Ο Ανδρουλάκης δεν ξεκαθάρισε ποτέ αν θα πλεύσει προς ένα αντιδεξιό ΚΙΝ.ΑΛΛ. ή θα ανασυστήσει ένα κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ που λοξοκοιτάζει προς τη Ν.Δ.
Το ρεπορτάζ του Νίκου Λιονάκη για τον – εκλεγέντα πλέον – νέο πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ, από την Αυγή της Κυριακής:
Η Φώφη Γεννηματά κατάφερε αρχικώς να συγκρατήσει τις εξαϋλωμένες δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ που παρέλαβε από τον Ευ. Βενιζέλο και στη συνέχεια να τις αυξήσει στο 8%. Τα τελευταία δύο χρόνια επιχείρησε εμφανώς μια αντιδεξιά στροφή, υιοθετώντας τη γραμμή της «αυτόνομης πορείας» με τις όποιες αντιφάσεις.
Μεταφραζόταν στον πολιτικό λόγο του κόμματος άλλοτε ως ίσες αποστάσεις από Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ, άλλοτε ως σκληρή στάση απέναντι στη Ν.Δ. «που κυβερνά» παραμερίζοντας τις επιθέσεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ, άλλοτε ως υπερψήφιση κρίσιμων νομοσχεδίων της Ν.Δ. και άλλοτε -συχνότερα- απομονώνοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη μαζί με όλη την αντιπολίτευση στη Βουλή.
Ποια στρατηγική για τη διακυβέρνηση της χώρας;
Η πρωτιά του Νίκου Ανδρουλάκη στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών του ΚΙΝ.ΑΛΛ. έριξε τους προβολείς πάνω του προς αναζήτηση των ιδεολογικών και πολιτικών χαρακτηριστικών του πιθανότατα νέου αρχηγού του κόμματος. Ο λόγος προφανής: σε ποια κατεύθυνση θα οδηγήσει το κόμμα δεδομένου ότι πλησιάζουν οι εκλογές με απλή αναλογική.
Όσο κι αν οι υποψήφιοι αρνούνται να απαντούν με ποιον θα συνεργαστούν μετεκλογικά, δεν παύει αυτό να είναι το μείζον ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, μιας και στο τέλος της ημέρας αυτό είναι που απαντά στην πράξη στο μεγάλο ζητούμενο: πώς θέλει ο νέος αρχηγός να κυβερνηθεί η χώρα, στον βαθμό που αυτό περνά και από το χέρι του.
Οι συγκρούσεις του με τη Φώφη Γεννηματά υπήρξαν παροιμιώδεις και τις περισσότερες φορές όχι αδικαιολόγητες. Όπως και η διακοπή των σχέσεων του με τον Ευάγγελο Βενιζέλο από ένα σημείο και πέρα ήταν γεγονός. Όταν αυτό συνέβη, ο Νίκος Ανδρουλάκης εμφανίστηκε ως αυτόνομη προσωπικότητα στη σκακιέρα του ΠΑΣΟΚ και έκτοτε όλοι ανέμεναν ότι, παρά τη διαμονή στις Βρυξέλλες, θα έρθει η ώρα που θα διεκδικήσει την αρχηγία. Όπως επίσης όλοι γνώριζαν ότι διαθέτει πολύ ισχυρά κομματικά ερείσματα που τον ανήγαγαν σε δυνάμει σκληρό αντίπαλο.
Ο 42χρονος με την 24χρονη πορεία στον κομματικό μηχανισμό
Μπορεί ο σαρανταδυάχρονος ευρωβουλευτής να είναι στην πολιτική από το 1997, μέσα από τα σπλάχνα της ΠΑΣΠ και δη της «εκσυγχρονιστικής» πτέρυγάς της, και να έχει διαγράψει μια αξιοζήλευτη -για όσους θεωρούν ζηλευτό κάτι τέτοιο- κομματική πορεία που τον έφερε γραμματέα της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ το 2013, ύστερα από εισήγηση του Ευάγγελου Βενιζέλου και ευρωβουλευτή από το 2014, ωστόσο κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να τον κατατάξει εύκολα.
Με την ασφάλεια των Βρυξελλών
Η επτάχρονη πλέον παραμονή του στις Βρυξέλλες τον «βοήθησε» να χτίσει ένα περισσότερο θεσμικό προφίλ και να αναφέρεται διαρκώς στην ιδιότητά του ως μέλους και εκπροσώπου της ευρωπαϊκής οικογένειας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Κάτι που προφανώς δεν αρκεί για να βγάλει κάποιος ασφαλές πολιτικό συμπέρασμα, όταν π.χ. την ίδια ιδιότητα έχει και η συνάδελφός του Εύα Καϊλή, που φλέρταρε προεκλογικά με τη Ν.Δ. και μετεκλογικά μιλά κολακευτικά για τον Κυριάκο Μητσοτάκη υποστηρίζοντας την υποψηφιότητα Λοβέρδου…
Η απόσταση της βελγικής πρωτεύουσας από την Αθήνα του προσέφερε τη δυνατότητα να απέχει από την καθημερινή τοποθέτηση σε μείζονα πεδία σύγκρουσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, είτε όταν ήταν κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ και αντιπολίτευση ή Ν.Δ. είτε τα τελευταία δύο χρόνια που οι ρόλοι αντιστράφηκαν.
