Τα επίσημα στοιχεία του ΝΑΤΟ που εκδόθηκαν την 31 Μαρτίου 2022 (κλείσιμο 07 Φεβ. 2022), αναλύουν τις αμυντικές δαπάνες των 30 χωρών-μελών. Τα στοιχεία αυτά ανανεώνονται κάθε εξάμηνο με βάση τις πληροφορίες που δίνουν οι κυβερνήσεις των χωρών. Στη συγκεκριμένη ανάλυση δεν περιλαμβάνονται εξοπλιστικά που προετοιμάζονται αλλά δεν αποφασίστηκαν, όπως δεν περιλαμβάνεται το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Γερμανίας και άλλων χωρών, μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Στην κορυφή των στατιστικών πινάκων βρίσκεται η Ελλάδα με 3,59% σαν ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ το 2014 ήταν 2,2%. Ακολουθούν οι ΗΠΑ με 3,57%, η Πολωνία με 2,34%, το Ηνωμένο Βασίλειο με 2,25%, η Κροατία, η Εσθονία και η Λετονία με 2,16%. Όλες οι άλλες χώρες βρίσκονται κάτω από το όριο του 2% που έχει θέσει το ΝΑΤΟ σαν αποδεκτό για τις αμυντικές ανάγκες του. Η Τουρκία έχει 1,60% επί του ποσοστού του ΑΕΠ της. Ο μέσος όρος των νατοϊκών χωρών είναι 1,62%.
Σε ότι αφορά τις εξοπλιστικές δαπάνες επί του συνολικών αμυντικών δαπανών πάλι η Ελλάδα έρχεται πρώτη με 38,8% όταν το 2014 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5,7%. Με αποδεκτό ποσοστό από το ΝΑΤΟ το 20%, η Τουρκία έχει 30,7%, οι ΗΠΑ 29,4%, η Γαλλία 27,8%, το Ηνωμένο Βασίλειο 26,1%.
Σε ονομαστικούς αριθμούς η Ελλάδα το 2021 ξόδεψε για την άμυνα ή παρήγγειλε εξοπλισμούς 7,7 δις δολάρια όταν οι ΗΠΑ ξόδεψαν 811 δις, το Ηνωμένο Βασίλειο 72 δις, η Γερμανία 63 δις, Γαλλία 57 δις και η Τουρκία 13 δις. Για να γίνει μια σύγκριση με παλαιότερα έτη, το 2014 η χώρα μας ξόδεψε 4,3 δις δολ. δηλαδή 62,8% περισσότερα το 2021.
Η χώρα μας με δηλωμένο προσωπικό Ενόπλων Δυνάμεων 109,7 χιλιάδες πληρώνει το 55,4% των αμυντικών δαπανών για αμοιβές προσωπικού. Το ποσοστό είναι από τα υψηλότερα όταν στις ΗΠΑ είναι 37,4%, στο Ην. Βασίλειο 31,8%, στη Γερμανία 41,8% και στη Γαλλία 42,9%. Τα προηγούμενα χρόνια η χώρα δήλωνε κοντά στο 77% και ήταν πρώτη στις αμοιβές προσωπικού. Αυτό δεν σημαίνει ότι το μόνιμο προσωπικό στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αμείβεται καλά. Πιθανόν κύρια αιτία είναι η «ανάποδη πυραμίδα» με πολλούς ανώτατους-ανώτερους και λίγους κατώτερους και υπαξιωματικούς. Υπόψη ότι οι συντάξεις των αποστράτων στην Ελλάδα δεν πληρώνονται από τις αμυντικές δαπάνες, όπως γίνεται σε άλλες χώρες.
Για ανάγκες υποδομών (κατασκευές κτιρίων, συντήρηση) η χώρα μας ξοδεύει μόλις το 0,09% του αμυντικού της προϋπολογισμού. Το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο από όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ, με την Γαλλία να ξοδεύει το 3%, τη Γερμανία το 2,5% και τις ΗΠΑ το 1,6%. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας, η οποία το 1974 έκανε ουσιαστικά αναπροσανατολισμό της αμυντικής της διάταξης και έχει χαμηλής ποιότητας υποδομές, να έχει το χαμηλότερο επίπεδο υποδομών για την διαβίωση του δυσαναπλήρωτου προσωπικού και την φύλαξη του ακριβού υλικού της. Σε όλες τις χώρες υπάρχουν στρατιωτικές κατοικίες για το προσωπικό και υπόστεγα για το υλικό. Ειδικά, στις ανατολικές ακριτικές περιοχές της Θράκης και των νησιών θα έπρεπε να έχουν γίνουν υποδομές σε μεγάλο ποσοστό ακόμη και σε βάρος της αγοράς εξοπλισμών.
Όσοι γνωρίζουν να διαβάζουν αυτούς τους αριθμούς κάτω από την επιφάνεια, θα μπορούσαν να δουν ότι δίνεται προτεραιότητα σε μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα σε μικρή ποσότητα π.χ. λίγες φρεγάτες Belharra, αντί πολλών κοινών φρεγατών και κορβετών.
Η ποιότητα έναντι της ποσότητας εδώ δεν αρκεί. Ειδικά για την παρουσία σε πολλά μέτωπα.
Θα μπορούσαν να βελτιωθούν οι εξοπλισμοί σε drones, ταχύπλοα για τα νησιά, εξοπλισμό επικοινωνιών και εξάρτησης για τον απλό στρατιώτη, συντήρηση υλικού κ.α.
Χρειάζονται και τα εξοπλιστικά υψηλής τεχνολογίας αλλά χρειάζεται και η ισορροπία με τα μικρά και αναγκαία.
Ούτε πρέπει να θεωρούμε ότι από μόνα τους τα εξοπλιστικά ανεβάζουν το επίπεδο άμυνας. Τα αναγκαία εξοπλιστικά και η σύγχρονη τεχνολογία πρέπει να συνοδεύονται από σωστή δομή, εκπαίδευση, υποδομές, επαρκές προσωπικό στις μονάδες και όχι στα γραφεία.
Η Άμυνα απαιτεί περισσότερα πράγματα από τους εξοπλισμούς.
*Ο Νίκος Τόσκας είναι πρώην υπουργός στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και υποστράτηγος ε.α.
Πηγή: ieidiseis.gr
