*Της Αντιγόνης Ζούντα –
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η πορεία ανόδου της τιμής του ελαιόλαδου -βασικού συστατικού της καθημερινότητας των ελληνικών νοικοκυριών- σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, που εκτιμάται μάλιστα ότι δεν έχει ακόμη κορυφωθεί, προϊδεάζοντας για μεγαλύτερη ακρίβεια από το φθινόπωρο.
Η αρκετά μειωμένη παραγωγή στη Μεσόγειο και ιδίως στην Ισπανία, γεγονός που επηρέασε και τις εισαγωγές / εξαγωγές, το αυξημένο κόστος παραγωγής και συνακόλουθα οι τιμές παραγωγού πυροδότησαν ένα κύκλο ανατιμήσεων από την αρχή της χρονιάς, που συνεχίστηκε με ένταση και την άνοιξη.
Η έκρηξη του κόστους στην αγορά αφορά τόσο τους ελαιοπαραγωγούς όσο και τις εταιρείες παραγωγής ελαιόλαδου, με τις τελικές τιμές στο ράφι να φτάνουν ακόμα και πάνω από τα 11 ευρώ το κιλό. Άλλωστε και ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τουλάχιστον το πεντάμηνο Μαρτίου – Ιουλίου καταγράφει σημαντικές αυξήσεις στην κατηγορία «έλαια – λίπη» σε σχέση με πέρυσι: +17,5% Μάρτιος 22/23, +16,2% Απρίλιος 22/23, +15,8% Μάιος 22/23, +14,2% Ιούνιος 22/23, +10,6% Ιούλιος 22/23.
Η πορεία των τιμών από τις αρχές Σεπτεμβρίου, οπότε και θα αναθερμανθεί η ζήτηση, αναμένεται πως θα είναι ενδεικτική για την κατάσταση που θα διαμορφωθεί, με την προσφορά και τη ζήτηση να καθορίζουν τις εξελίξεις.
Καθώς τον Οκτώβριο ολοκληρώνεται η τρέχουσα ελαιοκομική περίοδος (2022/2023), τα λιγοστά αποθέματα που υπάρχουν για το τελευταίο δίμηνο εκτιμάται ότι θα «χτυπήσουν» ακόμη υψηλότερες τιμές, εφόσον ενταθεί η ζήτηση. Ωστόσο, η διατήρηση των τιμών σε πολύ υψηλά επίπεδα ή και ενδεχόμενη περαιτέρω αύξησή τους εκτιμάται ότι θα πιέσει την κατανάλωση προς τα κάτω.
Εκρηξη τιμών – Μείωση παραγωγής
Η παραγωγή ελαιόλαδου στην Ε.Ε. εκτιμάται (Summer Outlook -DG Agri) ότι μειώθηκε κατά 40% την περίοδο 2022/2023 και θα φτάσει συνολικά τους 1.391.000 τόνους, έναντι 2.272.000 τόνων το 2021/2022 και σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο των 2.100.000 τόνων της προηγούμενης πενταετίας, ενώ και η ελληνική παραγωγή φαίνεται ότι έχει απώλειες (περίπου 100.000 τόνων). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε., υπολογίζεται ότι για την περίοδο 2022-2023 η Ελλάδα παρήγαγε 340.000 τόνους, η εγχώρια ζήτηση διαμορφώθηκε σε 110.000 τόνους, ενώ η τελική εκτίμηση αποθεμάτων είναι μόλις 10.450 τόνοι.
Στα μέσα Ιουλίου, κατά την Κομισιόν, οι τιμές παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου κυμάνθηκαν από 600 ευρώ ανά 100 κιλά στην Ελλάδα, έως 720 ευρώ / 100 κιλά στην Ιταλία και 640 ευρώ / 100 κιλά στην Ισπανία.
Σημειώνεται ότι τον περασμένο Οκτώβριο η τιμή παραγωγού βρισκόταν κοντά στα 4 ευρώ / κιλό, ενώ ήδη από τον φετινό Μάιο είχε αρχίσει να κινείται κοντά στα 5,5-5,8 ευρώ / κιλό. Βάσει του τελευταίου δελτίου τιμών ελαιόλαδου του ΣΕΔΗΚ (28/8), οι τιμές εκκινούν από 7,20 ευρώ / κιλό και φτάνουν έως 8,36 ευρώ / κιλό για το παρθένο έξτρα, ενώ ο μέσος όρος των τιμών στην Ιταλία είναι 8,79 ευρώ / κιλό (μέγιστες τιμές 12-14,25 ευρώ / κιλό) και στην Ισπανία κυμαίνονται από 6,98 έως 8,92 ευρώ / κιλό.
Οι εξελίξεις αυτές στις τιμές επιδρούν αρνητικά στην κατανάλωση της Ε.Ε., ιδιαίτερα στις κυριότερες χώρες παραγωγής ελαιόλαδου στην Ένωση, οπότε είναι πιθανό να μειωθεί η κατανάλωση ακόμη περισσότερο από ό,τι αναμενόταν την περασμένη άνοιξη (-16% σε ετήσια βάση).
Για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο 2023/2024, αν και οι αρχικές εκτιμήσεις (ΗΠΑ) έκαναν λόγο για αύξηση της παραγωγής στην Ευρώπη, οι ακραίες φετινές καιρικές συνθήκες, προσβολές και ασθένειες, αλλά και οι εκτεταμένες πυρκαγιές, που θα στερήσουν χιλιάδες στρέμματα με δενδρώδεις καλλιέργειες από την παραγωγή, αν και δεν έχουν ακόμη αποτιμηθεί, προμηνύουν μια δύσκολη χρονιά.
Πηγή: avgi.gr
