Στα κατά τόπους γραφεία του ΕΦΚΑ μη μισθωτών η έκδοση βεβαιώσεων ασφαλιστικών υποχρεώσεων για τέταρτη και πέμπτη φορά -από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα – για το ίδιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει γίνει ήδη ανέκδοτο. Το ίδιο και η κατ’ επανάληψη έκδοση φορολογικής ενημερότητας από τις εφορίες (ΔΟΥ). Και τα δύο δικαιολογητικά θεωρούνται αναγκαία για την εκταμίευση χρημάτων από τα δημόσια ταμεία, άρα και την πληρωμή όσων ιδιωτών και έργων έχουν ενταχθεί σε προγράμματα ΕΣΠΑ.
Πίσω από όλα αυτά δεν βρίσκεται μόνο η συνήθης γραφειοκρατία του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά η τεράστια καθυστέρηση πέντε και έξι μηνών στην καταβολή εγκεκριμένων ενισχύσεων μέσω ΕΣΠΑ σε χιλιάδες μικρές, πολύ μικρές επιχειρήσεις, αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες που εντάχθηκαν τον Μάρτιο του 2020 στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και υπέστησαν ζημιές από το υποχρεωτικό lockdown λόγω της πανδημίας.
Και οι συνεχείς καθυστερήσεις των σχετικών πληρωμών «κάλυπταν/καλύπτουν» κάτι σοβαρότερο. Την «εξαφάνιση» των εγγεγραμμένων και εγκεκριμένων κονδυλίων από το ΕΣΠΑ. Ή, για την ακρίβεια, τη χρησιμοποίησή τους για άλλους σκοπούς, καθώς μέχρι τώρα ο καθ’ ύλην αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης τηρεί «αιδήμονα σιωπή», παρά τα σαφή ερωτήματα.
Εν συνόλω, υπολογίζεται ότι 1 δισεκατομμύριο ευρώ τη ευγενή φροντίδι της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών «εξαφανίστηκε» από τους εγκεκριμένους λογαριασμούς και πιστώσεις για να χρησιμοποιηθεί αλλού. Πού άραγε; Διότι επίσημες εξηγήσεις δεν έχουν δοθεί για τη μεταφορά κονδυλίων, και μάλιστα από δεσμευμένους λογαριασμούς για συγκεκριμένα έργα.
Ποιοι έμειναν απλήρωτοι
Μεταξύ αυτών που βρίσκονται αντιμέτωποι με την ασυνέπεια του υπουργείου Οικονομικών είναι πολλές κατηγορίες:
1. Εργολήπτες-εργαζόμενοι. Κατ’ αρχάς εκατοντάδες εργολήπτες που είχαν αναλάβει από τις περιφέρειες σημαντικά έργα και απασχολούν και χιλιάδες εργαζόμενους. Σύμφωνα με την ΠΕΣΕΔΕ (Πανελλήνια Ένωση Εργοληπτών Δημοσίων Έργων): «Αντιμέτωποι με άτυπη στάση πληρωμών βρίσκονται οι εργολήπτες δημοσίων έργων τόσο σε έργα που έχουν περαιωθεί όσο και σε εκείνα που βρίσκονται σε εξέλιξη σε όλη τη χώρα».
Σύμφωνα με την Ένωση Εργοληπτών, το ζήτημα ετέθη με επιστολή προς τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη και τον υπουργό Υποδομών Κώστα Καραμανλή, αλλά δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής δημόσια δέσμευση για το τι μέλλει γενέσθαι.
Στην επιστολή της η ΠΕΣΕΔΕ υπογραμμίζει ότι είναι αποδέκτης συνεχούς αυξανόμενου αριθμού καταγγελιών για έλλειψη χρηματοδότησης έργων που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη είτε έχουν περαιωθεί. Η στάση πληρωμών αφορά έργα που εξελίσσονται σε όλη τη χώρα, έργα που είναι ενταγμένα σε προγράμματα του ΕΣΠΑ και υλοποιούνται με τη συνδρομή σημαντικών πόρων που προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι εργοληπτικές επιχειρήσεις αδυνατούν πλέον να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους τόσο έναντι σε προμηθευτές και σε εργαζόμενους όσο και έναντι της Πολιτείας (ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πολύ μεγάλος αριθμός εργαζομένων κινδυνεύει να μείνει απλήρωτος παραμονές των Χριστουγέννων και του νέου έτους. Οι ανάδοχοι των έργων ζητούν ενημέρωση και διευκρινίσεις για τις αιτίες της έλλειψης χρηματοδότησης και ιδιαίτερα για τα έργα που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και επιφυλάσσονται για κάθε νόμιμο δικαίωμά τους, καταλήγει η επιστολή.
Επειδή το θέμα αφορά κρίσιμα έργα υποδομών σε επίπεδο περιφερειών (αντιπλημμυρικά κ.ά.), το θέμα ετέθη σε πρόσφατη διαβούλευση παρόντος του Θ. Σκυλακάκη με ένταση από περιφερειάρχες του κυβερνητικού κόμματος, αλλά ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών δεν έδωσε καμία διευκρίνιση.
Υπολογίζεται ότι το πάγωμα των συγκεκριμένων έργων λόγω κυβερνητικής παύσης πληρωμών θα στερήσει από την οικονομία επενδύσεις 3 δισ. ευρώ, καθώς πολλά από τα έργα αυτά είναι συγχρηματοδοτούμενα.
2. Πληγέντες από την πανδημία. Απλήρωτοι έχουν μείνει πολλές χιλιάδες επαγγελματίες και ΜμΕ που εντάχθηκαν σε προγράμματα μη επιστρεπτέας ενίσχυσης μέσω περιφέρειας. Αν και πολλές περιφέρειες έχουν ολοκληρώσει το σχετικό έργο και οι εγκεκριμένοι δικαιούχοι έχουν πληρωθεί, στην Περιφέρεια Αττικής το πρόγραμμα έχει παραμείνει σχεδόν στη μέση και οι αναμένοντες από τον Ιούλιο να λάβουν τις σχετικές πιστώσεις ενημερώνονται με e-mails ότι θα πληρωθούν όταν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια.
Πρόβλημα υπάρχει και με την καταβολή του 7% του τζίρου του 2019 που είχε εγκριθεί ως ενίσχυση στους επαγγελματίες της εστίασης, καθώς, παρά την πληρωμή χιλιάδων επαγγελματιών, σημαντικός αριθμός εξ αυτών περιμένει…
Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Ερώτηση στην Κομισιόν αναφορικά με τις σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές του ΕΣΠΑ 2014-2020 από την ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Δημήτρης Παπαδημούλης.
Οπως επισημαίνει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., «έργα υποδομών όσο και προγράμματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, ακόμα και αυτά που απευθύνονται σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την πανδημία», καθυστερούν σημαντικά να χρηματοδοτηθούν με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης. Κι αυτό, μολονότι για την πληρωμή των δράσεων του ΕΣΠΑ έχει θεσμοθετηθεί ένας ειδικός-δεσμευμένος λογαριασμός» τονίζεται στην ερώτηση.
Ο Δ. Παπαδημούλης ρωτά την Κομισιόν όχι μόνο «αν έχει ενημερωθεί για τις πολύ μεγάλες καθυστερήσεις των πληρωμών του ΕΣΠΑ στην Ελλάδα», αλλά και «αν τηρούνται οι δεσμεύσεις που προκύπτουν από τον ειδικό δεσμευμένο λογαριασμό».
* Ρεπορτάζ του Στάθη Σχινά από την εφημερίδα “Η ΑΥΓΗ” της Κυριακής