Λίγες ημέρες πριν υποδεχτούν το νέο έτος στη Νότια Αφρική, η κυβέρνηση αποφάσισε την χαλάρωση των κανονισμών για τον περιορισμό της covid-19.
Ειδικότερα, στις 30 Δεκεμβρίου, ανακοινώθηκε η κατάργηση της απαγόρευσης κυκλοφορίας που βρισκόταν σε ισχύ από τον Μάρτιο του 2020, ενώ αλλαγές ανακοινώθηκαν σχετικά με τις ημέρες καραντίνας και την ιχνηλάτιση επαφών. Στην πορεία, αντιστράφηκαν τα σχέδια, με την κυβέρνηση να υιοθετεί έναν νέο τρόπο προσέγγισης της διαχείρισης της πανδημίας.
Ο ερευνητής Shabir Madhi στο εξηγεί στο theconversation, το σκεπτικό πίσω από το τολμηρό εγχείρημα της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής, αλλά και τους κινδύνους.
Τα κύρια στοιχεία της νέας προσέγγισης
Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής αποφάσισε την υιοθέτηση μιας πιο ρεαλιστικής προσέγγισης, παρακολουθώντας παράλληλα τη “δράση” της covid-19 και αν αυτή απειλεί άμεσα τα συστήματα υγείας.
Αυτό αντικατοπτρίζει την αποδοχή των κυβερνήσεων να αναζητούν ολοένα και περισσότερους τρόπους να ζήσουν με τον ιό, γνωρίζοντας τις καταστροφικές επιπτώσεις που έχουν οι περιορισμοί στην οικονομία, τα μέσα διαβίωσης και άλλες πτυχές της κοινωνίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε χώρες με περιορισμένους πόρους, όπως η Νότια Αφρική.
Οι τελευταίες ανακοινώσεις της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής σηματοδοτούν μια ρεαλιστική προσέγγιση που εξισορροπεί τις πιθανές άμεσες και έμμεσες επιζήμιες επιπτώσεις του κορονοϊού.
“Ελπίζουμε ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να ακολουθεί αυτή την προσέγγιση και να μην ακολουθεί τυφλά ανέφικτες πολιτικές”, εξηγεί ο Shabir Madhi.
Η νέα, πιο διαφοροποιημένη προσέγγιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την επιβολή πιο αυστηρών περιορισμών, καθώς αυξάνονταν οι νέες μολύνσεις.
Αυτό υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση έχει λάβει υπόψη τις προτάσεις που της έγιναν, για να επικεντρωθεί στο αν το σύστημα υγείας της χώρας απειλείται άμεσα, αντί να επιβάλουν αυστηρότερους περιορισμούς ή και lockdown.
Ο ρόλος της πληθυσμιακής ανοσίας
Το βασικότερο στοιχείο της νέας προσέγγισης προκύπτει από το υψηλό επίπεδο πληθυσμιακής ανοσίας. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην επαρχία Gauteng της Νότιας Αφρικής, λίγο πριν την εξάπλωση της Όμικρον, έδειξε ότι το 72% των ανθρώπων είχε μολυνθεί κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων κυμάτων.
Η θετικότητα ήταν 79% σε μη εμβολιασμένα και 93% σε εμβολιασμένα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, μια ομάδα που στο παρελθόν κατείχε υψηλό ποσοστό νοσηλειών και θανάτων.
Τα δεδομένα της έρευνας δείχνουν ότι η ανοσία έναντι της covid στη χώρα έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό μέσω φυσικής μόλυνσης κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων κυμάτων και πριν από την εμφάνιση του εμβολιασμού. Αυτό, ωστόσο, είχε το ως αποτέλεσμα τον θάνατο 268.813 ασθενών.
Τα αντισώματα που προκαλούνται από τη νόσηση, σύμφωνα με υπάρχουσες έρευνες, προκαλούν ανοσία ακόμη και στις μεταλλάξεις του κορονοϊού, όπως την Όμικρον, και φαίνεται να έχουν ισχύ για παραπάνω από έναν χρόνο.
Στο μεταξύ, είναι σημαντικό να ληφθούν ορισμένα βήματα.
Ο Shabir Madhi τονίζει ότι η προσπάθεια διασφάλισης περισσότερων εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων των αναμνηστικών δόσεων για ομάδες υψηλού κινδύνου, πρέπει να συνεχιστεί.
Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 10% των λοιμώξεων είναι πραγματικά καταγεγραμμένες στη Νότια Αφρική, λόγω των ελάχιστων ελέγχων που γίνονται, δικαιολογείται μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση στην απομόνωση, κυρίως εάν οι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα. Αυτό σημαίνει επίσης ότι η καραντίνα δεν θα επιφέρει σημαντική μείωση της μετάδοσης.
