* Της Χαράς Καφαντάρη
ΗΔιεθνής Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή COP26 άρχισε στην Γλασκώβη και θα συνεχιστεί μέχρι την 12.11.2021. Η συνδιάσκεψη γίνεται φέτος με συνδιοργάνωση της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια, αφού η περυσινή είχε αναβληθεί λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας. Φέτος, η COP26 είναι άκρως σημαντική, γιατί αποτελεί μια ευκαιρία ώστε, να γίνει η κριτική αποτίμηση της προόδου της επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί από το Σύμφωνο του Παρισιού, από το 2015. Η σφοδρότητα των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής την μετατρέπει σε κλιματική κρίση και ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι, ο κόσμος βρίσκεται σε λάθος πορεία και εκτός τροχιάς.
Η προετοιμασία των παρουσιάσεων στην σύνοδο έγινε με εντατικούς ρυθμούς, από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, άλλοτε με επιτυχία, άλλοτε όχι. Μπορούμε να υπενθυμίσουμε την σύνοδο κορυφής που προκάλεσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάϊντεν, στην αρχή της θητείας του μετά την ανακοίνωση της επιστροφής των ΗΠΑ στην Συμφωνία του Παρισιού, και έγινε τον Απρίλιο του 2021. Στην σύνοδο αυτή, 40 ηγέτες, επαναπροσδιόρισαν την διάθεση τους για κλιματική δράση. Όταν έγινε γνωστό ότι, η COP26 θα πραγματοποιηθεί με φυσική παρουσία, άρχισε ένας αγώνας ταχύτητας για την πραγματοποίηση διασκέψεων που είχαν προγραμματιστεί. Για παράδειγμα έγιναν η διάσκεψη κορυφής για τα διατροφικά συστήματα και το πρώτο μέρος της διάσκεψης για την βιοποικιλότητα. Παράλληλα, τίθενται οι βάσεις για την ανάδειξη των «νέων» ηγεσιών της κλιματικής συμμαχίας. Η διελκυστίνδα για την πρωτοκαθεδρία γίνεται αυτήν την στιγμή μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Στην πορεία για την προετοιμασία της συνδιάσκεψης της Γλασκώβης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ψηφοφορία του για τον κλιματικό νόμο, αποδέχθηκε πρόταση για μια σειρά μέτρων στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Προτάθηκαν μέτρα για την αναμόρφωση του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων, την τροποποίηση οδηγιών για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση, όπως και για την αναθεώρηση των κανονισμών CO2 για τα οχήματα και για τις αλλαγές στις χρήσεις γης (LULUCF). H πιο σημαντική πρόταση του ΕΚ ήταν για την αύξηση της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από 40% σε 55% μέχρι το 2030 (συγκρινόμενες με τα επίπεδα του 1990) που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την υιοθέτηση του στόχου αυτού.
Όμως, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η γνωστή, πλέον, IPCC, στην τελευταία έκθεση της κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η. Ε.Ε. που μέχρι τώρα φιλοδοξούσε να πρωταγωνιστεί στις κλιματικές διαπραγματεύσεις θα έπρεπε να αποδεχτεί ριζικές μειώσεις στις εκπομπές ρύπων, γιατί τα επίπεδα του 55% που στην πραγματικότητα αντιστοιχεί σε 52,8% πραγματική μείωση είναι ανεπαρκή. Ίσως, αυτός να είναι ο λόγος που η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δηλώνει, εκ των υστέρων, ότι, πρέπει να γίνουν αρκετά ακόμα. Θα υπενθυμίσουμε ότι η Αριστερά και η Πράσινη Συμμαχία στο ΕΚ είχαν καταψηφίσει της πρόταση της Επιτροπής, που τελικά έγινε δεκτή, αντιπροτείνοντας μειώσεις της τάξης του 70% για την επιτάχυνση των προσπαθειών.
Λίγο πριν αρχίζει η κρίσιμη Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή COP26 στην Γλασκώβη, πραγματοποιήθηκε ακόμα μια σύνοδος των G20 (σύνοδος των ηγετών των 20 πιο ισχυρών οικονομιών του πλανήτη). Αποδείχτηκε όμως κατώτερη των περιστάσεων, αφού οι συμμετέχοντες, παρά τις τυπικές εκκλήσεις τους συνήθεις σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν προσφέρουν φιλόδοξες δεσμεύσεις. Ακόμα και η Κ. Γκεωργκίεβνα επικεφαλής του ΔΝΤ, εμφανίστηκε σαφώς ενοχλημένη από το αποτέλεσμα και καλεί τους ηγέτες των G20 να παρουσιαστούν «πιο φιλόδοξοι στην COP26».
