Τα μηνύματα των ευρωεκλογών 2024 έλαβε και η Νέα Αριστερά, όπως τόνισε ο Αλέξης Χαρίτσης, στο Πανελλαδικό Συντονιστικό της Νέας Αριστεράς, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να μετατρέψουμε το κακό αποτέλεσμα σε εφαλτήριο μιας νέας αρχής».
«Το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν βέβαια ανάλογο της προσπάθειας που έγινε. Αλλά αυτή η σπουδαία πολιτική κινητοποίηση αφήνει μια σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον. Σε μια εποχή όπου η πολιτική ταυτίζεται με τις κινήσεις κορυφής και τις προσωπικές στρατηγικές,τους επαγγελματικούς μηχανισμούς και το χρήμα, οι άνθρωποι της Νέας Αριστεράς έδειξαν στην πράξη ότι υπάρχει μια άλλη πολιτική: Η πολιτική της από τα κάτω κινητοποίησης και της ενσώματης συμμετοχής. Η πολιτική της Αριστεράς. Εμείς με αυτήν την πολιτική είμαστε και αυτή την πολιτική θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Αυτή είναι η πολιτική της Νέας Αριστεράς» ανέφερε αρχικά.
Και συνέχισε: «Στις ευρωεκλογές της 9ης Ιονίου δόθηκε τέλος στην παντοκρατορία Μητσοτάκη. Προσοχή, για να μην παρεξηγηθώ. Σε καμία περίπτωση δεν λέω ότι έπεσε η αυλαία της πρωτοκαθεδρίας Μητσοτάκη στο πολιτικό σκηνικό. Αλλά τελείωσε επιτέλους το «σαράντα ένα τα εκατό» ως απάντηση σε κάθε αιτίαση για τηνκυβερνητική πολιτική. Δεν έχουμε πια αυτό το απροσπέλαστο τείχος των προηγούμενων ετών. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι για πρώτη φορά από τος 2019 ασκήθηκε κριτική στην κυβέρνηση από τους βουλευτές της ΝΔ στην πρόσφατη συνεδρίαση της ΚΟ του κόμματος. Η αποδυνάμωση Μητσοτάκη αναπροσαρμόζει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού και ανοίγει νέους χώρους για την αντιπολίτευση».
Ολόκληρη η ομιλία του Αλέξη Χαρίτση:
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
θα ήθελα να ξεκινήσω την ομιλία μου σε αυτήν την Κεντρική Επιτροπή, την πρώτη μετά τις ευρωεκλογές, με ένα μεγάλο ευχαριστώ. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλες και όλους για την τεράστια προσπάθεια που κάνατε στην προεκλογική εκστρατείας μας. Και μαζί με σας θέλω να ευχαριστήσω τους υποψήφιους τους ευρωψηφοδελτίου μας, καθώς και όλα τα μέλη και τους φίλους της Νέας Αριστεράς που έδωσαν τον ωραίο αγώνα για να αποκτήσει φωνή το δίκιο των πολλών.
Το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν βέβαια ανάλογο της προσπάθειας που έγινε. Αλλά αυτή η σπουδαία πολιτική κινητοποίηση αφήνει μια σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον. Σε μια εποχή όπου η πολιτική ταυτίζεται με τις κινήσεις κορυφής και τις προσωπικές στρατηγικές,τους επαγγελματικούς μηχανισμούς και το χρήμα, οι άνθρωποι της Νέας Αριστεράς έδειξαν στην πράξη ότι υπάρχει μια άλλη πολιτική: Η πολιτική της από τα κάτω κινητοποίησης και της ενσώματης συμμετοχής. Η πολιτική της Αριστεράς. Εμείς με αυτήν την πολιτική είμαστε και αυτή την πολιτική θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Αυτή είναι η πολιτική της Νέας Αριστεράς.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Από την ίδρυση του κόμματος μας, τρεις ήταν και παραμένουν οι έννοιες-κλειδιά που χαρακτηρίζουν την αντίληψη και την πρακτική μας: ειλικρίνεια, πολιτική, Αριστερά. Με αυτές τις μεγάλες έννοιες ως οδηγούς θα σας μιλήσω και σήμερα για την αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος και τη χαρτογράφηση της πορείας της Νέας Αριστεράς.
Θα μιλήσω λοιπόν με ειλικρίνεια, χωρίς ωραιοποιήσεις, μανιπουλαρίσματα και δημαγωγικά στρατηγήματα.
Θα μιλήσω επίσης πολιτικά, προσπαθώντας να συλλάβω τη μεγάλη εικόνα της συγκυρίας, χωρίς να επιτρέψω στον συναισθηματισμό να θολώσει τη νηφαλιότητα της ορθολογικής κρίσης.
Τέλος, θα μιλήσω από τη σκοπιά της Αριστεράς. Δηλαδή από τη σκοπιά των συμφερόντων των λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας, από τη σκοπιά της κλιματικής δικαιοσύνης, από τη σκοπιά των δικαιωμάτων και της προοπτικής μιας άλλης κοινωνίας. Το έχουμε πει πολλές φορές. Η Αριστερά για εμάς δεν είναι σημαία ευκαιρίας. Είναι ο οδηγός της σκέψης και της πράξης μας.