Ο ερευνητής εξηγεί πως πρέπει επίσης να αναγνωριστεί ότι η ανίχνευση επαφών στη Νότια Αφρική συγκεκριμένα, δεν έχει καμία αξία. Αυτό συμβαίνει επειδή ο μέσος άνθρωπος στη Νότια Αφρική θα έχει πιθανώς 20 στενές επαφές την ημέρα. Και ακόμη και τα άτομα που έχουν μολυνθεί με συμπτώματα είναι πιο μολυσματικά στην προ-συμπτωματική και στην πρώιμη συμπτωματική φάση.
Η αναποτελεσματικότητα του εντοπισμού επαφών και της καραντίνας στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού στη Νότια Αφρική επιβεβαιώνεται από τα τρία τέταρτα του πληθυσμού που έχουν μολυνθεί κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων κυμάτων.
Προς κατάργηση των απλών μέτρων
Σύμφωνα με τον Madhi, πρέπει να υπάρξει σταδιακή χαλάρωση των “μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων”. Ειδικότερα, η υγιεινή των χεριών και ο θερμικός έλεγχος θα πρέπει να καταργηθούν. Και δεν υπάρχει λόγος να μην επιτρέπονται συγκεντρώσεις όπως η συμμετοχή σε υπαίθριες αθλητικές εκδηλώσεις.
Αντίθετα, τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον, η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει να εστιάζει σε παρεμβάσεις, όπως οι μάσκες σε εσωτερικούς χώρους που δεν αερίζονται καλά και η εξασφάλιση επαρκούς αερισμού.
Πρέπει επιπλέον να δοθεί προσοχή στον τρόπο διαχείρισης άλλων περιστατικών, πέραν αυτών που προκαλεί ο κορονοϊός. Η καθοδήγηση του Υπουργείου Υγείας πρέπει να προσαρμοστεί για τη διαχείριση αυτών των ασθενών με το κατάλληλο επίπεδο δεξιοτήτων και πόρων για τον κύριο λόγο που εισήχθησαν. Και οι ασθενείς με σοβαρή νόσο covid χρειάζονται επιπλέον φροντίδα και τεχνογνωσία.
Είναι ξεκάθαρο ποιοι είναι οι στόχοι;
Ο στόχος πρέπει να είναι η μείωση νοσηλειών και θανάτων. Το ποσοστό θνησιμότητας της Όμικρον στη Νότια Αφρική είναι περίπου το ένα δέκατο σε σύγκριση με τη Δέλτα. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανώς στο ίδιο επίπεδο με τους θανάτους που προκλήθηκαν από την εποχική γρίπη πριν από την Covid.
Αυτό το ποσοστό θνησιμότητας πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη σε σχέση με άλλους θανάτους που μπορούν να προληφθούν. Για παράδειγμα, η φυματίωση εκτιμάται ότι προκάλεσε 58.000 θανάτους στη Νότια Αφρική μόνο το 2019.
Είναι αδύνατο να γίνει εκτίμηση για τα χαρακτηριστικά των μελλοντικών παραλλαγών με την πάροδο του χρόνου. Αλλά η εμπειρία με την Όμικρον στη Νότια Αφρική δείχνει ότι η ανοσία έναντι της σοβαρής νόσησης και του θανάτου θα συνεχίσει να επιτυγχάνεται, ιδιαίτερα εάν η κάλυψη εμβολίων μπορεί να αυξηθεί στο 90%, συγκεκριμένα στην ηλικιακή ομάδα των 50 ετών και άνω.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Ο κύριος κίνδυνος είναι η αδυναμία πρόβλεψης των νέων παραλλαγών που αποφεύγουν όλες τις πτυχές της προηγούμενης μόλυνσης ή την ανοσία που προκαλείται από το εμβόλιο. Αλλά αυτό είναι πιθανό να είναι το αποτέλεσμα της εξέλιξης του ιού και όχι των αλλαγών που αποφασίζουν οι ηγεσίες.
Ένας ακόμη κίνδυνος είναι η αποτυχία αλλαγής της νοοτροπίας της πανδημίας και η αποτυχία να εκτιμηθεί ότι με την Όμικρον η επιδημική φάση της covid πλησιάζει στο τέλος της. Όλοι θα πρέπει να προετοιμαστούν για να επιστρέψουν στην προηγούμενη ζωή τους.
Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει ότι οι προηγούμενες πρακτικές είχαν περιορισμένη επιτυχία στην πρόληψη των λοιμώξεων και εκτιμά πλήρως τις επιζήμιες επιπτώσεις που είχαν οι περιορισμοί στην οικονομία και την κοινωνία.
Παρά τα lockdown, η Νότια Αφρική εξακολουθεί να καταγράφει υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, με 481 θανάτους ανά 100.000 άτομα.
* Ρεπορτάζ της Ναταλίας Τσιλογιάννη στο news247.gr