Πολλοί, και κυρίως οι αγρότες, απογοητεύτηκαν χθες ότι συνειδητοποίησαν ότι η διυπουργική σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την επισιτιστική επάρκεια και την ακρίβεια δεν έβγαλε «λευκό καπνό» νέων μέτρων στήριξης, καθώς είχαν καλλιεργηθεί προσδοκίες για ανακοίνωση σημαντικών αποφάσεων, λόγω των βαριών συνεπειών στον κλάδο της πρωτογενούς παραγωγής και όχι μόνο.
Είχε σπεύσει, βέβαια, λίγο πριν την έναρξη της σύσκεψης, να κλείσει τη σχετική συζήτηση ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
Παρ ότι είχε γίνει η σχετική προετοιμασία από το ΥπΑΑΤ για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τον πρωτογενή τομέα και σε μεγάλο βαθμό είχαν προαναγγελθεί, η λήψη αποφάσεων μετατέθηκε χρονικά, καθώς δεν υπάρχει ακόμα σαφής και ασφαλής εικόνα για τα ακριβή αποθέματα που διαθέτει η χώρα. Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει σε ένα τοπίο που μοιάζει με κινούμενη άμμο, χωρίς να μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει αυτό.
Φόβοι για λουκέτα
Την ίδια ώρα, βρίσκεται αντιμέτωπη με εντεινόμενες πιέσεις από πολλές επαγγελματικές κατηγορίες που δηλώνουν ότι χωρίς πρόσθετη βοήθεια, δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν. Οι αγρότες απειλούν με μείωση, ακόμα και αναστολή των παραγωγών τους, οι επιχειρήσεις με λουκέτα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες με αναστολή δραστηριοτήτων. “Η κατάσταση αρχίζει να γίνεται εκρηκτική και είμαστε μόνο στην αρχή” παραδέχονται κυβερνητικά στελέχη δίνοντας το κλίμα που επικρατεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης.
Οι πληροφορίες λένε ότι κανένα από τα νέα μέτρα δεν έχει φύγει από το τραπέζι. Ωστόσο, ιδιαίτερα στο οικονομικό επιτελείο καταγράφεται μεγάλη αυτοσυγκράτηση, καθώς, όπως ειπώθηκε και στη χθεσινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, οι ανατιμήσεις στην αγορά είναι πρωτόγνωρες και ξεπερνούν κατά πολύ άλλες κρίσεις, όπως αυτή του 2008. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κανένα ζήτημα επάρκειας στην αγορά. Που σημαίνει ότι ενώ δεν έχουμε μπει ακόμα στα «βαθιά της ενεργειακής κρίσης», οι τιμές έχουν εκτιναχθεί.
Είναι ενδεικτικό ότι όπως ειπώθηκε στη διυπουργική η τιμή των μαλακών αλεύρων, τα οποία σε μεγάλο ποσοστό εισάγει η χώρα, έχουν αυξηθεί κατά περίπου 40% στις νέες παραλαβές, ενώ ανάλογη εικόνα καταγράφεται στο καλαμπόκι, το ηλιέλαιο και το φοινικέλαιο.
Γιατί δεν ανακοινώνονται μέτρα
Η εργαλειοθήκη που αποφάσισε πρόσφατα η Ε.Ε. για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα με 500 εκατ, ευρώ, δίνει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τα 26 εκατ. ευρώ που της αναλογούν, με πρόσθετη δυνατότητα να τα αυξήσει κατά 200%, ενώ προβλέπει έως και μηδενισμό του ΦΠΑ για συγκεκριμένα πρόσωπα.
Ωστόσο, η κυβέρνηση σε αυτή τη φάση, επιλέγει να μην προχωρήσει σε κανένα νέο μέτρο, διότι, όπως παραδέχονται κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, φοβάται ότι τα χειρότερα είναι μπροστά και προσπαθεί να κάνει «οικονομία δυνάμεων».
Προς ώρας, η έμφαση θα δοθεί στην εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά. Ήδη, ψηφίστηκε στη βουλή η τροπολογία με την οποία θα πρέπει θα προχωρήσουν σε ηλεκτρονική απογραφή όλοι όσοι εμπορεύονται λιπάσματα, ζωοτροφές, σιτηρά, άλευρα και σπορέλαια. Η υποχρέωση απογραφής θα έχει τρίμηνη διάρκεια και αν κριθεί αναγκαίο, θα παραταθεί.
Το δεύτερο βήμα θα είναι η αύξηση των εισαγωγών, τόσο για να διασφαλιστεί η επάρκεια όσο και για να μην εκτιναχθούν οι τιμές. Το εγχείρημα, ωστόσο, δεν είναι εύκολο, αφού πολλές χώρες έχουν ήδη αποφασίσει απαγορευτικό στην εξαγωγή προϊόντων, όπως το σιτάρι, προκειμένου να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες, ενώ οι χώρες που μπορούν να τροφοδοτήσουν την Ελλάδα, βρίσκονται σε μεγάλη χιλιομετρική απόσταση και το κόστος θα είναι υψηλό. Ακόμα μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα με το ηλιέλαιο, καθώς οι χώρες στις οποίες παράγεται είναι λίγες και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καλύψουν τις ποσότητες που εισήγαγε η Ελλάδα από Ρωσία και Ουκρανία.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού
Πέραν των παραπάνω, στις 28 Απριλίου, θα συνεδριάσει το υπουργικό Συμβούλιο προκειμένου να δώσει το πράσινο φως για την αύξηση του κατώτατου μισθού, ο οποίος, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που υπάρχουν, θα είναι πάνω από 700 ευρώ και θα συμπαρασύρει προς τα πάνω όλα τα συνδεδεμένα επιδόματα, όπως αυτό για τους ανέργους.
Πάντα σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει τη συνέχιση της επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος και μετά τον Ιούνιο, καθώς όλα δείχνουν, δεν πρόκειται να υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών μέχρι τότε, όπως και του μειωμένου ΦΠΑ στο 13% σε εστίαση και τουρισμό μέχρι τα τέλη του χρόνου.
Τις τελευταίες μέρες, εξάλλου, με φόντο τις ιλιγγιώδεις αυξήσεις στο κόστος ζωής, στο κυβερνητικό τραπέζι έχει πέσει η πρόταση για περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, για την οποία, ωστόσο, οι αποφάσεις θα ληφθούν σε επόμενο χρόνο.
Τέλος, εξετάζεται και η μείωση του ΦΠΑ στο 6% για το αλεύρι και το ηλιέλαιο, αν και μέχρι σήμερα, το Μέγαρο Μαξίμου είναι αρνητικό, εκτιμώντας ότι μία οριζόντια μείωση των έμμεσων φόρων μπορεί να μην φτάσει καν στον καταναλωτή, ενώ θα έχει συνέπειες στα κρατικά ταμείο.
Τα περιθώρια για νέα μέτρα, πάντως, είναι μάλλον ισχνά, καθώς το μήνυμα στο πρόσφατο ECOFIN ήταν σαφές : Τα μέτρα που έχουν λάβει έως τώρα οι εθνικές κυβερνήσεις αντιστοιχούν κατά μέσο όρο στο 0,4% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Το πακέτο στήριξης που ανακοίνωσε μέχρι τώρα η Αθήνα, έχει φτάσει τα 3,7 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι είναι πάνω από τον πήχη.
*Της Έλλης Τριανταφύλλου στο ieidiseis.gr