Να είμαστε καθαροί λοιπόν. Για μας το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν κακό. Πολύ κακό. Όχι μόνο δεν καταφέραμε να εκλέξουμε ευρωβουλευτή, αλλά δεν περάσαμε το όριο του 3%. Κι αυτό σε μια εκλογή όπου η αποχή έσπασε κάθε ρεκόρ.
Οι αιτίες της εκλογική αποτυχίας αναλύονται διεξοδικά στο εισηγητικό κείμενο και θα συζητηθούν αναλυτικά σε αυτό το διήμερο. Θα ήθελα από τη μεριά μου να προτρέψω όλες τις συντρόφισσες και όλους τους συντρόφους να τοποθετηθούν με ευθύτητα, να πουν αυτό που πιστεύουν.
Από την πλευρά μου θα καταθέσω κάποιες σκέψεις, έχοντας όμως επίγνωση ότι, ειδικά σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη και σύνθετη συγκυρία, βεβαιότητες δεν υπάρχουν, ούτε εύκολες απαντήσεις. Ούτε έχει κανένα νόημα να προσεγγίζουμε την πραγματικότητα με όρους αυτοδικαίωσης και απλουστευτικών διπόλων. Ή, ακόμα χειρότερα, με εχθροπάθεια και κατασκευή εσωτερικών εχθρών. Αυτά παραπέμπουν σε άλλους, νοσηρούς πολιτικούς χώρους, όχι στον δικό μας. Και είμαστε περήφανοι που αυτούς τους μήνες έχουμε καταφέρει, έχουμε κατακτήσει να συζητάμε με ειλικρίνεια και συντροφικότητα, να συζητάμε «ήρεμα και απλά».
Θα σταθώ λοιπόν σε 4 παράγοντες για την ήττα:
Ο πρώτος είναι ένας γενικός κανόνας για τα κόμματα που προέρχονται από διασπάσεις. Κανόνας του οποίου εμείς δεν μπορέσαμε να γίνουμε η εξαίρεση. Σχεδόν πάντα έναν κόμμα που προέρχεται από διάσπαση, δεν τα καταφέρνει στη πρώτη εκλογική συμμετοχή του, μην έχοντας μπορέσει να κατοχυρώσει μια διακριτή πολιτική ταυτότητα. Η κατοχύρωση διακριτής πολιτικής ταυτότητας απαιτεί χρόνο.
Εμείς αυτόν τον χρόνο δεν τον είχαμε. Μόλις λίγες εβδομάδες από τη δημιουργία μας έπρεπε να μπούμε στην προεκλογική μάχη. Μπήκαμε στην προεκλογική καμπάνια χωρίς την αναγκαία οργανωτική υποδομή (πώς θα μπορούσαμε άλλωστε να την έχουμε κατακτήσει τόσο γρήγορα;) και με τεράστιο πρόβλημα αναγνωρισιμότητας. Κληθήκαμε να δώσουμε μια μάχη στην οποία έπρεπε ταυτόχρονα να συστηνόμαστε στους πολίτες ως ο νέος πολιτικός φορέας και να τους εξηγούμε ταυτόχρονα την προγραμματική πρότασή μας.Στην πράξη αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολο να πείσουμε όσους δεν μας γνώριζαν καν.
Ανέφερα τους δύο παράγοντες που έχουν να κάνουν με τη γενική πολιτική μηχανική των εκλογών όχι για να χρυσώσω το χάπι, αποδίδοντας την ήττα μας σε κάποιους αντικειμενικούς νομοτελειακούς κανόνες. Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι η Αριστερά δεν μπορεί να υποτιμά τη σημασία των αντικειμενικών παραγόντων και δυσκολιών στο σχεδιασμό και την άσκηση της πολιτικής της.
Πάμε και στους δύο παράγοντες που είναι οι πιο σημαντικοί γιατί αφορούν αποκλειστικά εμάς τους ίδιους.
