Ανάλυση Bloomberg: Η Ρωσία παίρνει το πάνω χέρι στην πετρελαϊκή κρίση

Ημερομηνία:

Διαφήμιση

Μόλις πριν από τρία χρόνια, όταν οι πετρελαϊκοί γίγαντες του ΟΠΕΚ+ ήρθαν σε ρήξη, οι ΗΠΑ βρέθηκαν να παίζουν τον ρόλο του ειρηνοποιού. Τώρα μοιάζει περισσότερο ότι είναι ο στόχος τους.

Η πετρελαϊκή συμμαχία Σαουδικής Αραβίας-Ρωσίας έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει όλων των ειδών τα προβλήματα στην αμερικανική οικονομία – ακόμα και στην εκστρατεία επανεκλογής του προέδρου Τζο Μπάιντεν. Η απόφαση του ΟΠΕΚ+ αυτόν τον μήνα να μειώσει την παραγωγή αργού, για δεύτερη φορά από τότε που ο Μπάιντεν πέταξε στη Σαουδική Αραβία το περασμένο καλοκαίρι επιδιώκοντας αύξηση, μπορεί να είναι μόνο η αρχή.

Η ανακοίνωση της 2ας Απριλίου ανέβασε τις τιμές του πετρελαίου κατά περίπου 5 δολάρια το βαρέλι. Οι προβλέψεις του ίδιου του ΟΠΕΚ δείχνουν ότι οι περικοπές θα διευρύνουν το έλλειμμα προσφοράς αργότερα φέτος.

Σύμφωνα με το Bloomberg αυτό σημαίνει ότι ο πληθωρισμός θα είναι υψηλότερος και οι κίνδυνοι ύφεσης είναι μεγαλύτεροι από ό,τι θα ήταν διαφορετικά – επειδή οι καταναλωτές που ξοδεύουν περισσότερα για ενέργεια θα έχουν λιγότερα μετρητά για άλλα αγαθά. Εν τω μεταξύ, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αποκτά μεγαλύτερο «πολεμικό σεντούκι» για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Αλλά το πιο σημαντικό είναι τι λέει η κίνηση του ΟΠΕΚ+ για την πιθανή πορεία των τιμών του πετρελαίου τα επόμενα χρόνια.

Η δυτική επιρροή στο «καρτέλ πετρελαίου» βρίσκεται στο ναδίρ

Σε έναν κόσμο μεταβαλλόμενων γεωπολιτικών συμμαχιών, η Σαουδική Αραβία απομακρύνεται από την τροχιά της Ουάσινγκτον. Οι Σαουδάραβες καθορίζουν τα επίπεδα παραγωγής πετρελαίου σε συντονισμό με τη Ρωσία. Όταν θέλησαν να μειώσουν τις εντάσεις με τον περιφερειακό αντίπαλο Ιράν, στράφηκαν στην Κίνα για να μεσολαβήσει σε μια συμφωνία – με τις ΗΠΑ να μένουν εκτός. Με άλλα λόγια, η δυτική επιρροή επί του καρτέλ πετρελαίου βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών.

Και τα μέλη του ΟΠΕΚ+ έχουν όλα τις δικές τους προτεραιότητες, από τα φιλόδοξα σχέδια του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν για την οικονομία του, μέχρι τον πόλεμο του Πούτιν. Οποιοδήποτε επιπλέον έσοδο έχουν από τη χρέωση περισσότερου πετρελαίου είναι μια βοήθεια.

Ερωτηθείς σχετικά με τις ανησυχίες των ΗΠΑ για το γεγονός ότι ο ΟΠΕΚ+ επέλεξε δύο φορές να μειώσει την παραγωγή μετά την επίσκεψη του προέδρου Μπάιντεν στη Σαουδική Αραβία, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι η κυβέρνηση επικεντρώνεται στη συγκράτηση των εγχώριων τιμών ενέργειας και στη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι οι περικοπές της παραγωγής δεν είναι σκόπιμες, δεδομένης της συνεχιζόμενης αστάθειας της αγοράς, αλλά θα περιμένουν να δουν τι ενέργειες θα αναλάβει τελικά ο ΟΠΕΚ+, δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Εν τω μεταξύ, η απειλή του ανταγωνισμού από τα σχιστολιθικά κοιτάσματα των ΗΠΑ – αποτρεπτικός παράγοντας για την αύξηση των τιμών στο παρελθόν – έχει υποχωρήσει. Και ενώ υπάρχει μια παγκόσμια προσπάθεια να μειωθεί η χρήση ορυκτών καυσίμων – και οι υψηλότερες τιμές θα επιταχύνουν αυτή την προσπάθεια – η ορμή για γεωτρήσεις τον τελευταίο χρόνο δείχνει ότι η οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα παραμένει περισσότερο μακροπρόθεσμη φιλοδοξία παρά βραχυπρόθεσμος οδηγός.

