Πρωταθλήτρια σε ακρίβεια και ουραγός σε εισοδηματική και αγοραστική δύναμη αναδεικνύεται η Ελλάδα στην Ευρώπη, με την ενεργειακή κρίση και την εκτίναξη του πληθωρισμού να αποκαλύπτουν για μια ακόμη φορά τις παραδοξότητες και τις βαθιές στρεβλώσεις του εγχώριου οικονομικού και πολιτικού μοντέλου.
Η ενεργειακή κρίση είναι φαινόμενο που πλήττει όλη την Ευρώπη, όμως η Ελλάδα εμφανίζεται τον Ιανουάριο και για έναν ακόμη μήνα στην κορυφή της λίστας με τις ακριβότερες τιμές χονδρικής ρεύματος – γεγονός, που μετακυλύεται και μεταφράζεται σε ιλιγγιώδεις αυξήσεις και στους λογαριασμούς λιανικής κατανάλωσης.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι τον Ιανουάριο η μέση τιμή χονδρικής του ρεύματος στην Ελλάδα βρίσκεται στα 213 ευρώανά MWh. Πρόκειται για την δεύτερη υψηλότερη τιμή στην Ε.Ε. πίσω μόνο από την Ιταλία (216 ευρώ/MWh). Εχει σημασία επίσης ότι η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία και την Ελβετία, είναι οι μόνες ευρωπαϊκές χώρες που εμφανίζουν μέση τιμή Ιανουαρίου πάνω από τα 200 ευρώ/MWh. Οι αντίστοιχες τιμές στην Γερμανία είναι 162 ευρώ ανά MWh, στο Βέλγιο 183 ευρώ, στην Αυστρία 180 ευρώ, στην Ολλανδία 182 ευρώ και στην Ισπανία 193 ευρώ.
Την ίδια ώρα, η τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ δείχνει κάθε μείωση της αγοραστικής δύναμης των ελληνικών νοικοκυριών, και δη στα χαμηλότερα εισοδήματα, η οποία πρακτικά σημαίνει πως η ακρίβεια εξαύλωσε τον Δεκέμβριο το 10,4% του κατώτατου μισθού.
Η έρευνα του Ινστιτούτου με τίτλο «Ακρίβεια, αγοραστική δύναμη και αγορά εργασίας», δείχνει δραματικές επιπτώσεις στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα από το «τοξικό κοκτέηλ», όπως το χαρακτηρίζει η ΓΣΕΕ, του μίγματος ακρίβειας και υγειονομικής κρίσης. Η απώλεια αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό έφθασε τον Δεκέμβριο στο 10,4%, ενώ οι αντίστοιχες απώλειες για τον μέσο μισθό των εργαζομένων μερικής απασχόλησης ήταν 13,7%.
Επίσης τον Δεκέμβριο, το μέσο μηνιαίο ατομικό διαθέσιμο εισόδημα απώλεσε περίπου το 7% της αγοραστικής του δύναμης σε ετήσια βάση, ενώ επίσης σε ετήσια βάση οι καθαρές αποδοχές ενός νοικοκυριού με δύο ενήλικες και δύο παιδιά μειώθηκαν περαιτέρω υποχωρώντας στο 74,3% του μέσου όρου της ευρωζώνης.
Είναι προφανές πως με τα δεδομένα αυτά η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% δεν σημαίνει τίποτα, ενώ ακόμη και με την νέα αύξηση που έχει προαναγγελθεί για τον Μάιο (πιθανώς κατά 5% έως 6%) το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων θα συνεχίσει να μειώνεται αντί να αυξάνεται.
Παρά ταύτα, η κυβέρνηση δεν προσανατολίζεται σε νέες κινήσεις στήριξης και το σήμα που εκπέμπεται σταθερά από το υπουργείο Οικονομικών είναι πως δεν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια για ο,τιδήποτε άλλο πέραν των περιορισμένων επιδοτήσεων στις τιμές του ρεύματος και του φυσικού αερίου.
Στην υπόλοιπη Ευρώπη όμως, με την υψηλότερη αγοραστική δύναμη και την χαμηλότερη εισοδηματική διάβρωση, κινούνται διαφορετικά: Στην Ισπανία έχουν ήδη μειωθεί οι φόροι καυσίμων και ο ΦΠΑ και εξετάζονται περαιτέρω μειώσεις όσο κλιμακώνεται η κρίση. Η Πολωνία ανακοίνωσε επίσης, με ισχύ από αυτόν τον μήνα, μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης και του ΦΠΑ καθώς και μηχανισμό αυτόματων αποζημιώσεων για τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν το υψηλό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Στην Ολλανδία, προαναγγέλθηκε επίσης μείωση του ενεργειακού, ενώ η Νορβηγία καλύπτει το μισό του συνολικού κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές στο τετράμηνο Δεκεμβρίου-Μαρτίου. Και στην Γαλλία ο Εμμανουέλ Μακρόν ανάγκασε την κρατική εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας, την EDF, να ανλάβει κόστος 8,5 δις ευρώ για να μην ξεπεράσουν οι αυξήσεις των τιμολογίων ρεύματος το 4%.
*Της Μαρίνας Αλεξανδρή στο tvxs.gr