Στην πολιτική ανάλυση έχουμε την τάση να εστιάζουμε στο μήνυμα, κάτι που είναι δικαιολογημένο. Πριν φτάσουμε όμως στο μήνυμα, πρέπει να εξετάσουμε τον πομπό. Αν ο πομπός δεν θεωρείται αξιόπιστος, το μήνυμα δεν πρόκειται να εισακουστεί, όσο καλό και αν είναι. Στην περίπτωσή μας, δεν μας άφησε ανεπηρέαστους η βαθιά κρίση αξιοπιστίας του χώρου από τον οποίο προερχόμαστε. Κρίση αξιοπιστίας που έχει να κάνει τόσο με λάθη και ανακολουθίες του παρελθόντος όσο και με την ίδιο το φαινόμενο Κασσελάκη. Παρότι κάναμε μια καμπάνια που σεβάστηκε απόλυτα το ήθος και τις αρχές τηςΑριστεράς, δεν καταφέραμε να βγούμε από το κάδρο της αναξιοπιστίας. Δεν πείσαμε ότι είμαστε κάτι ριζικά καινούργιο σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Προσωπικά, πιστεύω ότι έπρεπε να πούμε πολύ περισσότερα για τις προηγούμενες περιόδους, τόσο εκείνη της διακυβέρνησης όσο, ακόμα περισσότερο, αυτή των ετών 2019-23. Χωρίς αυτομαστίγωμα, έπρεπε να είμαστε πολύ πιο κριτικοί και αυτοκριτικοί στους αχρείαστους συμβιβασμούς, τον φόβο του συντηρητισμού, τον εθνολαϊκισμό, τον αρχηγικό μεσσιανισμό, την προχειρότητα που ανεχτήκαμε και ορισμένες φορές αποδεχτήκαμε. Για να χαραχτεί μια νέα αρχή πρέπει να κάνουμε σαφές στον κόσμο ότι έχουμε κατανοήσει τι έχει πάει λάθος στο παρελθόν και δεν πρόκειται να το επαναλάβουμε.
Ο τέταρτος παράγοντας έχει να κάνει με το ίδιο το μήνυμα μας. Δεν καταφέραμε να πείσουμε για τη χρησιμότητα της ψήφου στη Νέα Αριστερά. Κάναμε μιαάκρως πολιτική καμπάνια στην οποία ξεδιπλώσαμε με τόλμη την ατζέντα της Αριστεράς. Μιλήσαμε για τηναναδιανομή του πλούτου, την ανάγκη να σταματήσει η κούρσα των εξοπλισμών και να αγωνιστούμε για την ειρήνη, τον επείγοντα χαρακτήρα της δίκαιης πράσινης μετάβασης, τα ζητήματα του κράτους δικαίου, τις μείζονες θεσμικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος, όπως ο χωρισμός Κράτους – Εκκλησίας. Αλλά στο ερώτημα που συνεχώς μάς ετίθετο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή το πώς η ψήφος στη Νέα Αριστερά θα συνέβαλε στην ανατροπή Μητσοτάκη, δεν μπορέσαμε να δώσουμε πειστική απάντηση. Εμείς λέγαμε ότι θα αποτελέσουμε τον καταλύτη στη διαμόρφωση του ανταγωνιστικού πόλου απέναντι στη Δεξιά του Μητσοτάκη, αλλά αυτή η απάντηση κρίθηκεεκ του αποτελέσματος είτε ασαφής είτε μη ρεαλιστική λόγω του μεγέθους του κόμματός μας. Επιπλέον, μην έχοντας δώσει δείγματα γραφής σε βάθος χρόνου, δεν πείσαμε επαρκώς ότι η κοινοβουλευτική παρουσία της Νέας Αριστεράς είναι ωφέλιμη για τα λαϊκά συμφέροντα. Κι αυτό, παρά την τεράστια προσπάθειατης ΚΟ και την παρουσία των στελεχών και των μελών μας στους κοινωνικούς αγώνες. Συνοψίζοντας, δεν μπορέσαμε να κάνουμε διακριτό ένα πολιτικό στίγμα μας πέρα από έναν κύκλο ανθρώπων οι οποίοι μας γνωρίζουν και με τους οποίους έχουμε οργανικούς δεσμούς.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σας είπα ευθύς εξαρχής ότι η ομιλία μου θα στηριχτεί σε τρεις έννοιες-κλειδιά, την ειλικρίνεια, την πολιτική και την Αριστερά. Να είμαστε ειλικρινείς και πολιτικοί λοιπόν. Ένα κόμμα που παίρνει 2,45% στις ευρωεκλογές, δεν μπορεί να πει απλώς ότι θα κάνουμε ορισμένες μικροδιορθώσεις και θα καβατζάρουμε τον κάβο. Ούτε μπορούμε να λέμε ότι αυτή είναι μία ακόμα ανάμεσα στις τόσες ήττες της παράταξης, την οποία θα ξεπεράσουμε με κάποιον αυτοματισμό της Ιστορίας. Δεν πάνε έτσι τα πράγματα. Όχι μόνο η δικιά μας ήττα είναι βαριά, αλλά καλούμαστε να δράσουμε σε μια συγκυρία όπου σημαντική τμήματα της κοινωνίας αποσύρονταιαπό τα κοινά και αναζητούν ατομικές λύσεις με πυξίδα τον κυνισμό των χαμηλών απαιτήσεων από τη ζωή. Για να επιβιώσουμε πολιτικά και πολύ περισσότερο για να ενισχύσομε τις δυνάμεις μας, πρέπει να κάνουμε άλματα στην πολιτική επάρκεια, την οργανωτική μας ικανότητα και τη διεύρυνση του δυναμικού μας. Χρειαζόμαστε τομές και ρήξεις με το παρελθόν μας, τομές και ρήξειςκαι με τις συνήθειές μας, με τις αδράνειές μας.
