*Του Γιάννη Αγουρίδη –
«Φρένο» παρατηρείται στην κατανάλωση, καθότι οι πολίτες δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις. Ο θετικός πληθωρισμός στην Ελλάδα, ο οποίος ισούται με την ακρίβεια στη χώρα μας για τέσσερα συναπτά χρόνια, έδωσε τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να ανακοινώσει ότι του χρόνου τέτοια εποχή (5 χρόνια από την έναρξη της ακρίβειας) θα συσταθεί μια ανεξάρτητη Αρχή στα πρότυπα της ΑΑΔΕ, η οποία θα ασχοληθεί με το θέμα των ανατιμήσεων. Την ίδια στιγμή τα προβλήματα ολοένα και διογκώνονται για τους καταναλωτές, οι οποίοι οδηγούνται σε περικοπές αγοράς βασικών αγαθών για να τα βγάλουν πέρα.
Οι συνέπειες
Οι συνέπειες αποτυπώνονται και στο λιανεμπόριο, καθώς το πρώτο τρίμηνο του 2025 σημείωσε αναιμική ανάπτυξη, με οριακή αύξηση τζίρου 0,6% σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2024. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το ίδιο διάστημα ο μέσος πληθωρισμός κινήθηκε με τετραπλάσιο ρυθμό, της τάξης του 2,6%, και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι έχει περιοριστεί ο όγκος της κατανάλωσης λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης. Σε απόλυτους αριθμούς, ο τζίρος του λιανεμπορίου ανήλθε περίπου στα 16,16 δισ. ευρώ, εκ των οποίων σχεδόν τα 10 δισ. ευρώ αφορούν τρόφιμα, οχήματα και καύσιμα. Σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2024, που περιλαμβάνει όμως και τις χριστουγεννιάτικες αγορές, έχουμε βουτιά στην κατανάλωση, με μείωση του τζίρου κατά 16,6% (έναντι -15,9% το 2024). Από εκεί και πέρα, οι 27 από τους 43 επιμέρους κλάδους που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ σημείωσαν ετήσια μείωση τζίρου ως και 14,6%. Σε τριμηνιαία βάση σχεδόν όλες οι κατηγορίες των λιανικών καταστημάτων παρατήρησαν βουτιά στον τζίρο τους ως και -55%.
Αλλά και από τις κατηγορίες που είχαν αύξηση τζίρου οι δύο κλάδοι με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη ήταν τα μεταχειρισμένα είδη σε καταστήματα, με 30,7%, και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα-ενδύματα-υποδήματα σε υπαίθριες αγορές. Το παραπάνω στοιχείο δείχνει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά στρέφονται σε φθηνότερα προϊόντα προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες.
Οσον αφορά τα υπόλοιπα καταστήματα, και παρά τις προσφορές των χειμερινών εκπτώσεων, τα περισσότερα εξειδικευμένα καταστήματα όχι μόνο δεν κατάφεραν να επωφεληθούν, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είχαν σημαντική μείωση τζίρου. Η πλέον χαρακτηριστική όλων είναι τα καταστήματα παπουτσιών με ετήσια μείωση τζίρου κατά 7,2%.
Η εικόνα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Την ίδια στιγμή, στο σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του τομέα του λιανικού εμπορίου ο κύκλος εργασιών το πρώτο τρίμηνο του 2025 ανήλθε περίπου σε 9,2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 2,1% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2024 που είχε διαμορφωθεί σε 9,42 δισ. ευρώ. Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του τομέα λιανικού εμπορίου, χωρίς τους κλάδους των οχημάτων, των τροφίμων και των καυσίμων, ο κύκλος εργασιών το πρώτο τρίμηνο του 2025 ανήλθε σε 4,23 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 1,1% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2024 που είχε διαμορφωθεί σε 4,27 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα σούπερ μάρκετ είναι μεταξύ των ευνοημένων, αφού είδαν αύξηση τζίρου κατά 3,9% το πρώτο τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, με συνολικό κύκλο εργασιών περίπου 4,37 δισ. ευρώ.
Οι περικοπές των καταναλωτών
Οι καταναλωτές όχι μόνο περιορίζουν τις λιγότερο επείγουσες δαπάνες για να αγοράσουν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, αλλά και περικόπτουν δαπάνες βασικών αγαθών. Είναι ενδεικτικό ότι σχεδόν όλες οι κατηγορίες των ειδικευμένων καταστημάτων τροφίμων είχαν μείωση τζίρου: τα οπωροπωλεία -5,9%, τα κρεοπωλεία -3,5%, τα αρτοποιεία -2,7%. Καθώς το ίδιο διάστημα όλες οι παραπάνω κατηγορίες τροφίμων είχαν αξιοσημείωτες ανατιμήσεις, ο μειωμένος τζίρος σημαίνει μεγάλη πτώση του όγκου πωλήσεων.
Οσο για τις υπόλοιπες αγορές στις οποίες υπήρξαν περικοπές, αφορούν μεταξύ άλλων καταστήματα πώλησης κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών καταναλωτικών ειδών (-14,6%), λευκών ειδών (-3,7%), πώλησης χαλιών (-4,8%) και πώλησης ειδών υπόδησης (-7,2%). Η υποχώρηση των πωλήσεων σε αυτές τις κατηγορίες λιανικής ή έστω η στασιμότητα, όπως στα είδη ένδυσης όπου σημειώθηκε οριακή αύξηση του τζίρου (0,4%), αποτυπώνει τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουν οι καταναλωτές.
ΠΗΓΗ: avgi.gr
