Ο προϋπολογισμός του 2022 υπερψηφίστηκε στη Βουλή το απόγευμα του Σαββάτου (18.12.2021) και τα πρώτα στοιχεία είναι… δυσοίωνα για τους πολίτες και ιδιαίτερα για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Ο προϋπολογισμός άνοιξε το δρόμο της λιτότητας και των μειωμένων κοινωνικών παροχώς, σύμφωνα με μία πρώτη ανάλυση των προβλεπόμενων δαπανών.
Σύμφωνα με το σημερινό (20.12.2021) δημοσίευμα της εφημερίδας “ΑΥΓΗ”, οι δαπάνες του υπουργείου Εργασίας σε μια περίοδο κρίσης, αβεβαιότητας και μεγάλης ακρίβειας είναι μειωμένες κατά 1,1 δισ. ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2021, ενώ η υστέρηση των δαπανών για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών φτάνει τα 3,5 δισ. ευρώ.
Η ακρίβεια τρώει τους μισθούς
Στο μέτωπο των μισθών, το 1/3 των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα παραμείνει ουσιαστικά χωρίς πραγματική ενίσχυση για τρίτη χρονιά. Και αυτό καθώς η αύξηση μόλις κατά 2% (13 ευρώ τον μήνα) που θα χορηγηθεί από την αρχή του νέου έτους έχει ήδη εξανεμιστεί από ένα πρωτόγνωρο κύμα ακρίβειας στα βασικά είδη διατροφής.
Οι μελέτες (ΙΝΕ / ΓΣΕΕ) επιβεβαιώνουν ότι τους τελευταίους μήνες έχει χαθεί το 10% της αγοραστικής δύναμης από τον κατώτατο μισθό, ενώ σε απόγνωση βρίσκεται το 1/3 των εργαζομένων που δεν προστατεύεται από συλλογικές συμβάσεις και έχει ακόμα πιο χαμηλές αποδοχές, που φτάνουν τα 200 ευρώ τον μήνα.
Χωρίς προστασία οι ευάλωτοι
Ακόμα χειρότερη διαγράφεται η πραγματικότητα για τους άνεργους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, η κρατική χρηματοδότηση για το 2022 σε δύο βασικούς οργανισμούς εποπτευόμενους από το υπουργείο οι οποίοι στηρίζουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες είναι μειωμένη κατά 212 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021.
Συγκεκριμένα, η κρατική χρηματοδότηση στον ΟΑΕΔ υπολείπεται της αντίστοιχης του 2021 κατά 126 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της απόσυρσης των μέτρων στήριξης των ανέργων από τις επιπτώσεις της πανδημίας, ενώ αντίστοιχα για τον ΟΠΕΚΑ προβλέπονται μειωμένες δαπάνες κατά 86 εκατ. ευρώ.
Σε δίνη η κοινωνική ασφάλιση
Το 2022 θα είναι η χρονιά που θα ξεκινήσει το πείραμα της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης. Οι νέοι ασφαλισμένοι θα ασφαλίζονται υποχρεωτικά στο νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Από την 1.1.2022 στο ΤΕΚΑ θα κατευθύνονται οι εισφορές των νέων ασφαλισμένων, οι οποίες για τον πρώτο χρόνο υπολογίζονται σε 36 εκατ. ευρώ.
Οι εισφορές αυτές θα λείψουν από τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ, τα χρέη του οποίου ήδη υπολογίζονται στο 1,5 δισ. και θα συνεχίσουν να μεγεθύνονται καθώς: α) η μείωση των εισφορών επικουρικής ασφάλισης κατά 0,5%, ισόποσα για εργοδότες και εργαζόμενους θα προκαλέσει νέα απώλεια εσόδων (τόσο στον ΕΦΚΑ όσο και στον ΟΑΕΔ) και β) προβλέπεται αύξηση της δαπάνης για συντάξεις κατά 316 εκατ., λόγω κυρίως της απονομής συντάξεων που εκκρεμούν από προηγούμενα έτη.
Η… σκληρή πραγματικότητα
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επιχειρεί να κρύψει την πραγματικότητα με… προσδοκίες για περαιτέρω μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες προκειμένου να καλυφθούν τα ελλείμματα.
Ωστόσο το έλλειμμα του ΕΦΚΑ το πρώτο οκτάμηνο του 2021 υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ, ενώ το πραγματικό ποσοστό ανεργίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της εγγεγραμμένης ανεργίας του ΟΑΕΔ (για τουλάχιστον 12 μήνες καταγράφουν εγγεγραμμένους άνεργους πάνω από 1 εκατομμύριο άτομα), κυμαίνεται στο 22% – 23%.
Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία, τον Αύγουστο το ταμειακό έλλειμμα διογκώθηκε ακόμα περισσότερο, κατά 167 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι στο οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου το «άνοιγμα» έφτασε τα 952 εκατ. ευρώ.
Αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες εκτιμούν ότι και τον Σεπτέμβριο τα έσοδα δεν κυμάνθηκαν σε υψηλά επίπεδα. Αντίθετα, οι δαπάνες κινήθηκαν ανοδικά, μιας και κατά τον συγκεκριμένο μήνα υπήρξε, έστω και περιορισμένη, καταβολή αναδρομικών ποσών. Έτσι θεωρείται πιθανό το πραγματικό έλλειμμα να ξεπεράσει το 1,5 δισ., χωρίς να υπολογίζονται οι σχεδόν 400.000 απλήρωτες συντάξεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη άνοιξη ξεπέρασαν τους 600.000 οι εργαζόμενοι που αναγκαστικά βίωσαν τη διαδικασία αναστολής σύμβασης προκαλώντας ταυτόχρονα τεράστια απώλεια εσόδων για τον ασφαλιστικό φορέα. Τα ποσά που οφείλονται από το Δημόσιο υπερβαίνουν αθροιστικά το 1 δισ. ευρώ.