Με τις διψήφιες διαφορές της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ να ανήκουν μάλλον οριστικά στο παρελθόν, οι πιο ψύχραιμοι αναλυτές αρχίζουν να ψάχνουν στις… «λεπτομέρειες» των τελευταίων μετρήσεων, εκτιμώντας ότι ενδεχομένως η ψαλίδα να έχει κλείσει ακόμα περισσότερο απ’ όσο δείχνουν τα τελευταία γκάλοπ.
Κι αυτό διότι τα λεγόμενα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μετρήσεων, όπως γα παράδειγμα η δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση και η κριτική για τις πολιτικές της έναντι προβλημάτων όπως η ακρίβεια και άλλα, δεν αντιστοιχούν στα ποσοτικά ευρήματα.
Παρότι δηλαδή η κοινωνική αποδοκιμασία προς την κυβέρνηση είναι μεγάλη και η φθορά της θα έπρεπε να αποτυπώνεται πιο έντονα και στους συσχετισμούς των κομμάτων, σε ερωτήματα όπως η πρόθεση ψήφου, κάτι τέτοιο δεν εντοπίζεται.
Με απλά λόγια, η ΝΔ φαίνεται να απολαμβάνει μεγαλύτερης αποδοχής και δυσανάλογης με τα αρνητικά κοινωνικά αισθήματα υπεροχής έναντι της αντιπολίτευσης και ειδικά του ΣΥΡΙΖΑ. Υπό «κανονικές» συνθήκες, λένε οι πιο έμπειροι περί των εκλογικών συμπεριφορών, η διαφορά ανάμεσα στα δύο κόμματα θα έπρεπε να είναι μικρότερη και ίσως και η πτώση του κυβερνώντος κόμματος πιο μεγάλη από αυτή που καταγράφεται και δείχνει ότι η ΝΔ πέφτει μεν, αλλά όχι με το ρυθμό που το πάθαιναν άλλες κυβερνήσεις στο παρελθόν σε ανάλογες καταστάσεις.
Το φαινόμενο της «υποεκτίμησης»
Από τις ενδελεχείς αναλύσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα εξάγεται μία πρώτη εκτίμηση, που μοιάζει κοινός τόπος για αρκετούς εκλογολόγους και είναι η λεγόμενη «υποεκτίμηση» του ΣΥΡΙΖΑ στο δείγμα των δημοσκοπήσεων. Πρόκειται κατ’ αρχάς για ένα φαινόμενο, που απαντάται σε κόμματα που έχασαν τις πρόσφατες εκλογές και οι ψηφοφόροι του αποφεύγουν να φανερώσουν την προτίμησή τους, απογοητευμένοι ίσως από το εκλογικό αποτέλεσμα και την ύπαρξη πλέον μίας άλλης κυβέρνησης. Αυτό οδηγεί πολλές φορές τις εταιρίες να αναζητούν εναγωνίως (και με πολλαπλάσια τηλεφωνήματα σε πολίτες) την καλύτερη δυνατή αντιπροσώπευση των κομματικών χώρων, χωρίς όμως πάντοτε με την επιτυχία που θα επιθυμούσαν. Γι’ αυτό άλλωστε και όλες οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν το αποτέλεσμα, σημειώνοντας το «περιθώριο λάθους» ή τη «στατιστική απόκλιση», που είναι συν/πλην 2,5% ή ακόμα και 3%, ανάλογα με το συνολικό δείγμα μίας έρευνας.
Σημειωτέον ότι τέτοιο θέμα υποεκτίμησης αντιμετώπιζαν πολλές εταιρίες και με το Κίνημα Αλλαγής, πριν εκλεγεί ο Νίκος Ανδρουλάκης στην ηγεσία του. Όπως λέει στέλεχος δημοσκοπικής εταιρίας, για να βρεθούν τότε περίπου 80 πολίτες (σε δείγμα έρευνας 1.000 ατόμων), που να δηλώσουν ότι έχουν ψηφίσει ΚΙΝΑΛ, χρειάζονταν να γίνουν πολλαπλάσια τηλεφωνήματα από το εκτιμώμενο, διότι πολλοί πολύ απλά δεν παραδέχονταν την επιλογή τους.
Νέες ηλικίες
Το δεύτερο στοιχείο, που έχει να κάνει ειδικά με το ενδεχόμενο υποεκτίμησης του ΣΥΡΙΖΑ στο δείγμα των γκάλοπ, είναι ότι ένα κομμάτι των ψηφοφόρων της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιμένει να συμπεριφέρεται «αντισυστημικά» ή έχει «εκ φύσεως» τέτοια στοιχεία, καθώς πρόκειται για νέες ηλικίες, στις οποίες διατηρεί επιρροή πολύ μεγαλύτερη αναλογικά με άλλα τμήματα του πληθυσμού και πάντως υπερτερεί της ΝΔ σημαντικά. Και αυτοί οι πολίτες, είτε βρίσκονται δύσκολα στα τηλέφωνα, είτε δεν απαντούν με την ευκολία που το κάνουν άλλοι. Ιδίως σε μία περίοδο, από τις εκλογές του 2019 και ίσως μέχρι τώρα, που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνει κάποια ιδιαίτερη δυναμική και δεν ενσαρκώνει προοπτική ανατροπής των πολιτικών συσχετισμών.
Η πραγματική απήχηση
Η ανάλυση ότι αυτά τα δύο στοιχεία υποεκτίμησης του ΣΥΡΙΖΑ στο δείγμα των γκάλοπ, οδηγούν στην άποψη ότι είναι πιθανό η πραγματική απήχηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να είναι μεγαλύτερη και η διαφορά από τη ΝΔ πολύ μικρότερη. Να λειτουργούν δηλαδή τα όρια της «στατιστικής απόκλισης» και το «μέγιστο στατιστικό σφάλμα», που αναφέρουν οι ίδιες οι εταιρίες για τις έρευνές τους, υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ σε βαθμό που να κλείνει κι άλλο την ψαλίδα, η οποία να είναι «αισθητά κάτω» και όχι απλώς «κάτω» από το 10%.
Γι’ αυτό πολλοί θεωρούν το αμέσως επόμενο κύμα δημοσκοπήσεων πολύ κρίσιμο και ενδεικτικό για το πού (μπορούν να) πάνε τα πράγματα. Αφού το ψυχολογικό φράγμα της διψήφιας διαφοράς έσπασε με τα γκάλοπ των τελευταίων ημερών, δεν αποκλείονται πλέον και οι εκπλήξεις, σημειώνουν με νόημα.
*Του Κώστα Μακρή στο politicus.gr
