Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου, για ένα ζήτημα που επηρεάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ποιοι κάνουν τα περισσότερα για τον πλανήτη; Γιατί είναι σημαντικότερο ζήτημα ακόμα και από την πανδημία; Το περιβάλλον φωνάζει «SOS» και σήμερα είναι τουλάχιστον μια ευκαιρία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση.
Φαινόμενο του θερμοκηπίου, ερημοποίηση, λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική… Φράσεις δυστοπικές, που ενώ είναι γνωστές σε όλους μας, ακούγονται μακρινές, σαν να συμβαίνουν κάπου πολύ μακριά από εμάς ή μάλλον σαν να ανήκουν σε ένα μέλλον μακρινό και δυσπρόσιτο. Η περιβαλλοντική κρίση και όλα όσα αυτή συνεπάγεται συμβαίνει εδώ, αυτή τη στιγμή, και οι επιπτώσεις της έχουν αρχίσει εδώ και χρόνια να γίνονται αισθητές με άμεσους αλλά και έμμεσους τρόπους.
Αυτόν τον κίνδυνο προσπαθεί να αναδείξει η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, προσπαθώντας να μας προειδοποιήσει όλους πριν να είναι πολύ αργά.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για περισσότερους θανάτους από την πανδημία του κορονοϊού
Ολόκληρη η παγκόσμια κοινότητα έχει συγκλονιστεί από την πανδημική κρίση, τα μέσα αναφέρονται συνέχεια στο καταστροφικό της κόστος σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και στην οικονομία του πλανήτη μας.
Από την άλλη, οι συνέπειες που έχει η καταστροφή του περιβάλλοντος σε όλη την ανθρωπότητα -και όχι μόνο- συχνά αναφέρεται βιαστικά ή παραλείπεται.
Μπορεί να ακούγεται απίστευτο, ωστόσο περισσότεροι από 8.500 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν ετησίως στην χώρα μας, εάν μειώνονταν οι συγκεντρώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και οι γενικότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως αποκαλύπτει η νέα έκδοση «Περιβάλλον και Υγεία» του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ).
Συγκριτικά, με βάση τα επίσημα στοιχεία, από την αρχή της πανδημίας μέχρι και σήμερα έχουν σημειωθεί λιγότεροι από 5.000 θάνατοι στην Ελλάδα. Φυσικά η πανδημία παραμένει επείγον ζήτημα, ωστόσο δεν θα έπρεπε να είναι το μόνο που μας απασχολεί.
«Η προστασία της δημόσιας υγείας συντελείται και μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος. Όπως φαίνεται από την έρευνα, η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί πολύ περισσότερους θανάτους ακόμα και από πανδημίες όπως αυτή του Covid-19», τόνισαν οι επικεφαλής της έρευνας, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η μόλυνση του περιβάλλοντος συνδέεται με περισσότερους από 9 εκατ. πρόωρους θανάτους ετησίως -νούμερα που ξεπερνούν αυτά του AIDS, της ελονοσίας, αλλά και πολλών πολέμων. Το κόστος φαρμακοϊατρικής περίθαλψης που συνδέεται με την περιβαλλοντική ρύπανση ξεπερνά τα 4,7 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, η υπερθέρμανση του πλανήτη με επακόλουθο το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική και την άνοδο της στάθμης των ωκεανών, θέτουν σε κίνδυνο σοδειές, ζώα και εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές.
Έρευνες υποστηρίζουν ότι μέχρι το 2050 θα υπάρχουν από μερικές δεκάδες εκατομμύρια, μέχρι και 1,2 δισεκατομμύρια μετανάστες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
«Εάν η Ευρώπη νομίζει ότι έχει θέμα με τους πρόσφυγες τώρα… περιμένετε άλλα 20 χρόνια. Δείτε τι θα συμβεί όταν η κλιματική αλλαγή αναγκάσει τους κατοίκους της Αφρικής (κυρίως της Υποσαχάριας περιοχής) να μετακινηθούν. Δεν μιλάμε για 1 ή 2 εκατομμύρια, αλλά για 10 ή ακόμα και 20. Όλοι αυτοί δεν θα πάνε προς την Νότια Αφρική, αλλά προς την Μεσόγειο», αναφέρει έρευνα που δημοσίευσε το Ίδρυμα Περιβαλλοντικής Δικαιοσύνης.
Η ιστορία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος
Από το 1974 μέχρι και σήμερα, η Παγκόσμια Ημέρα περιβάλλοντος αποτελεί το βασικό όχημα των Ηνωμένων Εθνών, για την ενίσχυση της δράσης όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.
