* Συνέντευξη της στιχουργού Μαρίας Λαλιώτη στην εφημερίδα ”Η Εποχή” και στην Λιάνα Μαλανδρενιώτη
Προσωπικότητα σεμνή, διακριτική, με σκορπισμένους στίχους στη δισκογραφία αλλά και στα συρτάρια πολλών συνθετών, περίμενε στη σκιά ως τη στιγμή που θα ήταν απόλυτα έτοιμη για έναν ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών. Η ευτυχής συνάντηση της Μαρίας Λαλιώτη με τον Τάσο Γκρους, συνθέτη που έχει μελοποιήσει μεγάλους ποιητές και στιχουργούς και τον έχουν τραγουδήσει σπουδαίοι ερμηνευτές, είχε ως αποτέλεσμα τον δημιουργικό διάλογο των στίχων της με τη μουσική του και την έκδοση της συλλογής «Τι να πάρω μαζί μου». Με λόγο απλό, οικείο, καθημερινό αναφέρεται σε υπαρξιακές, κοινωνικές και ερωτικές ιστορίες της πόλης. Πάνω από όλα όμως το «Τι να πάρω μαζί μου» είναι ένα ταξίδι απολογισμού, αυτογνωσίας, αλλά και νέας προοπτικής, όπως δηλώνει η ίδια. Μιας αισιόδοξης προοπτικής για όλα τα καλά που μπορούν να έρθουν. Το βιβλίο-CD «Tι να πάρω μαζί μου», του οποίου η ηχογράφηση και η παραγωγή έγινε μέσα στην πανδημία, είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς με ξεχωριστούς συντελεστές και γι’ αυτό μιλήσαμε με την Μαρία Λαλιώτη.
Πότε άρχισε η σχέση σας με την τέχνη της στιχουργικής;
Πιστεύω πως όλοι έχουμε έναν εαυτό που δεν γνωρίζουμε, ένα ασυνείδητο σύμπαν που λειτουργεί μέσα μας ακολουθώντας μια εσωτερική πορεία. Το Α και το Ω για έναν δημιουργό είναι αυτή η πορεία, που τον οδηγεί στην ανάγκη του να γράψει. Αυτή την ανάγκη λοιπόν την είχα από πάντα. Με την τέχνη της στιχουργικής όμως, όπως σωστά την αποκαλείτε, ήρθα σε επαφή στην εφηβεία μου, όταν ανακάλυψα τη δύναμη των λέξεων, τη μουσική των λέξεων, όταν κατάλαβα πως κάθε λέξη είναι μοναδική και πως θα μπορούσα με τις λέξεις να περιγράψω τα συναισθήματα μου, αλλά και να τα μοιραστώ συγχρόνως.
Οι στίχοι σας έχουν την οικειότητα που επιβάλλεται για το τραγούδι, την πιο οικεία τέχνη από όλες τις τέχνες, ωστόσο υπάρχει διακριτικά μεν, αλλά σίγουρα, η αίσθηση μιας ποιητικής διάθεσης.
Μέσα σε ένα στίχο η έκφραση των συναισθημάτων και των εμπειριών επηρεάζεται σημαντικά από τις προσλαμβάνουσες κάθε καλλιτέχνη. Ο τρόπος που γράφει κανείς χαρακτηρίζει την ιστορία, τη μορφή και το περιεχόμενο του στίχου. Με ενδιαφέρει αυτά που γράφω να είναι αυτόνομα, με ρυθμό και μέτρο. Το συναίσθημα και η δράση να είναι ισοδύναμα, με έντονο πάντα το λυρικό στοιχείο.
Ποιους έχετε ως πρότυπα και ποιες είναι οι επιρροές σας;
Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος είναι ένας ιδιαίτερος χαρακτήρας και διαμορφώνει στη διάρκεια της ζωής του μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, γι’ αυτό δεν έχω ακολουθήσει συγκεκριμένα πρότυπα. Στον τρόπο που εκφράζομαι μέσω της γραφής με έχουν επηρεάσει σίγουρα: η Σοφία της δημοτικής ποίησης, τα σπουδαία λογοτεχνικά κείμενα σημαντικών συγγραφέων, όπως ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες και ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Η ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ, του Γιώργου Σεφέρη, του Τάσου Λειβαδίτη, ο Κώστας Βάρναλης, ο Νίκος Γκάτσος, η Λένα Παππά. Αγαπώ τους στίχους του Κώστα Τριπολίτη, του Νικόλα Άσιμου, του Άλκη Αλκαίου.
