Η κατά καιρούς δημοσιοποίηση λιστών μεγαλοοφειλετών του Δημοσίου των φορολογικών αρχών, όπως πρόσφατα της ΑΑΔΕ, στρέφει τη δημόσια συζήτηση στη γνωστή πεπατημένη: πόσοι «επώνυμοι» χρωστούν και πόσα, ποιοι είναι ακόμη ενεργοί επιχειρηματικά και ποιοι όχι, τι ποσοστό των οφειλών μπορεί να εισπραχθεί και τι όχι. Καθόλου επουσιώδη όλα αυτά, αλλά είναι μόνο η κορυφή του «παγόβουνου». Το ίδιο το «παγόβουνο» είναι η ελληνική παράδοση του επιχειρείν και έχει δύο πρωταγωνιστές: επιχειρηματίες και κυβερνήσεις. Στους πρώτους, χάρη και στην κάλυψη των δεύτερων, είναι ακόμη κυρίαρχη μια εκδοχή του επιχειρείν που βασίζεται όχι στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, αλλά στα βραχυπρόθεσμα κέρδη και συχνά σε αυτό που αποκαλούμε «αρπαχτή». Όχι στη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, αλλά στην ανταγωνιστικότητα τιμής (που επισύρει τριτοκοσμικές εκδοχές μάνατζμεντ εργατικού δυναμικού). Όχι στα θεμελιώδη μεγέθη και τις παραγωγικές επενδύσεις, αλλά στις χρηματιστηριακές υπεραξίες, την επαναγορά ιδίων μετοχών και την απόδοση υψηλών μερισμάτων. Όχι στην επανεπένδυση κερδών, αλλά σε κρατικές επιδοτήσεις κάθε είδους – συχνά παράτυπες και φωτογραφικά χαριστικές.
Το σκάσιμο της χρηματιστηριακής φούσκας το 1999, έγραψε τους τίτλους τέλους ενός τέτοιου «μοντέλου ανάπτυξης» και μιας τέτοιας επιχειρηματικότητας. Μία δεκαετία αργότερα, το 2008-9, ήρθε η ελληνική χρεοκοπία, ύστερα από μία εξίσου «λαμπρή» δεκαετία υψηλών ρυθμών ανάπτυξης βασισμένης στα ίδια «υλικά». Ύστερα τα μνημόνια. Από το 2019 ξαναβρισκόμαστε, από πολλές απόψεις και παρά την ύπαρξη ενθαρρυντικών διαφορών, στο ίδιο έργο θεατές: ανάπτυξη… χωρίς ανάπτυξη (υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης με αρνητικούς ρυθμούς συσσώρευσης παγίου κεφαλαίου), ανάπτυξη που στηρίζεται στα διαρκή πλήγματα στο εργατικό εισόδημα και τα εργασιακά δικαιώματα, ανάπτυξη με το βλέμμα στις χρηματιστηριακές υπεραξίες, στήριξη επιχειρηματικών κλάδων με πολυποίκιλες κρατικές επιδοτήσεις, ανάπτυξη ληστρική όχι μόνο για τους εργαζόμενους, αλλά και για τη φύση, κατανομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης σε «ημετέρους», ανοχή στη φοροδιαφυγή των «μεγάλων» και ανελέητο κυνήγι των «μικρών» κ.λπ., κ.λπ.
Όλα αυτά, υπό την ανοχή, έμμεση παρότρυνση ή και κάλυψη της κυβέρνησης. Θα θεωρούνταν προφητεία να πούμε ότι οδηγούμαστε ξανά στο σημείο μιας νέας κρίσης του επιχειρηματικού μοντέλου και αυτού του τύπου ανάπτυξης – παρ’ όλο που η Ιστορία αυτό διδάσκει. Είναι όμως βέβαιο ότι τις αποτυχίες ή και χρεοκοπίες αυτού του μοντέλου επιχειρείν και ανάπτυξης τις πληρώνουν τα γνωστά υποζύγια: οι εργαζόμενοι, οι τοπικές κοινωνίες που ξαφνικά φτωχοποιούνται, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία που φορτώνονται με «φέσια», η χώρα που βρίσκεται μπροστά σε ανανεούμενες εκδοχές διεθνούς επιτήρησης. Κάποτε το απόστημα πρέπει να σπάσει…
Πηγή: efsyn.gr
