Τον ρόλο του θεατή της ραγδαίας αύξησης των τιμών έχει επιλέξει να παίζει η κυβέρνηση, που κάθε τόσο αλλάζει τη ρητορική της, ελπίζοντας να γλιτώσει την κοινωνική κατακραυγή για την άγρια φτώχεια που πλήττει τα νοικοκυριά. Κυριάκος Μητσοτάκης, Άδωνις Γεωργιάδης, Χρήστος Σταϊκούρας, Θεόδωρος Σκυλακάκης και Κώστας Σκρέκας παρακολουθούν αμέτοχοι το ράλι των τιμών στα βασικά καταναλωτικά είδη και την ενέργεια, χωρίς ωστόσο να παίρνουν αποτελεσματικά μέτρα. Τουναντίον, αρχικά προσέδιδαν στην ακρίβεια χαρακτηριστικά φυσικού φαινομένου, έπειτα πανηγύριζαν για τα μέτρα που υποτίθεται πήραν, ύστερα δήλωναν αναρμόδιοι και τελικά κατέληξαν να παίζουν την κολοκυθιά.
«Η ακρίβεια είναι παροδική». Αυτή η φράση έβγαινε επί μήνες από τα χείλη των κορυφαίων αρμοδίων. Χαρακτηριστικά, στις 8 Σεπτεμβρίου 2021 ο Χρήστος Σταϊκούρας δήλωνε στην ΕΡΤ ότι αυτό το κύμα ανατιμήσεων θα είναι παροδικό, εκτιμώντας παράλληλα πως την επόμενη χρονιά «ο πληθωρισμός στη χώρα μας θα είναι κάτω από 2%».
Τη σκυτάλη πήρε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που, σε συνομιλία του με δημοσιογράφους στη Θεσσαλονίκη στις 10 Σεπτεμβρίου, ισχυριζόταν πως το φαινόμενο της ακρίβειας είναι παροδικό. Δυο μέρες αργότερα, στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ, έλεγε: «η εκτίμηση μου -και δεν είναι μόνο δική μου, είναι και η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των πιο πολλών οικονομολόγων- είναι ότι αυτό το φαινόμενο είναι προσωρινό». Ο πρωθυπουργός διαφήμιζε μάλιστα μέτρα ανάσχεσης των τιμών στο ρεύμα λέγοντας ότι «κινούμαστε πριν χτυπήσει το πρόβλημα» μιλώντας για «πολύ γενναίες και γενναιόδωρες παρεμβάσεις».
Στις 23 Σεπτεμβρίου ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης υποστήριζε ότι το φαινόμενο «θα υποχωρήσει μέσα στους επόμενους μήνες και δεν θα δημιουργήσει πληθωριστικές προσδοκίες».
Στις 27 Σεπτεμβρίου συζητήθηκε στη Βουλή επίκαιρη ερώτηση 56 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα, με τους αρμόδιους υπουργούς να ανταγωνίζονται ποιος θα καθησυχάσει περισσότερο τους πολίτες. Ο υπουργός Οικονομικών έλεγε πως «μέχρι σήμερα τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι συνολικά οι ανατιμήσεις που παρατηρούμε είναι παροδικού χαρακτήρα», συμπληρώνοντας μάλιστα πως παροδικές θα είναι και οι αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας.
Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, που είναι ο απολύτως αρμόδιος για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, στην ίδια συζήτηση επαναλάμβανε διαρκώς ότι η ακρίβεια είναι παροδική, λέγοντας μάλιστα ότι επιμένει στον ισχυρισμό του «για να αποτρέψω [τους επιχειρηματίες] από το να πάνε να κάνουν αυξήσεις». Έφτασε μάλιστα στο σημείο να κατηγορήσει την ΑΥΓΗ ότι επί της ουσίας λέει στον επιχειρηματικό κόσμο «αυξήστε τώρα όλοι τις τιμές». Ισχυριζόμενος μάλιστα πως η κυβέρνηση έχει τιθασεύσει την ακρίβεια, είπε πως «ναι, αυξήσεις τιμών υπάρχουν, ασφαλώς εξαιρετικά χαμηλότερες απ’ ό,τι σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, πράγμα που σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι ενδογενές, δεν είναι δικό µας, αλλά είναι εισαγόμενο».
Στις 21 Οκτωβρίου ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας δήλωνε από το Olympia Forum ότι «η Ελλάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, η οποία δεν μπορεί να κριθεί από μια παροδική άνοδο των τιμών ενέργειας του φυσικού αερίου».