Πρόκειται για την εκστρατεία-ναυαρχίδα που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κόσμου σε σχέση με τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά ζητήματα και οι δράσεις της να δίνουν ένα πολύ σημαντικό παράδειγμα σε όλους μας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος έχει πλέον εξελιχθεί σε μια παγκόσμια πλατφόρμα στην οποία συμμετέχουν πάνω από 140 χώρες τον χρόνο. Κάθε χρόνο, η έδρα της βρίσκεται σε διαφορετική χώρα-οικοδεσπότη, ενώ ασχολείται με διαφορετικό θέμα κάθε φορά.
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είναι αφιερωμένη στην Αποκατάσταση των Οικοσυστημάτων και θα έχει ως έδρα το Πακιστάν.
Οι 10 χώρες που «νοιάζονται» περισσότερο
Σε σχετική έρευνα, το U.S. News ρώτησε τους συμμετέχοντες ποιες πίστευαν ότι ήταν οι χώρες που κάνουν την μεγαλύτερη προσπάθεια για να προστατεύσουν το περιβάλλον, με βάση μια σειρά από κριτήρια όπως οι περιβαλλοντικοί νόμοι του εκάστοτε κράτος, ή η στάση του ευρύτερου πληθυσμού. Δείτε τα αποτελέσματα παρακάτω.
10. Αυστρία
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2016, το ποσοστό θνησιμότητας της Αυστρίας λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος δεν ξεπέρασε το 1,55 ανά 100.000 άτομα, τοποθετώντας τη χώρα μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών με τις καλύτερες επιδόσεις.
Από το 2000, η Αυστρία έχει θεσπίσει νόμο για την Εκτίμηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, προκειμένου να υπολογίζει τις πιθανές περιβαλλοντικές συνέπειες των κατασκευαστικών έργων.
9. Αυστραλία
Βάσει εκτιμήσεων του ΠΟΥ, ο αριθμός των θανάτων εξαιτίας της περιβαλλοντικής ρύπανσης ανέρχεται στον 1,15 ανά 100.000.
8. Ολλανδία
Ο αριθμός θανάτων σχετιζόμενων με την περιβαλλοντική κρίση είναι μεγαλύτερος στην Ολλανδία, αγγίζοντας τους 11,6 κάθε χρόνο.
Ωστόσο, ο νόμος Περί Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, που καθορίζει διάφορες παραμέτρους αναφορικά με την προσέγγιση της χώρας ως προς τα περιβαλλοντικά ζητήματα, θεωρείται ως ένα πολύ σημαντικό βήμα για ένα καλύτερο μέλλον.
7. Καναδάς
Το 2016, η καναδική κυβέρνηση εφάρμοσε το Παν-Καναδικό Πλαίσιο για την Καθαρή Ανάπτυξη και την Κλιματική Αλλαγή. Το σχέδιο απαιτεί σημαντικές προσαρμογές στην καναδική περιβαλλοντική και οικονομική πολιτική, όπως η δέσμευση για επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050.
Όπως αναφέρει ο ΠΟΥ, λιγότεροι από 1 στους 100.000 Καναδούς πέθαναν ως αποτέλεσμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης το 2016.
6. Ελβετία
Στις 27 Ιανουαρίου, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Ελβετίας θέσπισε τον νόμο περί Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής για το κλίμα. Μεταξύ πολλών διατάξεων, το σχέδιο καλεί την Ελβετία να επιτύχει μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050
Λίγο περισσότεροι από 13 ανά 100.000 Ελβετούς κατοίκους υπολογίζεται ότι πέθαναν λόγω της περιβαλλοντικής κρίσης.
5. Δανία
Στις αρχές του 2020, το κοινοβούλιο της Δανίας ψήφισε νόμο με σκοπό τη μείωση του 70% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της χώρας, μέχρι το 2030.
4. Φινλανδία
Εξαιρετικά χαμηλά είναι τα ποσοστά θανάτου που συνδέονται με τη μόλυνση του περιβάλλοντος, οι οποίοι μετά βίας αγγίζουν τους 0,2 στους 100.000.
3. Σουηδία
Ενώ η Σουηδία εκτιμάται ότι εξέπεμψε 92,3 εκατομμύρια τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα το 1970, το 2019 το νούμερο αυτό μειώθηκε στους 42,7 εκατομμύρια τόνους – μείωση της τάξης του 54% σε λιγότερες από πέντε δεκαετίες.
2. Νορβηγία
Όπως και οι Σκανδιναβοί γείτονές της, η Νορβηγία επίσης φημίζεται για τις περιβαλλοντικές της δράσεις, καθώς και τις χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συγκριτικά με τις προηγούμενες δεκαετίες.
1. Νέα Ζηλανδία
Η Νέα Ζηλανδία έχει θεσπίσει νομοθεσία για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2050, ενώ αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και ως προς την διαχείριση της πανδημίας.