Στο πλαίσιο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή ο κος Μητσοτάκης με την ομιλία του στην Γλασκώβη απέδειξε, ακόμα μια φορά, πόσο μακριά από την πραγματικότητα βρίσκεται. Αναφέρθηκε στην συνέχιση των πολιτικών που ήδη έχουν εξαγγελθεί σε προηγούμενες ομιλίες του, δηλαδή την συνεχιζόμενη επίσπευση της απολιγνιτοποίησης (ξεχνώντας ότι, η χωρίς ορθολογικό σχεδιασμό της μετέτρεψε την Ελλάδα σε πρωταθλητή ακρίβειας ηλεκτρικής ενέργειας), την υποκριτική δήλωση του περί προστασίας της βιοποικιλότητας της Μεσογείου (ξεχνώντας ότι, ακόμα δεν έχουν επικυρωθεί βασικές συνθήκες για την προστασία της και οι περιοχές Νατούρα υπο προστατεύονται), υποσχέθηκε την απεξάρτηση της ναυτιλίας από τα ορυκτά καύσιμα (ξεχνώντας ότι, ακόμα δεν έχουν δρομολογηθεί τα απαραίτητα) και ονειρεύτηκε την μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο, πράσινο αυτήν την φορά.
Όμως, η COP26 παρουσιάζει και θετικές πλευρές, σε πείσμα όσων διαδηλώνουν εναντίον της, με διεθνείς συμφωνίες για την μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Πάνω από 100 χώρες, και επιπλέον 24 χώρες – μέλη της Ε.Ε. και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σαν εκπρόσωπος της Ε.Ε., υπέγραψαν κοινό κείμενο για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών. Η συμφωνία αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που παίζουν όλοι οι τύποι δασών και η βιοποικιλότητα για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η υπόσχεση είναι να ενδυναμώσουν τις κοινές προσπάθειες ώστε, να προστατευτούν τα δάση, να διευκολυνθούν πολιτικές συμβατές με την βιώσιμη ανάπτυξη και διαχείριση τους και να αυξήσουν την ανθεκτικότητα των οικονομιών της υπαίθρου. Δεν ξέχασαν όμως να υποσχεθούν την εφαρμογή ή την μετατροπή, όπου είναι αναγκαίο, των αγροτικών πολιτικών, ώστε όχι μόνο να εξασφαλιστεί μια βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και να διασφαλιστεί η διατροφική ασφάλεια. Ακόμα και ο πρόεδρος της Βραζιλίας, με πάνω από 9 εκατομμύρια στρέμματα καμένα την τελευταία διετία στον Αμαζόνιο, αναγκάστηκε να δεσμευτεί ότι, θα μειώσει την παράνομη αποψίλωση. Η συμφωνία όμως σημείωσε και μεγάλες απουσίες. Μεγάλοι απόντες από την συμφωνία αυτή ήταν τρεις χώρες-μέλη της Ε.Ε., δηλαδή η Κροατία, η Τσεχία και η Ουγγαρία.
Επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες την Τρίτη 02.11.2021 ανακοίνωσαν την δεσμευτική πρωτοβουλία να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου κατά 30% μέχρι το 2030. Το συνυποσχετικό, που είχε προετοιμαστεί από τον Σεπτέμβριο, υπέγραψαν και εκατό περίπου άλλες χώρες. Το μεθάνιο (δηλαδή το φυσικό αέριο) σαν αέριο του θερμοκηπίου, έχει πολύ ισχυρό δυναμικό, ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα, και μακροχρόνια επίπτωση στην ενίσχυση της κλιματικής αλλαγής. Το μεθάνιο εκπέμπεται τόσο από φυσικές πηγές (π.χ. έλη), όσο και από ανθρωπογενείς πηγές. Από το 2008, με την εντονότερη διαδικασία εξόρυξης, μεταφοράς, διανομής και χρήσης του φυσικού αερίου, οι εκπομπές μεθανίου στην ατμόσφαιρα πολλαπλασιάστηκαν. Τόσο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσο και ο πρόεδρος των Η.Π.Α. τόνισαν ότι, «πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές μεθανίου, τάχιστα». Η μείωση κατά 30% αναμένεται να μειώσει την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 0,3οC , βοηθώντας έτσι την διατήρηση της ανόδου θερμοκρασίας στα ανεκτά επίπεδα του 1,5οC.
Σήμερα, πολλοί αναγνωρίζουν το πόσο σημαντική είναι η μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής και η αντιμετώπιση των συνεπειών της. Ο ΟΗΕ αναγνωρίζοντας την σημασία της προστασίας της Ανθρωπότητας κήρυξε την πρόσβαση σε καθαρό περιβάλλον σαν θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Τα αποτελέσματα της Διεθνούς Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή πρέπει να συναντήσουν τις προσδοκίες του κόσμου. Η COP26 πρέπει να γίνει το βήμα ώστε, να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των συνεπειών της.
* Η Χαρά Καφαντάρη είναι βουλεύτρια του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Β2 Δυτικού Τομέα Αθήνας, Αντιπρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος, και Αν. Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας Κ.Ο. ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Π-Σ.
* Πηγή: tvxs.gr