Τα πρώτα καμπανάκια
Όταν ανακοινώθηκε ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έφτασε το 3,4% και φάνηκε πως οποιοδήποτε μέτρο απλά δεν αποδίδει, χτύπησαν τα πρώτα καμπανάκια. Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, στις 15 Νοεμβρίου, με μια λιτή ανακοίνωση σημείωσε μεν πως «η οικονομία βρίσκεται σε δυναμική τροχιά ανάκαμψης», ωστόσο κάλεσε τις επιχειρήσεις να επιδείξουν «ιδιαίτερη αυτοσυγκράτηση σε ό,τι αφορά τη μεταφορά του σχετικού κόστους (σ.σ. που επιφέρουν οι αυξήσεις) στις τιμές καταναλωτή”. Την ίδια μέρα, η Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποιούσε ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα διαρκέσει περισσότερο από τις αρχικές προβλέψεις.
Μητσοτάκης – Γεωργιάδης επέμεναν
Ωστόσο ο Άδωνις Γεωργιάδης, μια μέρα αργότερα, απαντώντας σε ερώτημα (Open) εάν ισχύει ακόμα η πρόβλεψη πως η ακρίβεια θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη του 2021, έλεγε: «Δεν έχω αλλάξει την πρόβλεψή μου, μια χαρά επαληθεύεται». Για το εάν θα κάνει κάποια κίνηση προς τους παράγοντες της αγοράς, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Δεν μπορώ να κάθομαι και να προβλέπω ούτε να λέω στις επιχειρήσεις τι θα κάνουν» σχετικά με τις τιμές της αγοράς.
Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης όμως ακολουθούσε την ίδια τακτική. Στις 22 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο της προ ημερησίας διατάξεως συζήτησης στη Βουλή που προκάλεσε ο Αλέξης Τσίπρας για τις αυξήσεις τιμών, επανέλαβε ότι ο πληθωρισμός είναι παροδικό φαινόμενο. «Οι πιο πολλοί ισχυρίζονται -και πιστεύω με τεκμηριωμένα στοιχεία- ότι το φαινόμενο το οποίο αντιμετωπίζουμε σήμερα θα είναι ένα φαινόμενο πρόσκαιρο» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης προβλέποντας ότι το φαινόμενο «θα αρχίσει να υποχωρεί από το πρώτο τρίμηνο του 2022».
Αρχές Φεβρουαρίου έλεγαν ότι έπεσαν οι τιμές
Η ακρίβεια συνέχισε κατόπιν να καλπάζει αμείωτη και οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες άρχισαν, κατά το κοινώς λεγόμενο, να πουλάνε τρέλα. Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, στις 2 Φεβρουαρίου, υποστήριξε πως η κυβέρνηση δεν προχωρά σε φορολογικές ελαφρύνσεις στα καύσιμα επειδή «τα καύσιμα τα πιο φτωχά νοικοκυριά τα χρησιμοποιούν πολύ λιγότερο γιατί δεν έχουν αυτοκίνητο». Μια μέρα αργότερα, σε συζήτηση επερώτησης του ΚΙΝ.ΑΛΛ., ο Χρήστος Σταϊκούρας είπε πως η εκτίμηση για την παροδικότητα του φαινομένου «υπόκειται σε μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας». Ο Κώστας Σκρέκας υποστήριξε πως η Ελλάδα «έχει τη λιανική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας περίπου 30% πιο φθηνή από τη μέση τιμή στην Ευρώπη». Και ο Άδωνις Γεωργιάδης ισχυρίστηκε ότι «αν αφαιρέσεις το κόστος ενέργειας, στο σύνολό τους τα προϊόντα έχουν πάει προς τα κάτω και όχι προς τα πάνω».
Φαίνεται πάντως ότι οι υπουργοί προσπαθούν πια να πετάξουν από πάνω τους την καυτή πατάτα. Ο Άδωνις Γεωργιάδης είπε, την Πέμπτη, στη Βουλή πως «ο πληθωρισμός φυσικά και υπάρχει, αλλά οφείλεται κατά τα δύο τρίτα σε αύξηση της τιμής της ενέργειας και όχι βεβαίως σε δυσλειτουργία της αγοράς. Η δική μου αρμοδιότητα είναι ο έλεγχος της αγοράς. Δεν είναι ο έλεγχος των τιμών της ενέργειας ούτε η μείωση των φόρων».
*Του Νίκου Σβέρκου στην εφημερίδα “Η ΑΥΓΗ” της Κυριακής