Προσθέστε όλα αυτά και ενώ ορισμένοι αναλυτές λένε ότι τα εμπόδια της ζήτησης σημαίνουν ότι η πρόσφατη άνοδος των τιμών μπορεί να αποδειχθεί παροδική, οι περισσότεροι προβλέπουν τιμές άνω των 80 δολαρίων το βαρέλι τα επόμενα χρόνια – πολύ πάνω από τη μέση τιμή των 58 δολαρίων το βαρέλι μεταξύ 2015 και 2021.

Από την αστάθεια στο σοκ

Οι 18 μήνες που πέρασαν στις αγορές αργού ήταν ασταθείς, με τρεις κύριες φάσεις.

  • Κατά την προετοιμασία της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία – και ακόμη περισσότερο αμέσως μετά – οι τιμές εκτοξεύτηκαν στα ύψη, φτάνοντας περίπου τα 120 δολάρια το βαρέλι τον Ιούνιο του 2022.
  • Στη συνέχεια, η τάση αντιστράφηκε. Οι ανησυχίες για ύφεση στην Ευρώπη, η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και οι περιορισμοί του κορονοϊού στην Κίνα συνδυάστηκαν για να ρίξουν την τιμή στα 75 δολάρια περίπου τον Δεκέμβριο.
  • Η ζήτηση άρχισε να ανακάμπτει στις αρχές του 2023, κυρίως λόγω της άρσης των lockdown της Κίνας – του μεγαλύτερου εξαγωγέα στον κόσμο. Η τραπεζική αναταραχή του περασμένου μήνα ανέκοψε το ράλι – αλλά είχε επαναληφθεί ακόμη και πριν από την αιφνιδιαστική μείωση της παραγωγής του ΟΠΕΚ+, η οποία ανέβασε τις τιμές στα 85 δολάρια το βαρέλι από τα 80 δολάρια.

Για την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της, η μείωση της προσφοράς πετρελαίου και οι υψηλότερες τιμές είναι άσχημα νέα. Οι μεγάλοι εξαγωγείς είναι φυσικά οι μεγάλοι κερδισμένοι. Για τους εισαγωγείς, όπως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η ακριβότερη ενέργεια αποτελεί διπλό πλήγμα – παρασύροντας την ανάπτυξη ακόμη και καθώς αυξάνεται ο πληθωρισμός.

Οι ΗΠΑ βρίσκονται κάπου στο ενδιάμεσο. Ως μεγάλος παραγωγός, επωφελείται όταν οι τιμές αυξάνονται. Αλλά αυτά τα οφέλη – σε αντίθεση με τον πόνο των υψηλότερων τιμών της αντλίας – δεν είναι ευρέως μοιρασμένα.

Το μοντέλο SHOK του Bloomberg Economics προβλέπει ότι για κάθε 5 δολάρια αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ θα αυξηθεί κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες – όχι μια δραματική αλλαγή, αλλά σε μια εποχή που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αγωνίζεται να θέσει τις τιμές υπό έλεγχο, δεν είναι μια ευπρόσδεκτη αλλαγή.

Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να υπάρξουν και άλλα τέτοια σοκ: Η γεωπολιτική αλλαγή, η ωρίμανση του σχιστόλιθου και η αύξηση των δαπανών της Σαουδικής Αραβίας.

Γεωπολιτικές τριβές

Για δεκαετίες, το αμερικανοσαουδαραβικό σύμφωνο «πετρέλαιο έναντι ασφάλειας» αποτελούσε πυλώνα της αγοράς ενέργειας. Τώρα ταλαντεύεται. Με σύμβολο τη συνάντηση του 1945 μεταξύ του προέδρου Φραγκλίνου Δ. Ρούσβελτ και του βασιλιά Αμπντούλ Αζίζ Ιμπν Σαούντ, πάνω σε ένα αμερικανικό καταδρομικό στη διώρυγα του Σουέζ, η συμφωνία έδωσε στις ΗΠΑ πρόσβαση στο σαουδαραβικό πετρέλαιο με αντάλλαγμα την εγγύηση της ασφάλειας του βασιλείου.