Στην πορεία προς το συνέδριο του φθινοπώρου δεν μπορούμε παρά να αξιολογήσουμε με παρρησία τόσο την πολιτική και την λειτουργία μας όσο και τα πρόσωπα που την εφάρμοσαν. Με πρώτο και καλύτερο εμένα.Αυτό είναι η λογοδοσία στην πράξη. Η προετοιμασία προς το συνέδριο δεν πρέπει να είναι απλώς μια οργανωτική κομματική δουλειά, αλλά μια διαδικασία πολιτικού μετασχηματισμού της Νέας Αριστεράς.Πρέπει να μετατρέψουμε το κακό αποτέλεσμα σε εφαλτήριο μιας νέας αρχής.
Αν και η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, εντούτοις, υπάρχουν σοβαρές δυνατότητες διεξόδου για τη Νέα Αριστερά. Κι αυτό για τρεις λόγους:
Πρώτον, στις ευρωεκλογές της 9ης Ιονίου δόθηκε τέλος στην παντοκρατορία Μητσοτάκη. Προσοχή, για να μην παρεξηγηθώ. Σε καμία περίπτωση δεν λέω ότι έπεσε η αυλαία της πρωτοκαθεδρίας Μητσοτάκη στο πολιτικό σκηνικό. Αλλά τελείωσε επιτέλους το «σαράντα ένα τα εκατό» ως απάντηση σε κάθε αιτίαση για τηνκυβερνητική πολιτική. Δεν έχουμε πια αυτό το απροσπέλαστο τείχος των προηγούμενων ετών. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι για πρώτη φορά από τος 2019 ασκήθηκε κριτική στην κυβέρνηση από τους βουλευτές της ΝΔ στην πρόσφατη συνεδρίαση της ΚΟ του κόμματος. Η αποδυνάμωση Μητσοτάκη αναπροσαρμόζει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού και ανοίγει νέους χώρους για την αντιπολίτευση.
Δεύτερον, το εκλογικό αποτέλεσμα έβαλε σε διπλή παράλληλη κρίση τα δύο κόμματα της Κεντροαριστεράς, τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Η κρίση του κάθε κόμματος εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο. Στο ΠΑΣΟΚ ετέθη θέμα ηγεσίας ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ ο πρόεδρός του φαίνεται ότι εξωθεί ένα σημαντικό τμήμα του κόμματος στην αποχώρηση. Η νέα κρίση του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί για εμάς που υπήρξαμε στελέχη του, μια ακόμα δικαίωση της επιλογής μας να αποχωρήσουμε. Αλλά αυτή η δικαίωση είναι πικρή. Κανείς δεν μπορεί να επιχαίρει με τα θλιβερά που συμβαίνουν γιατί αυτά τα θλιβερά δεν απαξιώνουν μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όλον τον χώρο της Αριστεράς.
Η αφετηρία της διπλής κρίσης ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑείναι κοινή και δεν είναι άλλη από την αδυναμία των ηγεσιών των δύο κομμάτων να διαμορφώσουν πειστικές εναλλακτικές προτάσεις εξουσίας απέναντι στην Δεξιά του Μητσοτάκη. Στον αγώνα δρόμου μεταξύ Ανδρουλάκη και Κασσελάκη για την ηγεμονία στην προοδευτική αντιπολίτευση, οι ψηφοφόροι απάντησαν«κανένας από τους δύο». Όσο και αν τα πρόσωπα μετράνε στην πολιτική, ο βασικός λόγος αυτής της αποτυχίας των δύο κομμάτων να πείσουν ήταν η πολιτική τους. Για την ακρίβεια, ήταν η απουσία μιας συνεκτικής αριστερής πολιτικής πρότασης. Η χρεοκοπία των ηγεμονισμών στον προοδευτικό χώρο ανοίγει νέες πολιτικές ευκαιρίες για την Αριστερά.
Ο τρίτος λόγος ο οποίος καθιστά δυνατή τη διέξοδό μας από τη σημερινή δύσκολη κατάσταση, είναι η ίδια η Νέα Αριστερά. Είναι η ποιότητα των ανθρώπων της, το πάθος για την πολιτική που έδειξαν, η ανιδιοτελής αφοσίωσή τους στην υπόθεση της Αριστεράς. Κι είναι και κάτι ακόμα. Παρότι αυτό δεν μεταφράστηκε σε ψήφους, η Νέα Αριστερά στους λίγους μήνες της ζωής της έχει καταφέρει να κερδίσει το ενδιαφέρον και τη συμπάθειακαι να διαμορφώσει την αίσθηση ότι είναι ένα σοβαρό αριστερό κόμμα. Όχι τυχαία, συναντάμε αριστερούς και αριστερές που λένε ότι μπορεί να μη συμφωνούν με το σύνολο της γραμμής μας, αλλά αισθάνονται ότι τουλάχιστον με εμάς υπάρχει κοινός κώδικας συζήτησης.Δεν ξεκινάμε λοιπόν από το μηδέν.