Στα πρώτα σας βήματα, είχατε κάποια ενθάρρυνση, κάποια στήριξη;
Σε νεαρή ηλικία καθοριστική ήταν η συνάντησή μου με τον κύριο Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος διάβασε προσεκτικά τους στίχους που του πήγα και με συμβούλεψε να συνεχίσω το γράψιμο και να έχω την πίστη και τη σιγουριά πως μια μέρα όλα αυτά θα γίνουν τραγούδια. Επίσης, την εποχή που στο μουσικό περιοδικό «Δίφωνο» ο κύριος Μιχάλης Μπουρμπούλης παρουσίαζε νέους στιχουργούς, εκτός από την εξαιρετική κριτική του στο στίχο που είχα στείλει, μου έδωσε και μια συμβουλή που την ακολούθησα πιστά μέχρι σήμερα: «Τα καλύτερα σπίτια είναι αυτά που κτίζουμε μόνοι μας».
Στη δύσκολή εποχή του κορονοϊού, της απομόνωσης και της αποξένωσης εσείς ως δημιουργός πώς αντιδράσατε;
Ήταν ένα ξάφνιασμα αυτή η καινούρια συνθήκη στη ζωή μας. Ο εγκλεισμός δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζεται εύκολα, η άγνοια για το τι θα ακολουθούσε της πανδημίας προκάλεσε φόβο και ανασφάλεια. Παρ’ όλα αυτά είχαμε ήδη ξεκινήσει με τους συνεργάτες μου να προετοιμάζουμε τα τραγούδια του άλμπουμ μας «Τι να πάρω μαζί μου», έτσι οι σκέψεις μου ήταν πώς θα προχωρήσουμε και αν θα καταφέρουμε να ολοκληρωθεί αυτή η δουλειά.
Πώς βλέπετε την πορεία του ελληνικού τραγουδιού σήμερα;
Θεωρώ πως κάθε εποχή αντιπροσωπεύεται από τα δικά της τραγούδια. Όσο θα υπάρχει ο άνθρωπος, πάντα θα τραγουδά. Η χαρά με το τραγούδι γίνεται διπλή και ο πόνος μισός. Σπουδαίοι δημιουργοί και ερμηνευτές ψάχνουν να βρουν τον δρόμο τους σε μια Ελλάδα που αρνείται πεισματικά να στηρίξει την παιδεία, τον πολιτισμό, τις τέχνες. Η πανδημία έφερε όσο ποτέ άλλοτε το πρόβλημα στο προσκήνιο. Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να είναι επαίτης. Το ελληνικό τραγούδι σήμερα είναι αλληλένδετο με την τύχη του δημιουργού του.
Τι λένε τα τραγούδια σας και από ποια συναισθήματα ή γεγονότα εμπνέεστε;
Τα τραγούδια που περιέχονται στο άλμπουμ «Τι να πάρω μαζί μου» είναι μικρές καθημερινές ανθρώπινές ιστορίες. Μια πορεία προς τη ζωή. Είναι ένας κύκλος τραγουδιών με προβληματισμούς, αγωνίες, λύπες, χαρές, λάθη και επαναπροσδιορισμούς με κορύφωση τη στιγμή του απολογισμού και της αυτοκριτικής. Τη στιγμή που πρέπει να αποφασίσεις… Τι να πάρεις μαζί σου… για να συνεχίσεις το ταξίδι.
Για να γράψεις πρέπει και οφείλεις να είσαι παρατηρητής. Γράφω για ό,τι με προβληματίζει ή με θυμώνει, εμπνέομαι από μια όμορφη μελωδία που θα ακούσω στο ραδιόφωνο, από έναν διάλογο στη στάση του λεωφορείου, από δυο θλιμμένα μάτια.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τον συνθέτη Τάσο Γκρους;
Τον Τάσο Γκρους πάντα τον θαύμαζα και τον παρακολουθούσα μέσα από τις δουλειές του. Έχει μελοποιήσει μεγάλους ποιητές και στιχουργούς και τον έχουν τραγουδήσει σπουδαίοι ερμηνευτές. Η συνάντησή μου μαζί του ήταν μια ευτυχής συγκυρία που έγινε με σκοπό τη συνεργασία μας. Του έδειξα τους στίχους μου, τους αγάπησε αμέσως και μου δώρισε υπέροχες μελωδίες.
Είναι γνωστή η σθεναρή επιμονή του Μανώλη Μητσιά να υπερασπίζεται τους νέους δημιουργούς. Στο δίσκο σας ερμηνεύει το ομότιτλο τραγούδι του δίσκου «Τι να πάρω μαζί μου». Πώς έγινε αυτή η σημαντική συμμετοχή;
Ο Μανώλης Μητσιάς είναι ένας κορυφαίος ερμηνευτής και εξαιρετικός άνθρωπος! Συμμετέχει στο δίσκο μας ερμηνεύοντας τέσσερα τραγούδια, μεταξύ των οποίων είναι και το ομότιτλο «Τι να πάρω μαζί μου». Τόσο εγώ όσο και ο Τάσος Γκρους, όταν επιλέγαμε τους τραγουδιστές που θα συμμετείχαν σε αυτό το άλμπουμ, σκεφτήκαμε πως ένα από τα τραγούδια μας θα το ερμήνευε μοναδικά ο Μανώλης Μητσιάς και θελήσαμε να του το προτείνουμε. Του στείλαμε τέσσερα τραγούδια με σκοπό να διαλέξει αυτός το ένα που θα ήθελε να πει και προς μεγάλη μας χαρά μάς ζήτησε να ερμηνεύσει και τα τέσσερα. Τα ιδία τα τραγούδια θεωρώ πως ήταν η αιτία αυτής της συνεργασίας.
