμή σε άλλη. Γιατί όταν επιδιώκεις να ακολουθήσεις την κοινωνία στις απόψεις της και όχι να την πείσεις για τις δικές σου, σημαίνει ότι έχεις παύσει ήδη να είσαι αυτό που ισχυρίζεσαι, δεν είσαι ένωση ανθρώπων που αγωνίζονται για ένα κοινωνικό και εθνικό σχέδιο, αλλά ένωση ανθρώπων που προσαρμόζεται στις κατά καιρούς απόψεις της κοινωνίας, ακόμα και στα lifestyle γούστα της, ώστε να γίνει αρεστή, να πάρει την εξουσία και να ωφεληθεί από τη νομή της.
Τα κόμματα, από τη φύση τους, εκπροσωπούν ένα τμήμα της κοινωνίας, όχι όλη την κοινωνία που τη διατρέχουν διαφορετικά ρεύματα και διαθέτει περισσότερα του ενός κόμματα, ώστε να έχει και ο λαός τη δυνατότητα διαφορετικών επιλογών. Δεν είναι δυνατόν επομένως να δοθεί σε όλη την κοινωνία το δικαίωμα να αποφασίζει την ηγεσία τους. Θεωρητικά, όπως είναι σήμερα τα πράγματα, μπορεί το ίδιο εκλογικό σώμα να εκλέξει την ηγεσία της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ!
Αν όμως είναι έτσι, ποιος ο λόγος να έχουμε διαφορετικά κόμματα; Και στην πραγματικότητα εκεί πάμε, σε ένα είδος ολοκληρωτικού «πολυκομματικού μονοκομματισμού» και αυτή την πορεία εξυπηρετεί, όπως θα δείξουμε, η «εκλογή από τη βάση». Να έχουμε διάφορα κόμματα που συμφωνούν στην νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική και κάνουν την εξωτερική πολιτική που τους ζητάει να κάνουν ΝΑΤΟ και Ισραήλ. Στα υπόλοιπα ζητήματα θα δικαιούνται να διαφωνούν.
Υποθέτω ότι δεν έχουμε βέβαια φτάσει στο σημείο ακόμα (που δεν αποτρέπεται πάντως από το σύστημα της «εκλογής από τη βάση»!) να ψηφίζουν οι ίδιοι άνθρωποι για τις ηγεσίες όλων των κομμάτων, αν και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε καθόλου ότι υπάρχουν ψηφοφόροι που συμμετέχουν στις εκλογές περισσοτέρων του ενός κομμάτων. Αν γουστάρετε τη διαδικασία μπορείτε κι εσείς να πάτε να ψηφίσετε δύο φορές στο αμέσως επόμενο διάστημα. Τη μία στο ΠΑΣΟΚ και την άλλη στον ΣΥΡΙΖΑ. Αν διασκεδάζετε συμμετέχοντας στις εκλογές, γιατί να στερηθείτε τη δυνατότητα αφού επιτρέπεται; Και μάλιστα θα το γλεντήσετε τέσσερις φορές γιατί μάλλον θα έχουμε και επαναληπτικές.
Μόνο που αυτό δεν είναι γιορτή, είναι γελοιοποίηση της δημοκρατίας και των κομμάτων.
Το βέβαιο είναι πάντως ότι υπάρχει μια δύναμη, η ίδια δύναμη, που έχει όντως τη δυνατότητα να καθορίσει κατά τρόπο αποφασιστικό, ιδίως σε περιόδους ακραίας παθητικοποίησης, ατομικοποίησης και ραγιαδοποίησης του πληθυσμού, όπως η σημερινή στην Ελλάδα, το τι θα ψηφίσουν οι απροσδιόριστες αυτές «βάσεις» που εκλέγουν αρχηγούς και, εν συνεχεία, μπορούν να τους «φορέσουν» ακόμα και σε κόμματα με τα οποία είναι εντελώς και πλήρως αντίθετοι, όπως συνέβη με τον Κασσελάκη και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η δύναμη αυτή δεν είναι άλλη από την ολιγαρχία που ασκεί σχεδόν ολοκληρωτικό έλεγχο σε μια ενημέρωση που έχει καταντήσει απλή προπαγάνδα (εξίσου ολοκληρωτική, πολύ λιγότερο έντιμη όμως από αυτή που ασκούσε η δικτατορία) και τους «Ξένους Προστάτες» μας, που στην εποχή και τη χώρα μας είναι κυρίως οι παντοδύναμοι Αμερικανοί και οι ακόμα πιο παντοδύναμοι Ισραηλινοί του Πήγασου και των Αρπακτικών (Predator).
Αυτοί έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν αποφασιστικά το αποτέλεσμα της «εκλογής από τη βάση» που καθορίζεται κυρίως από τα συμβατικά και social media σε διάφορα live show και όχι, όπως θα όφειλε, τουλάχιστο σε κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, που ισχυρίζονται ότι είναι σοσιαλιστικά και αριστερά, από αναλυτικές συζητήσεις των προγραμμάτων των υποψηφίων σε πολλές εσωτερικές συνελεύσεις των μελών, αν υποθέσουμε ότι πρέπει τα ίδια τα μέλη να εκλέγουν τους Αρχηγούς.