Αλλά το σύμφωνο δεν είναι πλέον αυτό που ήταν κάποτε:

  • Το 2018, ο αρθρογράφος της Washington Post και Σαουδάραβας αντιφρονούντας Τζαμάλ Κασόγκι δολοφονήθηκε στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.
  • Το 2019, ο Μπάιντεν -τότε υποψήφιος πρόεδρος- απείλησε να μετατρέψει τη Σαουδική Αραβία σε κράτος παρία και να σταματήσει τις πωλήσεις όπλων.
  • Το 2021, στις αρχές της προεδρίας του, ο Μπάιντεν δημοσίευσε μια έκθεση πληροφοριών που εκτιμούσε ότι ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ, ο de facto κυβερνήτης του βασιλείου, ήταν υπεύθυνος για τη δολοφονία του Κασόγκι.
  • Τον Οκτώβριο του 2022, ο ΟΠΕΚ+ μείωσε την παραγωγή πετρελαίου κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα – λιγότερο από τρεις μήνες αφότου ο Μπάιντεν πέταξε στο Ριάντ επιδιώκοντας αύξηση. Ο Λευκός Οίκος κατήγγειλε την κίνηση αυτή ως «κοντόφθαλμη».
  • Τον περασμένο μήνα, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν συμφώνησαν να αποκαταστήσουν τους διπλωματικούς τους δεσμούς σε μια συμφωνία που έγινε με τη μεσολάβηση της Κίνας και υπογράφηκε στο Πεκίνο.

Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας συμφώνησε επίσης να ενταχθεί στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης -μια ομάδα με την Κίνα και τη Ρωσία στο τιμόνι, που θεωρείται αντίπαλος των δυτικών θεσμών- ως «μέλος διαλόγου».

«Οι Σαουδάραβες αναζητούν ένα επιθετικό αντιστάθμισμα», δήλωσε ο Jon Alterman, διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, ένα think tank με έδρα την Ουάσινγκτον. «Με δεδομένο ότι οι Σαουδάραβες θεωρούν μια ριζικά απρόβλεπτη πολιτική των ΗΠΑ, θεωρούν ότι είναι ανεύθυνο να μην αναζητήσουν ένα αντιστάθμισμα. Και με τον όρο ριζικά απρόβλεπτη, βλέπετε μια αμερικανική πολιτική που άλλαξε απότομα μεταξύ Ομπάμα και Τραμπ και Μπάιντεν».

Στον απόηχο της κίνησης της 2ας Απριλίου, Σαουδάραβες αξιωματούχοι δήλωσαν ότι αυτή υποκινήθηκε από εθνικές προτεραιότητες και όχι από οποιαδήποτε διπλωματική ατζέντα.

«Ο ΟΠΕΚ+ πέτυχε τώρα και στο παρελθόν να σταθεροποιήσει τις αγορές πετρελαίου και αντίθετα με τους ισχυρισμούς των δυτικών και βιομηχανικών κρατών αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική», δήλωσε ο πρώην σύμβουλος του υπουργείου πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμαντ Αλ Σαμπάν, σύμφωνα με την εφημερίδα Asharq Al-Awsat.

Τέλος ο πόλεμος τιμών

Στο παρελθόν, ο ΟΠΕΚ+ ήταν συχνά διχασμένος: ήθελε υψηλές τιμές, αλλά ανησυχούσε ότι θα προσελκύσουν περισσότερο ανταγωνισμό, ιδίως από το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ. Αυτή η διαφωνία ήταν που οδήγησε σε έναν πόλεμο τιμών μεταξύ της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας το 2020 – ο οποίος έληξε όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μεσολάβησε για τη σύναψη συμφωνίας.

Αλλά το δίλημμα αυτό δεν υφίσταται σχεδόν καθόλου τώρα. Οι αυξανόμενοι μισθοί και ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έχουν αυξήσει το κόστος της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου, οδηγώντας σε βραδύτερη αύξηση της παραγωγής. Και οι εταιρείες δίνουν προτεραιότητα στη διανομή κερδών στους μετόχους αντί να τα επενδύουν στην επέκταση της παραγωγής.