Έχετε ήδη ξεκινήσει ένα καινούργιο δίσκο… μπορείτε να μας πείτε γι’ αυτόν;
Έχουμε ξεκινήσει με μεγάλη χαρά έναν καινούριο κύκλο τραγουδιών σε στίχους δικούς μου και μουσική του συνθέτη Νίκου Πιτλόγλου, ο οποίος κάνει και τις ενορχηστρώσεις των τραγουδιών. Θα είναι ένα άλμπουμ με 14 τραγούδια όπου τις βασικές ερμηνείες θα αποδώσει ένας εξαιρετικά αγαπημένος τραγουδιστής. Επίσης, θα συμμετέχουν φιλικά τρεις ακόμη ερμηνευτές.
ΟΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Tάσος Γκρους – Μαρία Λαλιώτη
«Τι να πάρω μαζί μου»
Εκδόσεις Μετρονόμος
Αναντίρρητα δεν υπάρχει άλλη τέχνη που ο πομπός και ο δέκτης να βιώνουν αυτή την ξεχωριστή αίσθηση της κοινής συγκίνησης , δεν υπάρχει άλλη τέχνη με την αμεσότητα, τη μαγεία και την οικειότητα, όσο το τραγούδι. Ως επιβεβαίωση λειτουργεί το βιβλίο-CD με τίτλο «Τι να πάρω μαζί μου» σε στίχους Μαρίας Λαλιώτη και μουσική Τάσου Γκρους που κρατώ στα χέρια μου. Το ακούω και σκέπτομαι πως μπροστά στην πραγματικότητα της μετά covid εποχής, απελευθερώθηκαν κρυμμένες δυνάμεις, αξιοποιήθηκαν παλιές εμπειρίες και πως επιδιώκονται επιτέλους τα αισθητικά ζητούμενα που αφορούν το ελληνικό τραγούδι. Ο συνθέτης Τάσος Γκρους εδώ μας χαρίζει απλόχερα όλα τα ηχοχρώματα από την παλέτα του: από το βαλς και το ταγκό, στους λαϊκούς ρυθμούς, στην παράδοση αλλά και σε πολλές πινελιές από τζαζ. Έντυσε κάθε τραγούδι με τη δική του ατμόσφαιρα. Τα 17 κομμάτια του άλμπουμ είναι όλα εξαιρετικά. Βέβαια είχε την έμπνευση που αναδύεται από τον ευγενικό, ρομαντικό και λυρικό στίχο της Μαρίας Λαλιώτη. «Τι να πάρω μαζί μου, τώρα αλλάζει η ζωή μου, πόσα χρόνια θητεία, σε μια άδεια πλατεία…» ακούμε από τον Μανώλη Μητσιά και η ερμηνεία του δίνει ιδιαίτερο βάρος στο όλο εγχείρημα. Αξιόλογες και οι ερμηνείες των Αργυρώς Καπαρού, Ελένης Νόνη, Ανδρέα Σμυρνάκη και Χρυσούλας Κεχαγιόγλου. Ο κύκλος αυτός των τραγουδιών αποτελεί και τον πρώτο ολοκληρωμένο δίσκο της Μαρίας Λαλιώτη που αξίζει κανείς να τον έχει στη δισκοθήκη του. Στις αρετές του δίσκου είναι και η επιμελημένη έκδοση, καθώς πρόκειται για βιβλίο-CD! Περιλαμβάνει όλους τους στίχους των τραγουδιών, όλους τους μουσικούς και τα όργανα που ακούγονται σε κάθε κομμάτι, σημειώματα των δυο δημιουργών, αλλά και 19 ζωγραφικά έργα που φιλοτέχνησε ο αδερφός της στιχουργού, ζωγράφος Ηλίας Λαλιώτης. Η ενορχήστρωση είναι του Νίκου Βελώνια. Η παραγωγή και η επιμέλεια παραγωγής είναι του Σπύρου Λώμη.
Καλή σας ακρόαση με ένα τραγούδι από το άλμπουμ σε μουσική Τάσου Γκρους που ερμηνεύει ο Μανώλης Μητσιάς:
Πηγή: Εφημερίδα ”Η Εποχή”