Φυσικά ο Νίκος Ανδρουλάκης μιλά πάντα ιδιαίτερα επιθετικά κατά του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα, αναδεικνύοντας ακόμα, ύστερα από τόσα χρόνια, ως… ύψιστο πολιτικό ατόπημα για εκείνον το δημοψήφισμα του 2015. Αλλά και τη συνεργασία με τον Πάνο Καμμένο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και τώρα λέει πως θέλει να συζητήσει με τους αριστερούς ψηφοφόρους, αλλά όχι με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Από την άλλη τοποθετείται ιδεολογικά απέναντι στη Ν.Δ. και τον Κυριάκο Μητσοτάκη έχοντας ασκήσει έντονη κριτική στη διαχείριση της πανδημίας και των εργασιακών. Ο αντίστοιχος πολιτικός λόγος και πνεύμα συναντάται εντός της Κ.Ο. του ΚΙΝ.ΑΛΛ. στη ρητορική του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, ένθερμου υποστηρικτή του Νίκου Ανδρουλάκη.
Πέραν της πολύ μεγάλης ισχύος που συγκέντρωσε (κάτι που χρειάζεται μια ιδιαίτερη ικανότητα) ανά τα χρόνια μέσα στους κομματικούς μηχανισμούς, σε συνδυασμό με το νεαρό της ηλικίας, αλλά και η παλέτα των προσώπων που είχε απέναντί του σε αυτή την εκλογική μάχη του έδωσαν διαφορά 9 μονάδων από τον δεύτερο, Γιώργο Παπανδρέου.
Απέναντι στη Φώφη Γεννηματά το 2017 είχε ηττηθεί. Τώρα το αίτημα της «ανανέωσης» μάλλον φάνηκε ότι επαρκούσε από μόνο του για να συγκινήσει την πλειοψηφία των 270.000 που προσήλθαν στις κάλπες της περασμένης Κυριακής. Διότι στον πρώτο γύρο -ούτε στον δεύτερο- δεν έγινε ποτέ πολιτική συζήτηση μεταξύ των υποψηφίων, αλλά επικράτησαν η συνθηματολογία, τα ελπιδοφόρα λόγια για μεγάλωμα της παράταξης, ενότητα, ανανέωση κ.λπ.
Και ο ίδιος ο Νίκος Ανδρουλάκης προφανώς επέλεξε αυτό τον προεκλογικό λόγο για να απευθυνθεί στο μεγαλύτερο δυνατό κοινό αντί για εμβάθυνση σε θέματα της επικαιρότητας και πόσο μάλλον σε επίδικα της εποχής. Άλλωστε κανείς δεν θέλει να ρισκάρει να αποκλείσει κανέναν που θα μπορούσε να του χαρίσει τη νίκη. Ίσως γι’ αυτό εμφανίστηκε να δηλώνει ότι είναι καλοδεχούμενοι ακόμα και οι Βενιζέλος – Διαμαντοπούλου στην επόμενη μέρα του ΠΑΣΟΚ.
Ανανέωση ηγεσίας. Οράματος;
Αυτό δεν σημαίνει ότι στους παροικούντες την πράσινη Ιερουσαλήμ δεν είναι γνωστό το πολιτικό ύφος και στυλ ή οι απόψεις ενός στελέχους που τουλάχιστον επί μια δεκαετία βρίσκεται στο προσκήνιο του κόμματος. Ακόμα και ένα… θεματικό γκουγκλάρισμα αρκεί για να διαβάσει κάποιος τις τοποθετήσεις του για το προσφυγικό, την οικονομία, την Ευρώπη, την Τουρκία, τα εργασιακά.
Δεν θα διαβάσει υπερβολές ούτε ακρότητες. Θα διαπιστώσει έναν μάλλον προσεκτικό λόγο που θέλει να κινείται στο πλαίσιο της ρεαλπολιτίκ μαζί με μια διαρκή αγωνία να διαφοροποιείται από τον «λαϊκισμό» που θα μπορούσαν να του προσάψουν αντίπαλοί του. Σίγουρα όμως δεν θα ανιχνεύσει ένα συνεκτικό αφήγημα για τον ρόλο και το μέλλον της χώρας στο νέο παγκόσμιο τοπίο, που αλλάζει άρδην από την πανδημία και έπειτα. Και αυτό πρέπει να απασχολήσει περισσότερο τους ψηφοφόρους του ΚΙΝ.ΑΛΛ., μιας και κανένας υποψήφιος δεν το διαθέτει.
Όλα ανοιχτά στις εθνικές κάλπες
«Η ατζέντα μου δεν είναι το ‘αντί’, είναι ο αυτοπροσδιορισμός της παράταξης. Όχι ο ετεροκαθορισμός της από τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό δεν κοιτάω ούτε στη Νέα Δημοκρατία ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ» δήλωσε πρόσφατα. Παράλληλα, όμως, ο Νίκος Ανδρουλάκης, που στο βασικό του σύνθημα συμπεριλαμβάνει την «πολιτική αυτονομία», έχει διευκρινίσει ότι οι συνεργασίες εξαρτώνται από το ποσοστό που θα πάρει το κόμμα του. Αν είναι μονοψήφιο, ο κόσμος τον θέλει στην αντιπολίτευση. Αν πάει παραπάνω, θα μπει στη συζήτηση.
Το ζήτημα για έναν υποψήφιο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ που δηλώνει «περήφανος σοσιαλδημοκράτης» είναι ότι θα περίμενε κάποιος να αποκλείει τη συνεργασία με τη Δεξιά. Από την άλλη, όμως, πότε την απέκλεισε το SPD; Θα πιάσει ο Νίκος Ανδρουλάκης το νήμα του στόχου για ένα ξεκάθαρα αντιδεξιό ΚΙΝ.ΑΛΛ. ώστε να το οδηγήσει παραπέρα; Ή θα μιλάμε για ένα κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ που η πυξίδα του θα συνεχίσει να έλκεται από το κεντρώο προσωπείο μιας ακραία δεξιάς Ν.Δ.;