Ωστόσο, σε καμιά περίπτωση δεν θέλω να ωραιοποιήσω καταστάσεις. Το έργο που έχουμε να φέρουμε σε πέρας είναι πολύ δύσκολο. Πρέπει να δουλέψουμε πολύ, να περάσουμε από συμπληγάδες, να βαδίσουμε σε τεντωμένο σκοινί. Πρέπει να συνδυάσουμε την υψηλότερη ικανότητα στην πολιτική τακτική με μια ακλόνητη στρατηγική αφοσίωση στην υπόθεση της Αριστεράς.
Θα ξεκινήσω από την αφετηριακή προϋπόθεση της πολιτικής, τη συλλογικότητα, την οργανωμένη συλλογικότητα. Για την Αριστερά, χωρίς κόμμα δεν υπάρχει πολιτική. Να συγκροτήσουμε λοιπόν το κόμμα μας και να το διευρύνουμε. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται να κάνουμε οχτώ κινήσεις:
1. Να ενισχύσουμε την αίσθηση της συλλογικότητας. Πρέπει να κάνουμε πιο δυνατό αυτό το ωραίο «εμείς» που χτίσαμε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Δυνατό «εμείς» δεν σημαίνει απλώς σεβασμός στη συντρόφισσα και τον σύντροφο. Σημαίνει δημιουργική συνεργασία κι έγνοια, αληθινή έγνοια, για αυτόν και αυτή που παλεύουμε μαζί. Σημαίνει ακόμα ότι αφήνουμε πίσω μας τη λογική της εχθροπάθειας, των διχαστικών λογικών και της κατασκευής εσωτερικών εχθρών που τόσο κακό έχουν κάνει στην Αριστερά.
2. Να διαμορφώσουμε τη συλλογική και πειθαρχημένη λειτουργία των κομματικών οργάνων. Τι σημαίνει αυτό; Πρώτα απ’ όλα συγκεκριμένες μέρες και ώρες των τακτικών συνεδριάσεων με σταθερή σύνθεση. Σημαίνει συγκεκριμένη διάρκειασυνεδρίασης και στιβαρή διεύθυνση της διαδικασίας. Σημαίνει ακόμα λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων και στη συνέχεια απολογισμός για το αν αυτές εκτελέστηκαν κατά το σχεδιασμό. Να δώσουμε δηλαδή τέλος στη λογική του ομίλου συζητήσεων που δεν καταλήγει στη δράση.
3. Να κάνουμε συγκεκριμένη κατανομή έργου στα στελέχη μας. Τα στελέχη της Νέας Αριστεράς πρέπει να αναλάβουν συγκεκριμένα έργα για να φέρουν σε πέρας και να δίνουν λόγο στα κομματικά όργανα για τον τομέα ευθύνη τους. Πρέπει να αφήσουμε πίσω μας την παρωχημένη και αντιπαραγωγική λογική ότι τα στελέχη απλώς πολιτικολογούν επί παντός του επιστητού.
4. Να αναβαθμίσουμε την εσωκομματική δημοκρατία με μεγαλύτερη εμπλοκή των μελών στις διαδικασίες. Αυτό σημαίνει σαφής κωδικοποίηση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και μεγαλύτερη προσπάθεια του κεντρικού μηχανισμού για τη διάχυση της πληροφορίας και τη διευκόλυνση της εσωτερικής επικοινωνίας.
5. Να σταματήσουμε να θεωρούμε ότι ο πρόεδρος είναι το όργανο λήψης αποφάσεων για όλα ταθέματα. Συντρόφισσες και σύντροφοι, στην πραγματική ζωή δεν υπάρχουν ούτε Μεσσίες ούτε Παντογνώστες. Στη δικιά μας Αριστερά αυτό που χρειαζόμαστε είναι συλλογικότητα και οργάνωση.
6. Να διευρύνουμε τις δυνάμεις μας, ξεκινώντας από τις συντρόφισσες και τους συντρόφους που πάλεψαν μαζί μας στις ευρωεκλογές είτε ως υποψήφιοι είτε ενισχύοντας την καμπάνια.
7. Εκτός από το μιλάμε, πρέπει να μάθουμε και να ακούμε. Να αφουγκραστούμε την απογοήτευση του κόσμου της Αριστεράς, να συναισθανθούμε την αγωνία του, να αντλήσουμε συμπεράσματα από την κριτική του. Να δείξουμε ότι το καινούργιο σπίτι της Αριστεράς χτίζεται από όλες και όλους μαζί. Να πείσουμε με το παράδειγμά μας ότι αυτό το νέο φωτεινό σπίτι, έχει χώρο για τη διαφορετικότητα, την κριτική, τη διαφωνία.
8. Αλλά πάνω από όλα να δουλέψουμε εντατικά, συλλογικά και δημιουργικά μέσα στο καλοκαίρι γιανα φτάσουμε στο συνέδριο του φθινοπώρου που θα σηματοδοτήσει τη νέα αρχή για το κόμμα μας.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Ναι, έχουμε τη δυνατότητα να τα καταφέρουμε. Πρέπει όμως να περάσουμε μέσα από Συμπληγάδες. Πρέπει να προστατεύσουμε το κόμμα μας από δύο μεγάλους κινδύνους.