Έκπληξη τον Οκτώβριο;

Σίγουρα, ο Λευκός Οίκος δεν φαίνεται να ενοχλείται από τον τελευταίο γύρο περικοπών της παραγωγής. Αυτό μπορεί εν μέρει να αντανακλά τις προσδοκίες ότι η πραγματική μείωση της παραγωγής μπορεί να είναι μικρότερη από τον επικεφαλής αριθμό που ξεπερνά το 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα. Η συμμόρφωση των μελών του ΟΠΕΚ+ με τις περικοπές μπορεί επίσης να μην είναι τέλεια. Τον Φεβρουάριο, η Ρωσία δεσμεύτηκε να μειώσει μονομερώς την παραγωγή. Στην πραγματικότητα, οι ροές άρχισαν να μειώνονται μόλις την περασμένη εβδομάδα.

Παρόλα αυτά, η συναίνεση μεταξύ των αναλυτών είναι ότι οι τιμές του πετρελαίου θα κυμανθούν κατά μέσο όρο στα 85-90 δολάρια το βαρέλι φέτος και το επόμενο έτος. Τι θα συμβεί αν ο ΟΠΕΚ+ αποφασίσει να καταλήξει σε άλλη μείωση της παραγωγής του χρόνου, πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, υπονομεύοντας τις πιθανότητες νίκης του Μπάιντεν;

Το εργαλείο μοντελοποίησης οικονομικών σεναρίων του Bloomberg – SHOK – υποδεικνύει ότι οι περικοπές της προσφοράς που θα ωθήσουν το πετρέλαιο σε περίπου 120 δολάρια ανά βαρέλι το 2024 θα διατηρήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ σχεδόν στο 4% μέχρι το τέλος του 2024 σε σύγκριση με τη βασική πρόβλεψη του 2,7%. Και η εμπειρία λέει ότι οι υψηλές τιμές στην αντλία πλήττουν τους εν ενεργεία πολιτικούς στην κάλπη.

Φυσικά, μια υποχώρηση της αμερικανικής οικονομίας θα αυξήσει τους κινδύνους μιας ευρύτερης ύφεσης που θα περιορίσει τη διάθεση για πετρέλαιο και θα αναιρέσει την επίδραση των περικοπών της προσφοράς. Παρόλα αυτά, το μερίδιο των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ΑΕΠ μειώνεται και έθνη όπως η Κίνα και η Ινδία συμβάλλουν σημαντικά στη ζήτηση πετρελαίου. Η Κίνα αγοράζει σημαντικές ποσότητες ρωσικού και ιρανικού πετρελαίου με έκπτωση – θωρακίζοντάς την εν μέρει από την αύξηση των τιμών.

Η Ινδία, μια άλλη μεγάλη και ταχέως αναπτυσσόμενη αναδυόμενη οικονομία, λαμβάνει επίσης φθηνά καύσιμα από τη Ρωσία, η οποία έχει γίνει ο μεγαλύτερος προμηθευτής της. Είναι ενδεικτικό ότι το Δελχί – το οποίο στο παρελθόν εξέφρασε την απογοήτευσή του για τις περικοπές του ΟΠΕΚ+ – παρέμεινε σιωπηλό για τον τελευταίο γύρο.

Για πρώτη φορά στην πρόσφατη ενεργειακή ιστορία, η Ουάσινγκτον, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Βερολίνο δεν έχουν ούτε έναν σύμμαχο εντός της ομάδας ΟΠΕΚ+.

*Επιμέλεια: Στέλιος Θεοδώρου

Πηγή: ieidiseis.gr

Διαφήμιση

Κοινοποιήστε:

Διαφήμιση

Δημοφιλή

Διαφήμιση

Περισσότερα Νέα

Μέση Ανατολή: Το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Τζαμπάλια και το Χαλέπι της Συρίας

Το Ισραήλ επεκτείνει τη «νεκρή ζώνη» στη Γάζα, παράλληλα με...

Βαθιά τραυματισμένος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τίποτα δεν είναι ίδιο πλέον όπως πριν

*Γράφει ο Βασίλης Σκουρής - Ερώτημα είναι πλέον ακόμα...

Η αποτίμηση των κομμάτων της αντιπολίτευσης που συνεργάστηκαν για την πρόταση μομφής

*Του Φοίβου κλαυδιανού - Νέα δεδομένα φαίνεται να δημιουργεί...
Διαφήμιση