Ποιος άλλωστε εκτός από πλούσιους σταρ μπορεί να συμμετάσχει σε τέτοιες εκλογές και να ανταγωνισθεί επί ίσοις όροις. Ασφαλώς κανείς εκπρόσωπος των λαϊκών στρωμάτων που λένε ότι εκφράζουν τα κόμματα της αριστεράς. Για να είναι δημοκρατική η εκλογή του αρχηγού θα έπρεπε να μην χρησιμοποιούνται ιδιωτικά μέσα, αλλά όλες οι εκστρατείες να γίνονται σε ισοδύναμη βάση με χρήση των κομματικών μέσων και του κομματικού μηχανισμού.
Ιστορικά, τα κόμματα της αριστεράς, σοσιαλιστικά ή κομμουνιστικά, δημιουργήθηκαν από την ανάγκη των οπαδών των σοσιαλιστικών ιδεών από τα λαϊκά κυρίως στρώματα και τη διανόηση να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πολύ υπέρτερη ισχύ της ολιγαρχίας και των ξένων δυνάμεων. Σήμερα, η δήθεν «εκλογή από τη βάση» αντιστρέφει την κατάσταση: διευκολύνει και επιταχύνει την απαγωγή και τον μετασχηματισμό αυτών των κομμάτων σε όργανα της ολιγαρχίας και των Ξένων και με την έννοια αυτή πλήττει τις ίδιες τις έννοιες της Λαϊκής Κυριαρχίας, της Δημοκρατίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας. Η περίπτωση Κασσελάκη είναι απλώς ένα πολύ ακραίο παράδειγμα αυτού του μετασχηματισμού.
Είναι εξαιρετικά θλιβερό, ακόμα και μετά την καταστροφή που έπαθε με την εκλογή Κασσελάκη, ότι ουδείς στον ΣΥΡΙΖΑ έχει το στοιχειώδες θάρρος να ζητήσει επαναφορά των κανονικών και δημοκρατικών κανόνων εκλογής ηγεσίας και πολιτικής.
(*) Ειρήσθω εν παρόδω, εγώ δεν έχω την παραμικρή εμπιστοσύνη στα κόμματα της αντιπολίτευσης, πιστεύω ότι η χώρα χρειάζεται ασφαλώς νέα κόμματα και κινήματα και ελπίζω ότι θα αρχίσουν να δημιουργούνται το ταχύτερο δυνατό. Αν όμως δεν μας αφήνει αδιάφορους η κατάσταση της χώρας, αν θέλουμε να αντιμετωπισθεί άμεσα, τώρα, κάπως έστω η λαίλαπα Μητσοτάκη και η καταστροφή και λεηλασία της χώρας, να περιορισθούν η καταστροφή του ΕΣΥ, της παιδείας, της κοινωνικής πολιτικής, της άμυνας, της εξωτερικής πολιτικής, ο μόνος τρόπος που υφίσταται θα ήταν μια συνεργασία των υπαρχόντων κομμάτων, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ, της Πλεύσης κλπ. Ένα είδος Λαϊκού Μετώπου δηλαδή, παρόλο που, δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν έχουμε μια σοβαρή μη συστημική ριζοσπαστική αριστερά όπως την ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν στη Γαλλία, που αποτελεί την κύρια συνιστώσα του Μετώπου. Μια τέτοια συνεργασία δεν θα έλυνε ασφαλώς τα μεγάλα προβλήματα της χώρας, ίσως όμως θα μπορούσε να σταματήσει την επιτάχυνση της καταστροφής της. Όποιος την αποκλείει προκαταβολικά εργάζεται για την μακροημέρευση της σημερινής κυβέρνησης και τα δικά του μικροπολιτικά συμφέροντα, ότι δικαιολογίες κι αν επικαλείται.
*Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος, διαχειριστής της σελίδας konstantakopoulos.gr και συνιδρυτής της Delphi Initiative. Εργάσθηκε στο παρελθόν σε ερευνητικά ιδρύματα της Γαλλίας και της Ελλάδας ως φυσικός, στο πρωθυπουργικό γραφείο του Ανδρέα Παπανδρέου ως ειδικός συνεργάτης για θέματα ελέγχου των εξοπλισμών και στη Μόσχα ως διευθυντής του γραφείου του Αθηναϊκού Πρακτορείου επί δεκαετία και ως ανταποκριτής για πολλά μέσα. Συνεργάστηκε με τον Μιχάλη Ράπτη (Pablo) στην έκδοση της διεθνούς επιθεώρησης για την Αυτοδιαχείριση “Utopie Critique”. Έχει γράψει τα βιβλία: “Η Κύπρος στο στόχαστρο – Γιατί θέλουν μια Κύπρο χωρίς Έλληνες” (Ινφογνώμων 2017), “Η Κύπρος σε Παγίδα” (Λιβάνης, 2008), “Η Αρπαγή της Κύπρου” (Λιβάνης, 2004) και “Φάκελος Ελλάς – Τα αρχεία των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών” (Λιβάνης, 1993).
ΠΗΓΗ: kosmodromio.gr