Ο πρώτος κίνδυνος είναι να παγιδευτούμε στην αλαζονική αυτάρκεια της μειοψηφίας, να βυθιστούμε στον σεχταρισμό της ιδεολογικής καθαρότητας, να θεωρήσουμε ότι δεν φταίμε εμείς για το αποτέλεσμα,αλλά ο λαός που δεν ήταν αρκούντως αριστερός και ψήφισε λάθος. Για την Αριστερά είναι πάντα θελκτικός ο πειρασμός να υψώσει τείχη για να προστατεύσει το κόμμα-μοναστήρι από τη μόλυνση της ιδεολογικά αμαρτωλής κοινωνίας, ιδιαίτερα όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Αυτή άλλωστε είναι συνήθως η ροπή μετά τις διασπάσεις. Πιο πρόσφατο παράδειγμα οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015. Ο πειρασμός γίνεται ακόμα μεγαλύτερος όταν στον χώρο της Αριστεράς, το ΚΚΕ, το ΜέΡΑ25 και άλλες οργανώσεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς, υψώνουν τα τείχη της ιδεολογικής καθαρότητας για να εμποδίσουν ακόμα και τη στοιχειώδη συνεργασία στα κινήματα, για να αποτρέψουν ακόμα και τον μίνιμουμ πολιτικό διάλογο.
Ο πειρασμός του σεχταρισμού είναι μεγάλος, αλλά πρέπει πάση θυσία να τον αποφύγουμε. Η μοναχική πορεία είναι ο πιο σίγουρος δρόμος προς την κοινωνική περιθωριοποίηση και την πολιτική καταστροφή. Το έχουμε δει να συμβαίνει ξανά και ξανά σε αριστερά κόμματα και οργανώσεις με πολύ αξιόλογο δυναμικό.
Να μην υψώσουμε τείχη λοιπόν, να μη φοβηθούμε τη «μόλυνση» από την κοινωνία, να μη θεωρήσουμε επικίνδυνη την επικοινωνία και τη συνεργασία με άλλους πολιτικούς χώρους. Να ανοίξουμε τις πόρτες της Νέας Αριστεράς, να επιδιώξουμε τη «μόλυνση» από την κοινωνία, να θεωρήσουμε ευκαιρία την ώσμωση και τη συνεργασία με άλλους πολιτικούς χώρους. Ξέρω ότι μάς είναι πιο απλό και πιο εύκολο να βρισκόμαστε μόνο με αυτούς στους οποίους αναγνωρίζουμε πλήρως τον εαυτό τους. Αλλά τα άλματα στην πολιτική και τον πολιτισμό γίνονται μόνο μέσα από τις συναντήσεις με τον Άλλο, μέσα από την επιμειξία και την υβριδικότητα.
Υπάρχει όμως κι ένας δεύτερος κίνδυνος τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Να μπούμε σε ένα γαϊτανάκι περί ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς, από το οποίο απουσιάζουν τόσο το πολιτικό περιεχόμενο όσο και οι κοινωνικές αναφορές. Ένα γαϊτανάκι στο οποίο περισσεύουν η έωλη διαδικασιολογία, ο μεσσιανισμός, οι προσωπικές στρατηγικές, η μεταπολιτική. Φαινόμενα, λογικές και πρακτικές που δικαίως απωθούν τους πολίτες.
Θέλω να πω την άποψή μου καθαρά: Η ανατροπή της κυβέρνησης Μητσοτάκη αποτελεί ένα γνήσιο αίτημα του αριστερού και προοδευτικού κόσμου. Διότι ο κόσμος αντιλαμβάνεται, υλικά αλλά και διαισθητικά κάποιες φορές, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν είναι μία ακόμη κυβέρνηση της κεντροδεξιάς. Είναι ένα σύστημα εξουσίας που επιχειρεί να μετασχηματίσει εκ βάθρων την ελληνική κοινωνία, όχι μόνο με οικονομικούς όρους, αλλά και με ιδεολογικούς και αξιακούς. «Να ξεμπερδεύουμε με την ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς», που λέει και μια δεξιά, πολύ δεξιά ψυχή που κατοικοεδρεύει πλέον στο Μέγαρο Μαξίμου.
Το αίτημα λοιπόν του αριστερού και προοδευτικού κόσμου να πέσει η κυβέρνηση της Δεξιάς είναι γνήσιο. Είναι ένα αίτημα που εμείς ασφαλώς υιοθετούμε και είμαστε αποφασισμένοι να παλέψουμε για την ευόδωσή του. Γιατί εμείς δεν παραπέμπουμε τις αγωνίες της κοινωνίας στον μακρινό και άπιαστο ορίζοντα ενός νεφελώδους ερυθρού μέλλοντος.
Ο Μητσοτάκης και η Δεξιά όμως δεν θα πέσουν από μόνοι του ως ώριμο φρούτο, όση δυσαρέσκεια και αν προκαλούν με την πολιτική τους. Δεν μπορούμε επίσης να περιμένουμε από κάποιον άλλον να αναλάβει αυτό το έργο, γιατί πολύ απλά αυτός ο άλλος δεν υπάρχει – είναι κάτι που αποδείχτηκε πέραν πάσης αμφιβολίας στιςευρωεκλογές. Ούτε έχει κανένα νόημα να πέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά να συνεχιστεί ουσιαστικά η ίδια πολιτική σε μια έστω πιο ήπια μορφή.
Για να πέσει ο Μητσοτάκης και να ανατραπεί η δεξιά πολιτική απαιτείται η συγκρότηση πολιτικού και κοινωνικού μετώπου το οποίο θα αποτελέσει το αντίπαλο δέος στη Δεξιά και θα ανατρέψει τους υφιστάμενους πολιτικούς συσχετισμούς. Ένα μέτωπο που δεν μπορεί να οικοδομηθεί με γνώμονα τις προσωπικές φιλοδοξίες, αλλά με βάση ένα αριστερό και προοδευτικό πρόγραμμα για την άμεση βελτίωση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων και τη χάραξη μιας νέας διαφορετικής πορείας για τη χώρα. Ο Μητσοτάκης και η Δεξιά θα πέσουν μόνο αν βρεθεί αντιμέτωποι με ένα μέτωπο που θα εκφράζει κάτι τελείως διαφορετικό: ιδεολογικά, αξιακά, πολιτικά, κοινωνικά. Και αυτή η διαφορά, αυτή η σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων θα γίνεται αντιληπτή ως τέτοια από την κοινωνία, από τα λαϊκά στρώματα.
Σε αυτό το μέτωπο η Νέα Αριστερά μπορεί να έχει σημαντική συμβολή αν κινηθεί με πυξίδα την προγραμματική πρότασή της και τις ανάγκες των εργαζομένων και της νεολαίας.
Για εμάς, ο διάλογος για τη διαμόρφωση ενός ενιαίουμετώπου απέναντι στη Δεξιά έχει τέσσεριςπρογραμματικούς άξονες:
1. Ο πρώτος άξονας είναι η Ειρήνη. Δεν νοείται αριστερή προοδευτική πολιτική που δεν θα θέτει ως προτεραιότητα την ειρήνη τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Σε μια εποχή όπου οι κατεστημένες δυνάμεις της ΕΕ προκρίνουν τον μιλιταρισμό και στρέφουν την ευρωπαϊκή οικονομία στην τροχιά της πολεμικής βιομηχανίας, το ζήτημα της υπεράσπισης της ειρήνης γίνεται καθοριστικό στη διαμόρφωση του άξονα Αριστερά/Δεξιά.
2. Ο δεύτερος άξονας αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη. Σήμερα στην Ελλάδα αναδεικνύεται το Κοινωνικό Ζήτημα στην πιο καθαρή μορφή του. Την ώρα που το ΑΕΠ σημειώνει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η φτώχεια όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά βαθαίνει. Οι αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, η προστασία των συλλογικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και η ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας, η δίκαιη φορολόγηση του πλούτου με όρους αναδιανομής από πάνω προς τα κάτω, συνιστούν τον σκληρό πυρήνα ενός εναλλακτικού σχεδίου για την πορεία της χώρας.
3. Ο τρίτος άξονας είναι η κλιματική δικαιοσύνη. Οι ελίτ της ΕΕ σε αγαστή συνεργασία με την ενδυναμωμένη και σε πολλές περιπτώσεις κυβερνώσα ακροδεξιά, επιχειρούν ένα πολύ επικίνδυνο πισωγύρισμα από τα βήματα που έχουν γίνει για την Πράσινη Μετάβαση. Αυτή η καταστροφικά ανεύθυνη και τυχοδιωκτική στροφή επιχειρείται σε μια στιγμή που όλοι καταλαβαίνουμε ότι η κλιματική κρίση απειλεί τη ζωή στον πλανήτη έτσι όπως την έχουμε γνωρίσει. Να το πούμε καθαρά: h προοδευτική πολιτική είναι ασύμβατη με τα ορυκτά καύσιμα και τις εξορύξεις.
4. Ο τέταρτος άξονας είναι τα δικαιώματα και οι ελευθερίες. Ο σεβασμός στο Κράτος Δικαίου. Πολλές από τις παθογένειες της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας έχουν διαχρονικό χαρακτήρα. Αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη απογείωσε την εργαλειοποίηση των θεσμών και υπονόμευσε τις θεμελιώδεις δημοκρατικές ελευθερίες. Η συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών, το σκάνδαλο των υποκλοπών και η συστηματική βαναυσότητα σε βάρος των μεταναστών συνιστούν μνημεία κρατικής αυθαιρεσίας και δεσποτισμού. Αλλαγή πορείας της χώρας σημαίνει επαναφορά των θεσμικών εγγυήσεων και πραγματική προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.
Στην προσπάθεια μας για τη συγκρότηση ενός πολιτικού και κοινωνικού μετώπου απέναντι στη Δεξιά του κ. Μητσοτάκη έχουμε έναν οδηγό. Η συγκρότηση του Νέου Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία αποτελεί πολιτικό παράδειγμα πανευρωπαϊκής εμβέλειας για τη δυνατότητα των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων να πρωταγωνιστήσουν στην πολιτική ζωή και να βάλουν ανάχωμα στη φαιά απειλή της Ακροδεξιάς. Προφανώς το εκλογικό σύστημα στη Γαλλία είναι διαφορετικό και η απειλή της Λεπέν ανέτρεψε τους παραδοσιακούς όρουςτης πολιτικής ζωής. Υπάρχει όμως έστω κι ένας αριστερός πολίτης σε όλη την Ευρώπη που να μη θεωρεί ότι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο αποτελεί τη μεγάλη ελπίδα για όλους του ευρωπαϊκούς λαούς; Υπάρχει κάποιοςπροοδευτικός που θα προτιμούσε να μην είχαν γεφυρώσει τις τεράστιες διαφορές τους ο Μελανσόν με τους Σοσιαλιστές;
Και υπάρχει κάτι ακόμα το οποίο δείχνει ότι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο μπορεί να αποτελέσει οδηγό για τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις όλης της Ευρώπης. Στη Γαλλία δεν ενώθηκαν γύρω από έναν Μεσσία ή στη βάση της εκλογής αρχηγού από τη βάση. Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο συγκροτήθηκε στη βάση μιας προγραμματικής συμφωνίας η οποία συμπεριέλαβε τις μείζονες διεκδικήσεις των λαϊκών στρωμάτων. Αναφέρω επιγραμματικά μερικά από τα στοιχεία της προγραμματικής συμφωνίας:
• Αύξηση του βασικού μισθού από τα 1.400 στα 1.600 ευρώ καθαρά (14%).
• Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) στους μισθούς
• Πλαφόν στις τιμές ενέργειας (ρεύμα, πετρέλαιο, αέριο), τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών
• Ανατροπή της συνταξιοδοτικής αντι-μεταρρύθμισης Μακρόν του 2023 και επαναφορά της σύνταξης στα 60 (όπως ίσχυε μέχρι το 2010).
• Ανατροπή του ρατσιστικού αντι-μεταναστευτικού νόμου Μακρόν
• Μείωση φορολογίας χαμηλών εισοδημάτων
• Επαναφορά του «φόρου αλληλεγγύης» στον πλούτο (που καταργήθηκε το 2017 απ’ τον Μακρόν) και επιπλέον φορολογία στα υπερκέρδη
Δεν είναι εφικτή βεβαίως μια μηχανιστική μεταφοράπαραδειγμάτων από άλλες χώρες. Αυτό που θέλουμε, είναι να αντλήσουμε ιδέες από τους συντρόφους μας στο εξωτερικό για να μπορέσουμε να χαράξουμε το δικό μας καινούργιο μονοπάτι. Αυτό άλλωστε είχαμε κάνει παλιότερα με τα Κοινωνικά Φόρουμ.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σας μίλησα για τον απολογισμό των εκλογών, για την ανάγκη οργανωτικής ανασυγκρότησής μας, για τη στρατηγική που πρέπει να χαράξουμε και την τακτική που χρειάζεται να ακολουθήσουμε. Αλλά τίποτα δεν θα καταφέρουμε ερήμην της κοινωνίας. Ο δρόμος προς το Πρώτο Συνέδριο της Νέας Αριστεράς περνάει μέσα από τους λαϊκούς αγώνες. Η δυναμική συμμετοχή μας στα κοινωνικά κινήματα και το δημιουργικό μας «παρών» στις γειτονιές αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχία του πολιτικού μάς σχεδίου. Η ανοιχτόμυαλη και μαχητική Αριστερά, η δική μας Αριστερά, μπορεί ναυπάρξει μόνο ως μια δύναμη χρήσιμη για τις λαϊκές τάξεις και τη νεολαία, μια δύναμη αναγκαία για την κοινωνία.
Είναι δύσκολο, αλλά στα δύσκολα μετριόμαστε. Έχω εμπιστοσύνη στο κόμμα μας. Μπορούμε να τακαταφέρουμε!
Υπενθυμίζεται πως το Σαββατοκύριακο αυτό, 29 και 30 Ιουνίου, συνεδριάζει στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων το Πανελλαδικό Συντονιστικό της Νέας Αριστεράς με θέμα την αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος, την πολιτική συγκυρία και τον σχεδιασμό πρωτοβουλιών και των επόμενων βημάτων του κόμματος ενόψει του Συνεδρίου στις αρχές του φθινοπώρου. Οι εργασίες του Πανελλαδικού Συντονιστικού άνοιξαν με την ομιλία του προέδρου της ΚΟ της Νέας Αριστεράς Αλέξη Χαρίτση.
